Samenvatting
Scherpbier ND. Wat te doen bij chronische nierschade? Huisarts Wet 2013;56(12):652-7.
Chronische nierschade is een veelvoorkomend probleem in de eerste lijn. Deze aandoening vormt een risicofactor voor het ontstaan van hart- en vaatziekten. Adequate begeleiding kan de prognose verbeteren. Het grootste deel van de patiënten, in het bijzonder die met diabetes of hypertensie, heeft vasculair bepaalde nierschade. Aan de hand van de landelijke Transmurale Afspraak Chronische Nierschade kunt u een groot deel van de zorg voor deze patiënten organiseren in de huisartsenpraktijk. De bestaande organisatiestructuur voor diabeteszorg en cardiovasculair risicomanagement kan daarbij het uitgangspunt zijn. De behandeling van hoge bloeddruk en albuminurie kunt u – onder uw supervisie – goed aan de praktijkondersteuner overlaten. Signalering van secundaire hyperparathyreoïdie en anemie kunt u ook delegeren aan de praktijkondersteuner. Voor de behandeling hiervan – en ook voor adviezen over medicatieveiligheid, aanvullende diagnostiek en vragen over verwijsindicatie – kunt u terugvallen op het advies van een nefroloog. Relatief jonge patiënten, patiënten met proteïnurie of vermoeden van een andere dan vasculair bepaalde oorzaak moet u verwijzen. Op regionaal niveau moet u afspraken maken met nefrologen over consultatiemogelijkheden. Telenefrologie kan daarbij behulpzaam zijn. Het is raadzaam ook de apotheek en het laboratorium te betrekken bij de organisatie van de zorg.
Abstract
Scherpbier ND. How should chronic kidney disease be treated? Huisarts Wet 2013;56(12):652-7.
Chronic kidney disease is a common problem seen in general practice, and the disorder is a risk factor for the development of cardiovascular disease. Appropriate management can improve the prognosis. In most patients, and especially those with diabetes or hypertension, kidney disease is caused by vascular disease. These patients can largely be cared for in general practice, by making use of the National Guideline for Chronic Kidney Disease (Transmurale Afspraak Chronische Nierschade) and the existing organizational structure for diabetes care and cardiovascular risk factor management. High blood pressure and albuminuria can be managed by the practice nurse, supervised by the general practitioner. The nurse can also be responsible for identifying secondary hyperparathyroidism and anaemia. A nephrologist can be consulted about treatment for these conditions, and advice about medication safety, additional investigations, and indications for referral. Relatively young patients, patients with proteinuria, and patients suspected of having a non-vascular cause of kidney disease should be referred. Regional agreements should be reached with nephrologists about possibilities for consultation. Tele nephrology may be useful for this. It is advisable to involve the dispensing chemist and laboratories in the organization of care.
Literatuur
Matsushita K, Van der Velde M, Astor BC, Woodward M, Levey AS, De Jong PE, et al (2010) Association of estimated glomerular filtration rate and albuminuria with all-cause and cardiovascular mortality in general population cohorts: a collaborative meta-analysis. Lancet 375:2073–2081
Turin TC, Tonelli M, Manns BJ, Ravani P, Ahmed SB, Hemmelgarn BR (2012) Chronic kidney disease and life expectancy. Nephrol Dial Transplant 27:3182–3186
Baigent C, Landray MJ, Reith C, Emberson J, Wheeler DC, Tomson C, et al (2011) The effects of lowering LDL cholesterol with simvastatin plus ezetimibe in patients with chronic kidney disease (Study of Heart and Renal Protection): a randomised placebo-controlled trial). Lancet 377:2181–2192
Wright JT Jr, Bakris G, Greene T, Agodoa LY, Appel LJ, Charleston J, et al (2002) Effect of blood pressure lowering and antihypertensive drug class on progression of hypertensive kidney disease: results from the AASK trial. JAMA 288:2421–2431
De Grauw WK, Gaillard C, et al. (2009) Landelijke Transmurale Afspraak Chronische nierschade. Huisarts Wet 52:586–587
De Zeeuw D, Hillege HL, De Jong PE (2005) The kidney, a cardiovascular risk marker, and a new target for therapy. Kidney Int Suppl 98:S25–S29
Tjin a Ton JJS, Zwart S (2006) Patiënten met nierfunctiestoornissen gemakkelijk op te sporen in de huisartsenpraktijk. Huisarts Wet 49:443–447
Van der Meer VW, Assendelft WJ, et al. (2010) Chronic kidney disease in patients with diabetes mellitus type 2 or hypertension in general practice. Br J Gen Pract 60:884–890
Gansevoort RT, Matsushita K, Van der Velde M, Astor BC, Woodward M, Levey AS, et al (2011) Lower estimated GFR and higher albuminuria are associated with adverse kidney outcomes. A collaborative meta-analysis of general and high-risk population cohorts. Kidney international 80:93–104
Hemmelgarn BR, Manns BJ, Lloyd A, James MT, Klarenbach S, Quinn RR, et al (2010) Relation between kidney function, proteinuria, and adverse outcomes. JAMA 303:423–429
Wetzels JF, Kiemeney LA, Swinkels DW, Willems HL, Den Heijer M (2007) Age- and gender-specific reference values of estimated GFR in Caucasians: the Nijmegen Biomedical Study. Kidney Int 72:632–637
Scherpbier ND, De Grauw WJ, Wetzels JF, Vervoort GM. Acute nierinsufficiëntie bij combinatie RAAS-remmer en dehydratie. Ned Tijdschr Geneeskd 2010;154:A1548.
KNMP. Zakboek Verminderde nierfunctie, doseringsadviezen voor geneesmiddelen. Den Haag: KNMP; 2012
Basile JN (2007) Recognizing the link between CKD and CVD in the primary care setting: accurate and early diagnosis for timely and appropriate intervention. South Med J 100:499–505
De Grauw WJ, Scherpbier ND Chronische nierschade: een zorg voor de eerste lijn. Tijdschr praktijkonderst 2013:3:66–72
Geerts AF, Scherpbier-de Haan ND, De Koning FH, Van der Sterren TM, Van Weel C, Vervoort GM, et al (2012) A pharmacy medication alert system based on renal function in older patients. BMJ 62:e525–9
Scherpbier ND, Wetzels JF, Vervoort G, De Grauw W (2011) Telenefrologie kan verwijzing voorkomen. Med Contact 27:1729–1731
Meijer LJ, Schellevis F. Verwijzing van patiënten met chronische nierschade: verschillen in verwijscriteria tussen ziekenhuizen. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A5259. Epub 2012/12/13.
Sluiter HE Verschillen in richtlijnen chronische nierschade. Geen grote consequenties voor de praktijk. Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A5679.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Radboudumc, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Huispost 166, Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen: dr. N.D. Scherpbier-de Haan, huisarts, hoofd eerstelijnsvervolgopleidingen
Correspondentie: nynke.scherpbier-dehaan@radboudumc.nl
About this article
Cite this article
Scherpbier, N. Wat te doen bij chronische nierschade?. HUISARTS WETENSCHAP 56, 652–657 (2013). https://doi.org/10.1007/s12445-013-0327-4
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-013-0327-4