Samenvatting
Het klinisch beeld van erfelijke metabole ziekten (EMZ) is zeer variabel, van bijzonder mild tot niet-verenigbaar met het leven. Deze klinische heterogeniteit in combinatie met de zeldzaamheid van individuele EMZ kan het stellen van een diagnose bemoeilijken. Recente ontwikkelingen in zowel de diagnostiek als de behandeling van EMZ hebben de prognose voor patiënten met EMZ aanzienlijk verbeterd en maken het essentieel dat er voldoende kennis van deze aandoeningen is bij (kinder)artsen. Om tot een snelle en nauwkeurige diagnose van EMZ te komen, is gespecialiseerde diagnostiek vereist naar (1) metabolietconcentraties in bloed en urine, (2) enzymactiviteit(en) in bloedcellen, gekweekte huidfibroblasten of weefselbiopten, en (3) genmutaties. Dit artikel beschrijft een aantal kanten van deze drie niveaus van laboratoriumdiagnostiek van EMZ, waaronder mogelijkheden en beperkingen, maar ook praktische aspecten zoals in te zenden monsters. Vanwege de complexiteit van genetische metabole aandoeningen willen wij in dit artikel onderstrepen dat overleg tussen aanvrager en laboratorium enerzijds en laboratoria onderling anderzijds van groot belang is. Dit geldt in het bijzonder voor de lysosomale stapelingsziekten, waarvoor gericht inzetten van diagnostiek een voorwaarde is om tot de juiste diagnose te komen.
Summary
Inborn errors of metabolism (IEM) display very diverse clinical symptoms, ranging from very mild to incompatible with life. The clinical heterogeneity may complicate diagnosis of these rare diseases. Recent advances in diagnosis as well as treatment of IEM have improved the prognosis for patients with IEM considerably and necessitate an update of knowledge on these disorders among pediatricians. To facilitate prompt and accurate diagnosis of IEM, expert analyses of (1) metabolites in blood and urine, (2) enzyme levels in blood cells, cultured fibroblasts or tissues, and (3) genetic defects are required. This paper illustrates several aspects of these three categories of laboratory diagnostics and emphasizes the need to share information, not only between doctor and laboratory, but also between the different laboratories.
Literatuur
Poorthuis BJ,Wevers RA, Kleijer WJ, et al. The frequency of lysosomal storage diseases in The Netherlands. Hum Genet. 1999;105:151–6.
Saudubray JM, Nassogne MC, de Lonlay P, Touati G. Clinical approach to inherited metabolic disorders in neonates: an overview. Semin Neonatol. 2002;7:3–15.
Burton BK. Inborn errors of metabolism in infancy: a guide to diagnosis. Pediatrics. 1998; 102:e69.
Fernandes J, Saudubray J-M, Berghe G van den, Walter JH, eds. Inborn metabolic diseases, 4th ed. Berlin: Springer, 2006.
Blau N, Duran M, Blaskovics ME, Gibson KM, eds. Physician’s guide to the laboratory diagnosis of metabolic diseases, 2nd ed. Berlin: Springer, 2003.
Scriver CR, Beaudet Al, Sly WS, Valle D, eds. The metabolic & molecular bases of inherited disease, 8th ed. New York: McGraw-Hill, 2001.
Saudubray JM, Sedel F,Walter JH. Clinical approach to treatable inborn metabolic diseases: an introduction. J Inherit Metab Dis. 2006;29:261–74.
Chamoles NA, Blanco MB, Gaggioli D, Casentini C. Hurler-like phenotype: enzymatic diagnosis in dried blood spots on filter paper. Clin Chem. 2001; 47:2098–102.
Ruijter GJG, El Bouyakoubi N, Vries R de, Poorthuis BJHM. Enzymdiagnostiek van lysosomale stapelingsziekten in gedroogde bloedspots. Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk. 2005;30:249–54.
Poorthuis BJHM, Brouwer OF, Groener JEM. Metachromatische leukodystrofie: diagnostische valkuilen, klinische variabiliteit en mogelijkheden voor therapie. Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk. 2003;28:356–9.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Correspondentieadres: Dr. G.J.G. Ruijter, afdeling Klinische Genetica Ee2471, Centrum voor Lysosomale en Metabole Ziekten, Erasmus MC, Postbus 2040, 3000 CA Rotterdam
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Ruijter, G., van Diggelen, O., Verheijen, F. et al. Laboratoriumonderzoek van erfelijke metabole ziekten: lysosomale stapelingsziekten. TIJDSCHR. KINDERGENEESKUNDE 78, 49–56 (2010). https://doi.org/10.1007/s12456-010-0016-1
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12456-010-0016-1