Suïcide en suïcidedreiging zijn voor elke psychotherapeut – beginneling of ervaren rot in het vak – thema’s die beklijven. In dit artikel bepleiten we dat spreken over suïcide constructiever verloopt wanneer het cliëntsysteem als expert benaderd wordt en de therapeut metacommunicatieve feedback gebruikt. De therapeut zal daarbij moeten afstemmen op zijn innerlijke dialoog en zijn interactionele barometer. Deze benadering wordt geïllustreerd met een klinische casus: we volgen een gezin vanaf het eerste contact op de psychiatrische spoedgevallendienst tot en met de afrondende gesprekken met de ouders één jaar na de effectieve suïcide van hun 18-jarige zoon. We belichten de meest prangende momenten in het therapeutische proces en de rol die daarin is weggelegd voor het cliëntsysteem en de therapeut.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatuur
Andersen,T. (1991).The Reflecting Team: Dialogues and dialogues about dialogues.NewYork: Norton.
Anderson, H. (1997).Conversation, language and possibilities: A postmodern approach to therapy. New York: Basic Books.
Anderson, H. (2005).Myths about ‘not-knowing’.Family Process, 44, 497–504.
Anderson, H. & Goolishian,H. (1992). The client is the expert: A not-knowing approach to therapy. In S. McNamee & K.J. Gergen (Eds.),Therapy as social construction (pp. 25–39). Londen: Sage.
Ausloos,G. (1990). Approche systémique du suicide à l’urgence.Journal Européen de l’urgence, 3, 127–130.
Ausloos,G. (1999).De competentie van families. Tijd, chaos en proces. Leuven/Apeldoorn: Garant.
Bakhtin, M. (1981).The dialogic imagination. Austin: University of Texas Press.
Bakhtin, M. (1984).Problems of Dostoevsky’s poetics.Minneapolis: University of Minneapolis Press.
Bakthin, M. (1986).Speech genres and other late essays. Austin: University of Texas Press.
Bruffaerts, R., Demyttenaere, K.,Hwang, I., Chiu,W.T., Sampson,N., Kessler, R.C., en anderen (2011).Treatment of suicidal people around the world.The British Journal of Psychiatry, 199, 64–70.
Gundrum,M. (2004). Interactioneel werken in cliëntgericht-experiëntiële psychotherapie: training van metacommunicatieve feedback. In M. Leijssen & N. Stinckens (red.),Wijsheid in gesprekstherapie (pp. 227–242). Leuven: Universitaire pers Leuven.
Gundrum, M. (2010). De interactionele barometer van de therapeut. In M. Gundrum & N. Stinckens,De schatkist van de therapeut: Beproefde oefeningen en strategieën voor de praktijk (pp. 128–131). Leuven: Acco.
Gundrum, M. (2011). Hoe negatieve gevoelens ten opzichte van de cliënt uit te spreken? Een handleiding voor therapeutische communicatie.Tijdschrift voor Cliëntgerichte Psychotherapie, 49, 102–123.
Hafkenscheid, A. (2004). Hoe ‘rogeriaans’ is de interpersoonlijke communicatietheorie en -therapie (ICT) van Donald J. Kiesler?Tijdschrift voor Cliëntgerichte Psychotherapie, 42, 267–278.
Hafkenscheid, A. & Gundrum, M. (2010). De therapeutische relatie als onderhandelingsproces: het resolutiemodel voor alliantiebarsten van Safran.Gedragstherapie, 43, 127–147.
James, W. (1890).The principles of psychology (Vol. 1). Londen: Mc Millon.
Kiesler, D. J. (1982). Confronting the client-therapist relationship in psychotherapy. In J. C. Anchin & D. J. Kiesler (Eds.),Handbook of interpersonal psychotherapy (pp. 274–295). New York: Pergamon.
Kiesler, D. J. (1996).Contemporary interpersonal theory and research: personality, psychopathology, psychotherapy. New York: JohnWiley & Sons, Inc.
Maagdenberg, T. & Gaijmans, A. (2011). Suïcidaliteit en onmacht.Tijdschrift Cliëntgerichte Psychotherapie, 49, 210–220.
Meerdinkveldboom, J. (2009). Suïcidaliteit bij adolescenten. In A. Savenije, M. J. van Lawick, & E. T. M. Reijmers (red.),Handboek systeemtherapie (pp. 659–669). Utrecht: De Tijdstroom.
