This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Notes
‘Zelfs al zou het verhaal verzonnen zijn, het is toch mooi bedacht. En hoogstwaarschijnlijk is het ook verzonnen. Zo beweert in ieder geval Elisabeth Roudinesco in haar monografie over Jacques Lacan. Lacan zelf is immers onze enige bron voor dat verhaal. In zijn beroemde toespraak uit 1955, La chose freudienne, laat hij zich ontvallen dat hij het uit de mond van Jung zelf heeft vernomen. Lacans reputatie is echter net iets te surrealistisch om in die zaak als een betrouwbare historische bron te kunnen fungeren.’ (Uit: De Kesel, ‘Pest’, ongepubliceerd manuscript.)
Uit de boeken die ik voor dit nummer heb bestudeerd (zie vooral de recensie van Millers ‘Lacanian psychotherapy’, waarin dat een discussiepunt is), blijkt dat dromen, versprekingen enzovoort bij Lacan, net als bij Freud, heel vaak in seksuele zin worden geduid – dit in tegenstelling tot wat er in de ‘psychodynamische’ psychotherapie gebeurt (dat is althans mijn ervaring), om over andere therapievormen maar helemaal niet te spreken.
Literatuur
Abma, R. (2011).Over de grenzen van disciplines. Plaatsbepaling van de sociale wetenschappen. Nijmegen: Vantilt.
Adorno, Th.W. (1980 [1946]). Die revidierte Psychoanalyse. In B. Görlich, A. Lorenzer & A. Schmidt (red.),Der Stachel Freud. Beiträge und Dokumente der Kulturismus-Kritik (pp. 119-138). Frankfurt a.M.: Suhrkamp.
Bailly, L. (2009).Lacan. A beginner’s guide. Oxford: One World.
Bernlef, J. (1998). Voor de woorden. In J. Bernlef (1998),De losse pols. Essays (pp. 45-53). Amsterdam: Querido.
Bod, R. (2010).De vergeten wetenschappen. Een geschiedenis van de humaniora. Amsterdam: Prometheus.
Bod, R. (2012). Zo verdwijnt de alfa uit de universiteit.NRC Handelsblad, 42. Katern ‘Opinie & debat’, 1-3. Zaterdag 3 maart.
Boer, Th. de (1980).Grondslagen van een kritische psychologie (2e druk). Baarn: Ambo.
Chiesa, L. (2007).Subjectivity and Otherness. A philosophical reading of Lacan. Cambridge, MA: MIT Press.
De Kesel, M. (2010).Goden breken. Essays over monotheïsme. Amsterdam: Boom.
Desmet, M., Verhaeghe, P. & Vanheule, S. (2011). Over pseudowetenschappelijke kritiek. Een beknopte reactie op ‘Pseudowetenschap in academia’ van Griet Vandermassen.De Geus, 43 (november), 10-11. Of zie:http://www.geuzenhuis.be/degeus/degeus_57.pdf
Fink, B. (1995).The Lacanian subject. Between language and jouissance. Princeton/Chichester: Princeton University press.
Fink, B. (2007).Fundamentals of psychoanalytic technique. A Lacanian approach for practitioners. New York/Londen: W.W. Norton.
Gray, J. (2012). De mens is een dier. Freud: de laatste grote Verlichtingsdenker.De Groene Amsterdammer, 135(6), 28-31. (Origineel inProspect Magazine, 14 december 2011: ziehttp://www.prospectmagazine.co.uk/2011/12/freud-the-last-great-enlightenment-thinker/ – gelezen: 18 februari 2012)
Grunberg, A. (2011). ‘Ophouden met verlangen is dus zelfmoord?’ Arnon Grunberg in gesprek met… Marc De Kesel.Filosofie Magazine, 20(10), 40-44.
Habermas, J. (1973).Erkenntnis und Interesse. Frankfurt a.M.: Suhrkamp.
Heijne, B. (2012). Lawaai en woede. Column.NRC Handelsblad, 42, 2. Zaterdag 10 maart.
Holzkamp, K. (1973). Wetenschapstheoretische vooronderstellingen van een kritisch-emancipatorische psychologie. In L.W. Nauta (red.),Het neopositivisme in de sociale wetenschappen. Analyse, kritiek, alternatieven (pp. 339-425). Amsterdam: Van Gennep.
Holzkamp, K. (1983).Grundlegung der Psychologie. Frankfurt a.M.: Campus Verlag.
Lacan, J. (1966). L’agressivité en psychanalyse. In J. Lacan (1966),Écrits (pp. 101-125). Paris: Seuil.
Lacan, J. (1966).Écrits. Parijs: Seuil.
Mooij, A. (1979 [1975]).Taal en verlangen. Lacans theorie van de psychoanalyse (4e druk). Meppel: Boom.
Moyaert, P. (1979). Jacques Lacan: begeerte – taal – subjectiviteit. In E. Berns, S. IJsseling & P. Moyaert,Denken in Parijs. Taal en Lacan, Foucault, Althusser, Derrida (pp. 33-67). Alphen aan de Rijn/Brussel: Samson.
Nauta, L.W. (1975). Inleiding. In L.W. Nauta (red.),Het neopositivisme in de sociale wetenschappen. Analyse, kritiek, alternatieven (pp. 9-65). Amsterdam: Van Gennep.
Nussbaum, M. (2010).Not for profit. Why democracy needs the humanities. Princeton (NJ): Princeton University Press. (Vertaling:Niet voor de winst. Waarom de democratie de geesteswetenschappen nodig heeft. Amsterdam: Ambo.)
Sokal, A. & Bricmont, J. (1997).Impostures intellectuelles. Parijs: Odile Jacob.
Vandermassen, G. (2011). Pseudowetenschap in academia.De Geus, 43 (september), 13-16. Of zie:http://ugent.academia.edu/GrietVandermassen/Papers/1192626/Pseudowetenschap_in_academiaOf zie:http://www.geuzenhuis.be/degeus/degeus_54.pdf
Van Haute, Ph. (2000).Tegen de aanpassing. Jacques Lacans ‘ondermijning’ van het subject. Nijmegen: Sun.
Verhaeghe, P. (2011). Het oedipuscomplex bij Freud en Lacan: een noodzakelijk schimmenspel. In J. Dirkx, M. Hebbrecht, A.W.M. Mooij & R. Vermote (red.),Handboek psychodynamiek. Een verdiepende kijk op psychiatrie en psychotherapie (pp. 71-83). Utrecht: De Tijdstroom.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Ik realiseer me dat de hier gekozen vorm geheel in strijd is met de geest van Lacans werk, maar de voorbereidingstijd was beperkt en ‘hapklare brokken’ lijken mij een goede manier om de kritiek te ontkrachten dat Lacan (alleen maar) onbegrijpelijk is. Voor deze inleiding heb ik vooral veel gepikt uit de recente, eigenzinnige en zeer leesbare Beginner’s guide van Bailly (2009), een Engelse psychiater en lector psychoanalyse aan University College Londen. Als u aan het eind van een alinea alléén een getal tussen haakjes aantreft, dan is dat een paginanummer uit Bailly en is de voorafgaande alinea of passage door mij vertaald of geparafraseerd.
About this article
Cite this article
Lauteslager, M. Lacan in hapklare brokken. TIJDSCHRIFT PSYCHOTHERAPIE 38, 236–252 (2012). https://doi.org/10.1007/s12485-012-0024-y
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-012-0024-y