Skip to main content
SpringerLink
Log in

Voorbij het oordeel van de dodo

Over werkingsmechanismen en andere kwesties in de psychotherapie

  • Artikelen
  • Published:
Tijdschrift voor Psychotherapie

Samenvatting

Psychotherapie werkt, maar lang niet voor iedereen. Om de effectiviteit van psychotherapie verder te kunnen verhogen, zijn drie routes denkbaar: nieuwe therapieën ontwikkelen, inzicht in de onderliggende werkingsmechanismen en onderzoek naar het profiel van patiënten die optimaal profijt hebben van een bepaalde vorm van therapie. Nieuwe vormen van psychotherapie hebben echter zelden tot een hogere effectiviteit geleid. Over de werkingsmechanismen van psychotherapie wordt al decennialang veel beweerd, maar er is weinig aangetoond. Ons onderzoek laat zien hoe moeilijk het is vast te stellen welke processen nodig zijn voor herstel tijdens de behandeling. De meest aannemelijke oorzaak daarvan is diversiteit: verschillende patiënten ondergaan verschillende veranderprocessen, waardoor van een algemeen patroon in alle patiënten geen sprake is. Efficiënter is het waarschijnlijk om te onderzoeken welke patiëntfactoren voorspellen of iemand goed of slecht reageert op een bepaalde vorm van therapie; een aanpak die bekend staat als personalized medicine. Wij ontwikkelden een multivariate voorspellingsmodel waarmee voor individuele patiënten kan worden uitgerekend wat hun voorspelde eindscore is bij twee even effectieve vormen van therapie (cognitieve therapie en interpersoonlijke therapie) en hoe groot het voorspelde verschil tussen beide therapieën is. Uit dit onderzoek blijkt dat er een grote groep mensen is voor wie het een groot verschil maakt welke therapie ze krijgen.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 1
Figuur 2
Figuur 3
Figuur 4

Notes

  1. Aangezien deze resultaten op dit moment ter publicatie worden aangeboden aan een internationaal tijdschrift, worden ze hier slechts summier beschreven.

Literatuur

  • Beck, A.T., Rush, A.J., Shaw, B.F. & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York: Guilford.

    Google Scholar 

  • Colijn, S., Snijders, H., Thunnissen, M., Bögels, S. & Trijsburg, W. (2009). Leerboek psychotherapie. Utrecht: de Tijdstroom.

    Google Scholar 

  • Cuijpers, P., Huibers, M., Ebert, D.D., Koole, S.L. & Andersson, G. (2013). How much psychotherapy is needed to treat depression? A metaregression analysis. Journal of Affective Disorders, 149, 1–13.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Cuijpers, P., Straten, A. van, Oppen, P. van & Andersson, G. (2008). Are psychological and pharmacologic interventions equally effective in the treatment of adult depressive disorders? A meta-analysis of comparative studies. Journal of Clinical Psychiatry, 69, 1675–1685.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • De Graaf, R., Have, M. ten & Dorsselaer, S, van. (2010). De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking.NEMESIS-2: opzet en eerste resultaten. Utrecht: Trimbos-instituut.

    Google Scholar 

  • DeRubeis, R. J., Brotman, M.A. & Gibbons, C.J. (2005).A conceptual and methodological analysis of the nonspecifics argument. Clinical Psychology: Science and Practice, 12, 174–183.

    Google Scholar 

  • DeRubeis, R. J., Cohen, Z.D., Forand, N.R., Fournier, J.C., Gelfand, L.A. & Lorenzo-Luaces, L. (2014). The Personalized Advantage Index: translating research on prediction into individualized treatment recommendations.A demonstration. PLoS One, 9, e8387–5.

    Article  Google Scholar 

  • Fluckiger, C., Del Re, A.C., Wampold, B.E., Symonds, D. & Horvath, A.O. (2012). How central is the alliance in psychotherapy? A multilevel longitudinal meta-analysis. Journal of Counseling Psychology, 59, 10–17.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Frank, J.D. & Frank, J.B. (1991). Persuasion and healing: a comparative study of psychotherapy. Baltimore: John Hopkins University Press.

    Google Scholar 

  • Garratt, G. & Ingram, R.E. (2007). Cognitive processes in cognitive therapy: evaluation of the mechanisms of change in the treatment of depression. Clinical Psychology: Science and Practice, 14, 224–239.

    Google Scholar 

  • Hamburg, M.A. & Collins, F.S. (2010). The path to personalized medicine. New England Journal of Medicine, 363, 301–304.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Huibers, M.J.H. & Cuijpers, P. (2015). Common (non-specific) Factors in psychotherapy. In R. Cautin & S.O. Lilienfeld (Eds.), The encyclopedia of clinical psychology. New York:Wiley & Sons.

    Google Scholar 

  • Kazdin, A.E. (2005). Treatment outcomes, common factors, and continued neglect of mechanisms of change. Clinical Psychology: Science and Practice, 12, 184–188.

    Google Scholar 

  • Lemmens, L.H., Arntz, A., Peeters, F., Hollon, S.D., Roefs, A. & Huibers, M.J. (2015). Clinical effectiveness of cognitive therapy vs. interpersonal psychotherapy for depression: results of a randomized controlled trial. Psychological Medicine (in druk).

  • Lemmens, L.H., Arntz, A., Peeters, F.P., Hollon, S.D., Roefs, A. & Huibers, M.J. (2011). Effectiveness, relapse prevention and mechanisms of change of cognitive therapy vs. interpersonal therapy for depression: study protocol for a randomised controlled trial. Trials, 12, 15–0.

    Article  Google Scholar 

  • Lorenzo-Luaces, L., German, R.E. & DeRubeis, R. J. (2014). It’s complicated: The relation between cognitive change procedures, cognitive change, and symptom change in cognitive therapy for depression. Clinical Psychology Review. DOI 10.1016/j.cpr.2014.12.003.

    PubMed  Google Scholar 

  • MacKinnon,D.P., Fairchild, A.J. & Fritz, M.S. (2007). Mediation analysis. Annual Review of Psychology, 58, 593–614.

    Article  Google Scholar 

  • Rosenzweig, S. (1936). Some implicit common factors in diverse methods of psychotherapy. American Journal of Orthopsychiatry, 6, 412–415.

    Article  Google Scholar 

  • Wampold, B.E. (2005). Establishing specificity in psychotherapy scientifically: design and evidence issues. Clinical Psychology: Science and Practice, 12, 194–197.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Klinische Psychologie en Experimentele Psychotherapie, Vrije Universiteit, Amsterdam, The Netherlands

    Marcus Huibers

  2. University of Pennsylvania, Pennsylvania, Philadelphia, U.S.A

    Marcus Huibers

Authors
  1. Marcus Huibers
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Marcus Huibers.

Additional information

prof. dr. m.j.h. huibers is hoogleraar Klinische Psychologie en Experimentele Psychotherapie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij is tevens verbonden aan de University of Pennsylvania in Philadelphia, en werkt als psychotherapeut bij GGZ inGeest in Amsterdam. E-mail: m.j.h.huibers@vu.nl.

Dit artikel is een bewerking van de op 6 juni 2014 gehouden inaugurele rede bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar klinische psychologie en experimentele psychologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.

About this article

Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

Cite this article

Huibers, M. Voorbij het oordeel van de dodo. TIJDSCHRIFT PSYCHOTHERAPIE 41, 174–186 (2015). https://doi.org/10.1007/s12485-015-0027-6

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-015-0027-6

Search

Navigation