Oenen, F. J. van & Bernardt, C. (2009). Crisisinterventie. In A. Savenije, M. J. van Lawick & E. T. M. Reijmers (red.),Handboek systeemtherapie (pp. 647–657). Utrecht: De Tijdstroom.
Oenen, F. J. van, Bernardt, C. & Post, L. van der (2007). Suïcidaliteit. In F. J. van Oenen, C. Bernardt, & L. van der Post (red.),Praktijkboek crisisinterventie. De kunst van het interveniëren in moeilijke behandelsituaties in de spoedeisende psychiatrie en psychotherapie (pp. 217–268). Utrecht: De Tijdstroom.
Rober, P. (1999). The therapist’s inner conversation in family therapy practice: Some ideas about the self of the therapist, therapeutic impasse and the process of reflection.Family process, 38, 209–228.
Rober, P. (2005). The therapist’s self in dialogical family therapy: Some ideas about notknowing and the therapist’s inner conversation.Family process, 44, 477–495.
Rober, P. (2008). The therapist’s inner conversation in family therapy practice: Struggling with the complexities of therapeutic encounters with families.Person-Centered and Experiential Psychotherapies, 7, 245–278.
Rober, P. (2009). De persoon van de therapeut. In A. Savenije, M. J. van Lawick, & E. T. M. Reijmers (red.),Handboek systeemtherapie (pp. 275–281). Utrecht: De Tijdstroom.
Rober, P. (2010). The therapist’s experiencing in family therapy practice. Journal of Family Therapy, 33, 1–23.
Rober, P. & Seltzer, M. (2010). Avoiding colonizer positions in the therapy room: Some ideas about the challenges of dealing with the dialectic of misery and resources in families.Family process, 49, 123–137.
Rogers, C. R. (1961).On becoming a person. A therapist’s view of psychotherapy. Boston: Hougton Mifflin.
Rosenbaum, J. A., Berk, M. S. & Baraff, L. J. (2009). Family intervention for suicide prevention: A specialized emergency department intervention for suicidal youths.Professional Psychology: Research and Practice, 40, 118–125.
Rotherham-Borus, M. J., Piacentini, J., Cantwell, C., Belin, T. R. & Song, J. (2000). The 18- month impact of an emergency room intervention for adolescent female suicide attempters.Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68, 1081–1093.
Rotheram-Borus, M. J., Piacentini, J., Van Rossem, R., Graae, F., Cantwell, C., Castro-Blanco, D., Miller, S. & Feldman, J. (1996). Enhancing treatment adherence with a specialized emergency room program for adolescent suicide attempters.Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 35, 654–663.
Sachse, R. (1997).Persönlichkeitsstörungen: Psychotherapie dysfunktionaler Interaktionsstile. Göttingen: Hogrefe.
Seikkula, J. & Olson, M. (2003). The open dialogue approach to acute psychosis: Its poetics andmicropolitics.Family Process, 42, 403–418.
Seikkula, J. & Trimble, D. (2005). Healing elements of therapeutic conversation: Dialogue as an embodiment of love.Family Process, 44, 461–475.
Vanaerschot, G., Lietaer, G. & Gundrum, M. (2008). Interactioneel proceswerk. In G. Lietaer, G. Vanaerschot, J. A. Snijders & R. J. Takens (red.), Handboekgesprekstherapie. De persoonsgerichte-experiëntiële benadering (pp. 205–231). Utrecht: De Tijdstroom.
Van Kessel, W. & Lietaer, G. (1998). Interpersonal Processes. In L. S. Greenberg, J. C. Watson, & G. Lietaer (Eds.),Handbook of experiential psychotherapy. New York: The Guilford Press.
Van Kessel, W. & Van der Linden, P. (1991). De interactioneel gerichte therapeut aan het werk. InH. Swildens, O. de Haas, G. Lietaer & R. Van Balen, (red.),Leerboek gesprekstherapie: de cliëntgerichte benadering (pp. 377–393). Amersfoort/Leuven: Acco.
Walsh, F. (2006).Strengthening family resilience (2nd ed.). New York: Guilford Press.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
psychologe–psychotherapeute, is werkzaam
psychologe–psychotherapeute in opleiding, is werkzaam
psycholoog–psychotherapeut, is werkzaam
About this article
Cite this article
Van Tricht, K., Van den Broeck, U. & Rober, P. Suïcidedreiging bespreekbaar maken in gezinstherapie. TIJDSCHRIFT PSYCHOTHERAPIE 37, 397–413 (2011). https://doi.org/10.1007/s12485-011-0066-6
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-011-0066-6