Samenvatting
Het Vlaamse vaccinatieprogramma vindt zijn oorsprong in de eerste grote Belgische vaccinatiecampagnes tegen polio, difterie en tetanus, die in 1958–1959 door de gemeenten in samenwerking met private artsen en consultatiebureaus voor het jonge kind werden georganiseerd. In de loop van de zes decennia die daarop volgden is het programma stelselmatig uitgebreid tot vaccinaties tegen twaalf verschillende infectieziekten, en is de aansturing ervan verschoven van het federale (Belgische) niveau tot dat van de gemeenschappen (waaronder de Vlaamse gemeenschap). In dit artikel worden eerst de historie en de aansturing van het programma geschetst. Vervolgens wordt, aan de hand van de ontwikkeling van de vaccinatiegraad en van de epidemiologie van vaccineerbare infectieziekten, getoond in welke mate Vlaanderen de vaccinatiedoelstellingen heeft bereikt die het heeft ontwikkeld voor kinderen en jongeren in de periode 2012–2020. Tot slot worden enkele voorbeelden van nieuwe ontwikkelingen besproken die in de toekomst relevant kunnen zijn voor de verdere uitbouw van het vaccinatieprogramma.
Literatuur
Burgmeijer R, Hoppenbrouwers K. (red.). Handboek Vaccinaties, deel A Theorie en uitvoeringspraktijk. Hoofdstuk 17. Tweede druk. Assen: Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum; 2011. pag. 323.
Agentschap Zorg en Gezondheid. Gezondheidsdoelstelling vaccinaties. Brussel. 2012. https://www.zorg-en-gezondheid.be/gezondheidsdoelstelling-vaccinaties. Geraadpleegd op: 22 feb 2019.
Theeten H. Assessment of immunization programs through serological surveys and immunization coverage studies: implications for vaccination policy in Flanders, Belgium. Antwerpen: Universiteit Antwerpen; 2011. pag. 238. Doctoral thesis.
Dubois-Manne R. Het Kind 1974, nummer 2. Brussel: Nationaal Werk voor Kinderwelzijn; 1974.
Heyne D. Reports on diphtheria, tetanus, pertussis, measles, mumps, rubella, smallpox in Belgium, 1974–1976. Brussels: Ministerie van Volksgezondheid en Gezin; 1997.
De Vlaamse minister van Volksgezondheid, Welzijn en Gezin. Ministerieel Besluit tot het bepalen van het vaccinatieschema voor Vlaanderen, artikelen 8 en 9. 29 januari 2015. Belgisch Staatsblad 6 maart 2015.
WHO. Immunization coverage cluster survey. Reference manual. WHO/IVB/04/23. 2005. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/69087/1/WHO_IVB_04.23.pdf. Geraadpleegd op 22 februari 2019.
Vellinga A, Depoorter AM, Van Damme P. Vaccination coverage estimates by EPI cluster sampling survey of children (18–24 months) in Flanders, Belgium. Acta Paediatr. 2002;91(5):599–603.
Damme P van, Theeten H, Vandermeulen C, Roelants M, Depoorter AM, Hoppenbrouwers K. Studie van de vaccinatiegraad bij jonge kinderen en adolescenten in Vlaanderen in 2005. Brussel: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Welzijn, Volksgezondheid en cultuur, Administratie Gezondheidszorg; 2006.
Hoppenbrouwers K, Vandermeulen C, Roelants M, et al. Studie van de vaccinatiegraad bij jonge kinderen en adolescenten in Vlaanderen in 2008. Brussel: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid; 2009.
Damme P van, Theeten H, Braeckman T, et al. Studie van de vaccinatiegraad bij jonge kinderen en adolescenten in Vlaanderen in 2012. Brussel: Vlaamse Overheid, Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, Afdeling Toezicht Volksgezondheid, Team Infectieziekten; 2013.
Vandermeulen C, Braeckman T, Roelants M, et al. Studie van de vaccinatiegraad bij jonge kinderen en adolescenten in Vlaanderen in 2016. Brussel: Vlaamse Overheid, Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, Afdeling Toezicht Volksgezondheid, Team Infectieziekten; 2017.
Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Het mobiel vaccinatieteam. https://www.zorg-en-gezondheid.be/het-mobiel-vaccinatieteam. Geraadpleegd op 22 februari 2019.
Ministerieel besluit tot wijziging van artikel 1 van het ministerieel besluit van 19 juni 2009 tot bepaling van de lijst van infecties die gemeld moeten worden en tot delegatie van de bevoegdheid om ambtenaren-artsen en ambtenaren aan te wijzen. De Vlaamse minister van Volksgezondheid, Welzijn en Gezin. Belgisch Staatsblad, geactualiseerde versie van 18 juli 2016.
Agentschap Zorg en Gezondheid. Infectieziektebestrijding. Brussel. http://www.zorg-en-gezondheid.be/cijfers. Geraadpleegd op: 22 mrt 2019.
Mendes da Costa E, Grammens T, Litzroth A, et al. Infectieziekten bij kinderen, die voorkomen kunnen worden door vaccinatie. Jaaroverzicht 2016. D/2018/2505/8. Brussel: Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid; 2017.
Parikh S, Andrews N, Beebeejaun K, et al. Effectiveness and impact of a reduced infant schedule of 4CMenB vaccine against group B meningococcal disease in England: a national observational cohort study. Lancet. 2016;388(10061):2775–82.
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Meningokokken. https://www.rivm.nl/meningokokken. Geraadpleegd op: 23 feb 2019.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Vandermeulen, C., Hoppenbrouwers, K. Het Vlaamse vaccinatieprogramma: historie, huidig beleid en nieuwe ontwikkelingen. Tijdschr Jeugdgezondheidsz 51, 61–66 (2019). https://doi.org/10.1007/s12452-019-00181-8
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12452-019-00181-8