Skip to main content
SpringerLink
Log in

Minder antibiotica door interventie in FTO

  • Onderzoek
  • Published:
Huisarts en wetenschap Aims and scope

Samenvatting

Vervloet M, Meulepas MA, Cals JWL, Eimers M, Van der Hoek LS, Van Dijk L. Minder antibiotica door interventie in FTO. Huisarts Wet 2016;59(12):546-50.

Achtergrond

Irrationeel antibioticagebruik voor luchtweginfecties is een belangrijke risicofactor voor antibioticaresistentie. Het doel van dit onderzoek is het evalueren van het effect van een interventie met meer componenten gericht op het verminderen van het aantal antibioticavoorschriften voor luchtwegklachten in de huisartsenpraktijk.

Methode

Dit is een clustergerandomiseerde gecontroleerde trial met een voor- en nameting. We hebben de interventie geïmplementeerd via het Farmacotherapeutisch Overleg (FTO), waarin huisartsen met apothekers samenwerken om de farmacotherapie te optimaliseren. We hebben de interventie in vier FTO-groepen (met in totaal 39 huisartsen) uitgezet, bestaande uit de volgende componenten: 1) een communicatietraining voor huisartsen, onder andere betreffende het communiceren over een uitgesteld recept; 2) implementatie van formulariumafspraken over het voorschrijven van antibiotica in het Elektronisch Voorschrijf Systeem (EVS) van huisartsen; 3) elk kwartaal feedback op basis van voorschrijfcijfers voor huisartsen. Vier andere FTO-groepen (met in totaal 38 huisartsen) vormden gematchte controlegroepen. De primaire uitkomstmaat was het aantal antibioticavoorschriften na de interventie (gecontroleerd voor het aantal voorschriften in de voormeting), dat we hebben geanalyseerd met multilevel-regressieanalyses. We analyseerden het totale aantal voorschriften en het aantal voorschriften gestratificeerd naar leeftijd (afkappunt 12 jaar).

Resultaten

Bij de voormeting was het gemiddeld aantal antibioticavoorschriften voor luchtwegklachten 207,9 en 176,7 per 1000 patiënten in respectievelijk de interventie-FTO-groepen en controle-FTO-groepen. Bij de nameting schreven huisartsen in zowel de interventie- als controlegroepen significant minder antibiotica voor. Voor adolescenten en volwassenen was de afname in het aantal antibioticavoorschriften significant groter in de interventiegroepen (–27,8 per 1000 patiënten) dan in de controlegroepen (–7,2 per 1000 patiënten; p < 0,05); voor kinderen was er geen verschil.

Conclusie

Deze uit meer componenten bestaande interventie was effectief in het terugdringen van het aantal antibioticavoorschriften voor luchtwegklachten voor adolescenten en volwassenen. Om het voorschrijfgedrag van huisartsen voor kinderen te veranderen zullen we naar andere methoden moeten zoeken.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  1. ECDC/EMEA. The bacterial challenge: time to react. A call to narrow the gap between multidrug-resistant bacteria in the EU and the development of new antibacterial agents. Stockholm: European Centre for Disease Prevention and Control; September 2009.

  2. Kenealy T, Arroll B. Antibiotics for the common cold and acute purulent rhinitis. Cochrane Database Syst Rev 2013;6:CD000247.

    Google Scholar 

  3. Zoorob R, Sidani MA, Fremont RD, Kihlberg C. Antibiotic use in acute upper respiratory tract infections. Am Fam Physician 2012;86:817–22.

    PubMed  Google Scholar 

  4. Butler CC, Rollnick S, Pill R, Maggs-Rapport F, Stott N. Understanding the culture of prescribing: qualitative study of general practitioners’ and patients’ perceptions of antibiotics for sore throats. BMJ 1998;317:637–42.

    Article  CAS  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  5. Ackerman SL, Gonzales R, Stahl MS, Metlay JP. One size does not fit all: evaluating an intervention to reduce antibiotic prescribing for acute bronchitis. BMC Health Serv Res 2013;13:462.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  6. Little P, Dorward M, Warner G, Stephens K, Senior J, Moore M. Importance of patient pressure and perceived pressure and perceived medical need for investigations, referral, and prescribing in primary care: nested observational study. BMJ 2004;328:444.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  7. Welschen I, Kuyvenhoven M, Hoes A, Verheij T. Antibiotics for acute respiratory tract symptoms: patients’ expectations, GPs’ management and patient satisfaction. Fam Pract 2004;21:234–7.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  8. Cals JW, Butler CC, Hopstaken RM, Hood K, Dinant GJ. Effect of point of care testing for C reactive protein and training in communication skills on antibiotic use in lower respiratory tract infections: cluster randomised trial. BMJ 2009;338:b1374.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  9. Little P, Stuart B, Francis N, Douglas E, Tonkin-Crine S, Anthierens S, et al. Effects of internet-based training on antibiotic prescribing rates for acute respiratory-tract infections: a multinational, cluster, randomised, factorial, controlled trial. Lancet 2013;382:1175–82.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  10. Arroll B, Kenealy T, Kerse N. Do delayed prescriptions reduce antibiotic use in respiratory tract infections? A systematic review. Br J Gen Pract 2003;53:871–7.

    PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  11. Spurling GK, Del Mar CB, Dooley L, Foxlee R, Farley R. Delayed antibiotics for respiratory infections. Cochrane Database Syst Rev 2013;4:CD004417.

    Google Scholar 

  12. McCullough JM, Zimmerman FJ, Rodriguez HP. Impact of clinical decision support on receipt of antibiotic prescriptions for acute bronchitis and upper respiratory tract infection. J Am Med Inform Assoc 2014;21:1091–7.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  13. Forsetlund L, Bjorndal A, Rashidian A, Jamtvedt G, O’Brien MA, Wolf F, et al. Continuing education meetings and workshops: effects on professional practice and health care outcomes. Cochrane Database Syst Rev 2009:CD003030.

  14. Van der Velden AW, Pijpers EJ, Kuyvenhoven MM, Tonkin-Crine SK, Little P, Verheij TJ. Effectiveness of physician-targeted interventions to improve antibiotic use for respiratory tract infections. Br J Gen Pract 2012;62:e801–7.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  15. Welschen I, Kuyvenhoven MM, Hoes AW, Verheij TJ. Effectiveness of a multiple intervention to reduce antibiotic prescribing for respiratory tract symptoms in primary care: randomised controlled trial. BMJ 2004;329:431.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  16. De Jong JD, Groenewegen PP, Spreeuwenberg P, Westert GP, De Bakker DH. Do decision support systems influence variation in prescription? BMC Health Serv Res 2009;9:20.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  17. Vodicka TA, Thompson M, Lucas P, Heneghan C, Blair PS, Buckley DI, et al. Reducing antibiotic prescribing for children with respiratory tract infections in primary care: a systematic review. Br J Gen Pract 2013;63:e445–54.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  18. Andrews T, Thompson M, Buckley DI, Heneghan C, Deyo R, Redmond N, et al. Interventions to influence consulting and antibiotic use for acute respiratory tract infections in children: a systematic review and meta-analysis. PloS One 2012;7:e30334.

    Article  CAS  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  19. De Bont EG, Francis NA, Dinant GJ, Cals JW. Parents’ knowledge, attitudes, and practice in childhood fever: an internet-based survey. Br J Gen Pract 2014;64:e10–6.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  20. De Bont E. Kinderen met koorts op de HAP. Huisarts Wet 2015;58:457.

    Google Scholar 

  21. Van Dijk L, De Jong JD, Westert GP, De Bakker DH. Variation in formulary adherence in general practice over time (2003–2007). Fam Pract 2011;28:624–31.

  22. De Bakker DH, Coffie DS, Heerdink ER, Van Dijk L, Groenewegen PP. Determinants of the range of drugs prescribed in general practice: a cross-sectional analysis. BMC Health Serv Res 2007;7:132.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg, NIVEL, 1568, 3500, Utrecht, BN, The Netherlands

    Marcia Vervloet

  2. Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik, Utrecht, The Netherlands

    Liset van Dijk

  3. Vakgroep Huisartsgeneeskunde, CAPHRI School for Public Health and Primary Care, Universiteit Maastricht, Maastricht, The Netherlands

    Mariëtta Eimers

  4. http://www.bsl.nl

    Marianne Meulepas, Jochen Cals & Lucas van der Hoek

Authors
  1. Marcia Vervloet
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Marianne Meulepas
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Jochen Cals
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. Mariëtta Eimers
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  5. Lucas van der Hoek
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  6. Liset van Dijk
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Marcia Vervloet.

Additional information

NIVEL, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg, Postbus 1568, 3500 BN, Utrecht: dr. M. Vervloet, onderzoeker; L.S. van der Hoek, statisticus; L. van Dijk, programmaleider. Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik, Utrecht: M.A. Meulepas, adviseur; Mariëtta Eimers, senior projectleider. Vakgroep Huisartsgeneeskunde, CAPHRI School for Public Health and Primary Care, Universiteit Maastricht, Maastricht: dr. J.W.L. Cals, huisarts en universitair docent. Meetpunt Kwaliteit, Eindhoven: M.A. Meulepas, senior consultant • Correspondentie: M.Vervloet@nivel.nl • Mogelijke belangenverstrengeling: niets aangegeven.

Dit artikel is een bewerkte vertaling van: Vervloet M, Meulepas MA, Cals JW, Eimers M, Van der Hoek LS, Van Dijk L. Reducing antibiotic prescriptions for respiratory tract infections in family practice: results of a cluster randomized controlled trial evaluating a multifaceted peer-groupbased intervention. NPJ Prim Care Respir Med 2016;26:15083. Publicatie gebeurt met toestemming van de uitgever.

About this article

Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

Cite this article

Vervloet, M., Meulepas, M., Cals, J. et al. Minder antibiotica door interventie in FTO. Huisarts Wet 59, 546–550 (2016). https://doi.org/10.1007/s12445-016-0327-2

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-016-0327-2

Search

Navigation