Skip to main content
SpringerLink
Log in

‘Frisse’ berglucht toch niet altijd gezond?

  • Onderzoek
  • Published:
Huisarts en wetenschap Aims and scope

Samenvatting

Eerdere onderzoeken naar de relatie tussen hoogte en COPD trokken tegenstrijdige conclusies. Een van de belangrijkste risicofactoren voor COPD wereldwijd namen ze daarbij echter vrijwel niet mee: fijnstof binnenshuis. Daarom vergeleken wij fijnstofconcentraties en COPD-prevalentie binnenshuis tussen hooglanden en laaglanden in Kirgistan. Zowel fijnstof als COPD kwam alarmerend veel voor in de hooglanden. Maar ook in onze lage landen kunnen de fijnstof-concentraties binnenshuis oplopen tot ver boven de aanbevolen waarden, bijvoorbeeld tijdens het koken en openhaardgebruik.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 1

*Het verschil is statistisch significant.

Figuur 2
Infographic

Literatuur

  1. Institute for Health Metrics and Evaluation. GBD Compare Data Visualization. 2017. Geraadpleegd op 16 maart 2020.

  2. World Health Organization. Chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Geneva: WHO, 2017. Geraadpleegd op 21 december 2019.

  3. Cohen JE, Small C. Hypsographic demography: the distribution of human population by altitude. Proc Natl Acad Sci U S A 1998;95:14009-14.

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Arts en PhD-student, Leids Universitair Medisch Centrum, Public Health en Eerstelijnszorg, Leiden, Nederland

    Evelyn Brakema

  2. Afdeling Longziekten, epidemioloog en universitair docent, Leids Universitair Medisch Centrum, Public Health en Eerstelijnszorg, Leiden, Nederland

    Marise Kasteleyn

  3. Arts, Leids Universitair Medisch Centrum, Public Health en Eerstelijnszorg, Leiden, Nederland

    Eveline Molendijk

  4. Longarts, National Center of Cardiology and Internal Medicine, Pulmonary Department, Bishkek, Kyrgyzstan

    Aizhamal Tabyshova, B. Emilov, M. Akmatalieva, M. Mademilov & T. Sooronbaev

  5. Medisch psycholoog en universitair docent, Leids Universitair Medisch Centrum, Public Health en Eerstelijnszorg, Leiden, Nederland

    Rianne van der Kleij

  6. Universitair docent, Huisartsgeneeskunde en Ouderengeneeskunde, Groningen Research Institute for Asthma and COPD (GRIAC), Universitair Medisch Centrum Groningen, Rijksuniversiteit Groningen, Groningen, Nederland

    Job van Boven

  7. Huisarts, Leids Universitair Medisch Centrum, Public Health en Eerstelijnszorg, Leiden, Nederland

    M.E. Numans & N.H. Chavannes

  8. Longarts en PhD-student, Huisartsgeneeskunde en Ouderengeneeskunde, Groningen Research Institute for Asthma and COPD (GRIAC), Universitair Medisch Centrum Groningen, Rijksuniversiteit Groningen, Groningen, Nederland

    Aizhamal Tabyshova

  9. CEO IPCRG, International Primary Care Respiratory Group (IPCRG), Londen, Verenigd Koninkrijk

    S. Williams

Authors
  1. Evelyn Brakema
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Marise Kasteleyn
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Eveline Molendijk
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. Aizhamal Tabyshova
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  5. Rianne van der Kleij
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  6. Job van Boven
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  7. M.E. Numans
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  8. N.H. Chavannes
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  9. B. Emilov
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  10. M. Akmatalieva
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  11. M. Mademilov
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  12. T. Sooronbaev
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  13. S. Williams
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Evelyn Brakema.

About this article

Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

Cite this article

Brakema, E., Kasteleyn, M., Molendijk, E. et al. ‘Frisse’ berglucht toch niet altijd gezond?. Huisarts Wet 63, 70–74 (2020). https://doi.org/10.1007/s12445-020-0770-y

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-020-0770-y

Search

Navigation