Over seksuele pijnklachten (dyspareunie) bij mannen is weinig literatuur te vinden en dit geldt zeker ook voor de dominantie van psychosomatische elementen in de etiologie ervan. De hier beschreven casus is bijzonder omdat de cliënt last had van twee van elkaar te onderscheiden typen genitale pijn: ten eerste pijn in de eikel van de penis, ontstaan na een periode waarin de voorhuid problematisch nauw was, en ten tweede pijn bij ejaculatie, gecombineerd met een aantal andere onderbuikspijnklachten die vallen binnen het ‘chronic pelvic pain syndrome’. Aan de hand van de verschillende klachten wordt een aantal aspecten van de etiologie van deze beide pijnproblemen uitgediept. Ik hoop de lezer met deze bijzondere casus te enthousiasmeren voor het psychosomatisch gedachtegoed, dat in de laatste jaren een comeback lijkt te beleven.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Notes
.Deze vorm van masturbatie werd beschreven door Sank (1998), die hulpverleners aanbeveelt om bij seksuele disfuncties altijd zorgvuldig te vragen naar de exacte manier van masturbatie.
Bij vrouwen die vanwege vaginisme in behandeling komen, horen we regelmatig een soortgelijk inzicht bij het bespreken van vroege tamponpogingen (en de vanzelfsprekendheid waarmee zij zich erbij neerlegden dat dat nu eenmaal niet mogelijk was).
Met dank aan Matty Tory-Krisman voor haar informatie over het fysiotherapeutische deel van Vincents therapie.
Met dank aan Hans Knegterink, arts/MSc integratieve therapie, voor zijn informatie over de laatste fase van Vincents therapie.
1 Met dank aan Magda Dijkers, psychotherapeut/seksuoloogNVVS, die bereid was mijn herinnering aan deze casus op te frissen.
Met dank aan Fetske Hogen Esch, fysiotherapeute, die in Californië kennis maakte met het Stanford-protocol, voor haar uitvoerige informatie.
Literatuur
Abse, S. (2009). Sexual dread and the therapist’s desire. In Chr. Clulow (Ed.),Sex, attachment and couple psychotherapy. Londen: Karnak.
Anderson, R.U., Wise, D., Sawyer, T., & Chan, C.A. (2005). Integration of myofascial trigger point release and paradoxical relaxation training treatment of chronic pelvic pain in men.Journal of Urology, 174, 155–160.
Anderson, R.U., Wise, D., Sawyer, T., & Chan, C.A. (2006). Sexual dysfunction in men with chronic prostatitis/chronic pelvic pain syndrome: improvement after trigger point release and paradoxical relaxation training.Journal of Urology, 176, 1534–1539.
Clemens, J.Q., Nadler, R.B., Schaeffer, A.J., Belani, J., Albaugh, J., & Bushman, W. (2000). Biofeedback, pelvic floor re-education, and bladder training for male chronic pelvic pain syndrome.Urology, 56, 951–955.
Craen, W. van, & Pieters, G. (1988). De pijnlijke penis: een gedragstherapie met een hypnotherapeutische procedure als glijmiddel.Gedragstherapie, 21, 257–273.
Drenth, J. (1979). De voorhuid als verklikker. In J. Drenth &W. Bezemer (red.),Seks als probleem. Haarlem: Holland.
Drenth, J. (1991). The tight foreskin: a psychosomatic phenomenon.Sexual and Marital Therapy, 6, 297–306.
Drenth, J. (1998). De voorhuid; fimosis, smegma en circumcisie.Tijdschrift voor Seksuologie, 22, 99–105.
Drenth, J. J. (2009).Tasten in het duister.Tijdschrift voor Seksuologie, 33, 189–198.
Duyvis, D. J., Rientsma, M.C., & Beunderman, R. (1996). Als het nauw luistert. Fabels en feiten over de voorhuid.Tijdschrift voor Seksuologie, 20, 377–385.
Fall, M., Baranowski, A.P., Elneil, S., Engeler, D., Hughes, J., Messelink, E.J., Oberpenning, F., Williams, A.C. de C. (2010).Guidelines on chronic pelvic pain. Arnhem: European Association of Urology.
Houtveen, J. (2009).De dokter kan niets vinden. Amsterdam: Bert Bakker.
Levie, L.H. (1971).Sexiatrie. Leiden: Stafleu.
Lunsen, R.H.W. van, & Ramakers, M.J. (2002). The hyperactive pelvic floor syndrome (HPFS).Acta Endoscopica, 32, 275–285.
Morin, J. (1999).Anal pleasure and health. San Francisco: Down there press.
Parks, T. (2010).Teach us to sit still. Londen: Harvill Secker. (Vertaling:Leer ons stil te zitten. Amsterdam: Arbeiderspers, 2011).
Pitts, M., Ferris, J., Smith, A., Shelley, J., & Richters, J. (2008). Prevalence and correlates of three types of pelvic pain in a nationally representative sample of Australian men.Journal of Sexual Medicine, 5, 1223–1229.
Sank, L.J. (1998).Traumatic masturbatory syndrome.Journal of Sex and Marital Therapy, 2, 37–42.
Schover, L.R. (1990). Psychological factors in men with genital pain.Cleveland Clinic Journal of Medicine, 57, 697–700.
Schwartz J. (2007). Attachment and sexuality. What does our clinical experience tells us. In K. White & J. Schwartz (Eds.),Sexuality and attachment in clinical practice. Londen: Karnak.
Sharpe, R., & Meyer, V. (1973). Modification of ‘cognitive sexual pain’ by the spouse under supervision.Behavior Therapy, 4, 285–287.
Smith, K.B., Pukall, C.B., Tripp, D.A., & Curtis Nickel, J. (2007). Sexual and relationship functioning in men with chronic prostatitis/chronic pelvic pain syndrome and their partners.Archives of Sexual Behavior, 36, 301–311.
Tripp, D.A., Curtis Nickel, J., & Katz, L. (2011).A feasibility trial of a cognitive-behavioural symptom management program for chronic pelvic pain for men with refractory chronic prostatitis/cronic pelvic pain syndrome.Canadian Urological Association Journal, in druk.
Wise, D., & Anderson, R. (2010).A headache in the pelvis. Occidental, CA: National Center for Pelvic Pain Research.
Yavaşçaoğlu, I., Oktay, B., Sims¸ek, Ü., & Özyurt, M. (1999). Role of ejaculation in the treatment of chronic non-bacterial prostatitis.International Journal of Urology, 6, 130–134.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Met dank aan ‘Vincent’, die toestemming gaf voor het publiceren van zijn geschiedenis en die de tekst van kritisch commentaar voorzag. Eveneens dank aan de leden van de intervisiegroep Noord-Nederland van de NVVS, voor een vruchtbare brainstorm.
arts/seksuoloog NVVS; gepensioneerd
About this article
Cite this article
DRENTH, J.J. Een bijzondere casus: twee seksuele pijnproblemen bij één cliënt. TIJDSCHRIFT PSYCHOTHERAPIE 38, 310–326 (2012). https://doi.org/10.1007/s12485-012-0031-z
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-012-0031-z