Samenvatting
De laatste jaren is er een duidelijke toename van wakkere hersenoperaties binnen de functionele (en electieve) neurochirurgie. De belangrijkste reden hiervoor is dat met wakkere hersenoperaties de motoriek en de cognitie van de patiënt bewaakt kunnen worden. Met behulp van corticale stimulaties (Penfield-methoden) of dieptestimulatie kunnen onderliggende functies worden gedetecteerd en kunnen multidisciplinair zogenaamde functionele begrenzingen worden bepaald. Tijdens de pre-, intra- en postoperatieve fasen van de wakkere hersenoperaties heeft de (klinisch) neuropsycholoog een duidelijke en belangrijke rol binnen het multidisciplinaire team. Het psychologisch, cognitief en emotioneel welzijn van de patiënt gelden als belangrijkste verantwoordelijkheid van de neuropsycholoog en laten de neuropsycholoog op het scherpst van de snede van de wetenschappelijke en klinische vaardigheden balanceren.
In dit artikel wordt vanuit specialistisch oogpunt ingegaan op deze verschillende neuropsychologische aspecten, zonder een ‘receptuur’ te willen geven van een ideale testbatterij dan wel afkappunten voor het bepalen van grenzen. Binnen onder andere de werkgroep wakkere OK (WOK) wordt gewerkt aan het tot stand brengen van richtlijnen die als handvat kunnen dienen en richting kunnen geven aan kwalitatief goede zorg en een basis kunnen vormen voor wetenschappelijke onderbouwing van wakkere hersenoperaties.
Literatuur
Taylor MD, Bernstein M. Awake craniotomy with brain mapping as the routine surgical approach to treating patients with supratentorial intraaxial tumors: a prospective trial of 200 cases. J Neurosurg. 1999;90(1):35–41.
De Witt HPC, Robles SG, Zwinderman AH, Duffau H, Berger MS. Impact of intraoperative stimulation brain mapping on glioma surgery outcome: a meta-analysis. J Clin Oncol. 2012;30(20):2559–65.
Hamberger MJ. Cortical language mapping in epilepsy: a critical review. Neuropsychol Rev. 2007;17(4):477–89.
Jones H, Smith M. Awake craniotomy. Contin Educ Anaesth Crit Care. Pain. 2004;4(6):189–92.
Ruis C, Robe P, Huenges WI, Zandvoort M van. Maatwerk bij wakkere craniotomie. Tijdschr Neuropsychol. 2015;10(2):138–46.
Snodgrass JG, Vanderwart M. A standardized set of 260 pictures: norms for name agreement, image agreement, familiarity, and visual complexity. J Exp Psychol Hum Learn Mem. 1980;6(2):174–215.
Wager M, Du Boisgueheneuc F, Pluchon C, Bouyer C, Stal V, Bataille B, et al. Intraoperative monitoring of an aspect of executive functions: administration of the Stroop test in 9 adult patients during awake surgery for resection of frontal glioma. Neurosurgery. 2013;72(2 Suppl Operative):ons169–ons180, discussion ons80-1.
Sherman EM, Wiebe S, Fay-McClymont TB, Tellez-Zenteno J, Metcalfe A, Hernandez-Ronquillo L, et al. Neuropsychological outcomes after epilepsy surgery: systematic review and pooled estimates. Epilepsia. 2011;52(5):857–69.
Boele FW, Rooney AG, Grant R, Klein M. Psychiatric symptoms in glioma patients: from diagnosis to management. Neuropsychiatr Dis Treat. 2015;11:1413–20.
Ponds RW, Hendriks M. Cognitive rehabilitation of memory problems in patients with epilepsy. Seizure. 2006;15(4):267–73.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
About this article
Cite this article
van Zandvoort, M., Ruis, C. & Hendriks, M. Wakkere hersenoperaties: de klinisch-neuropsychologisch aspecten. Neuropraxis 20, 91–95 (2016). https://doi.org/10.1007/s12474-016-0126-3
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12474-016-0126-3