Skip to main content
SpringerLink
Log in

Dipyridamol effectief na TIA of herseninfarct

  • Onderzoek
  • Published:
Huisarts en wetenschap Aims and scope

Samenvatting

 

Verburg AFE, Janssen PGH, Van Weert HCPM. Dipyridamol effectief na TIA of herseninfarct. Huisarts Wet 2011;54(10):530-4.

Doel

De effectiviteit en veiligheid bepalen van toevoeging van dipyridamol aan de secundair preventieve antitrombotische behandeling met acetylsalicylzuur bij patiënten die een transient ischaemic attack (TIA) of herseninfarct (zonder cardiale emboliebron) hebben doorgemaakt.

Methode

We zochten in Medline en de Cochrane Database of Systematic Reviews naar randomized clinical trials en (systematische) reviews die verschenen in de periode 2003 tot juli 2010 waarin men de effectiviteit en/of veiligheid van de combinatiebehandeling dipyridamol en acetylsalicylzuur als secundaire preventie na een TIA of herseninfarct vergeleek met behandeling met alleen acetylsalicylzuur. Primaire eindpunten waren het percentage recidief herseninfarcten en de totale mortaliteit. Secundaire eindpunten waren bijwerkingen, bloedingen en het uitvalspercentage.

Resultaten

We vonden 40 artikelen, waarvan 1 trial, 5 metaanalyses en 1 secundaire analyse voldeden aan de inclusiecriteria. Bij de ESPRITtrial (n = 2763) vonden de onderzoekers een relatief risico van 0,80 (95%BI 0,660,98) voor het bereiken van de primaire samengestelde uitkomstmaat (vasculaire sterfte, nietfataal herseninfarct, nietfataal myocardinfarct of ernstige bloeding) bij combinatiebehandeling met dipyridamol en acetylsalicylzuur versus behandeling met alleen acetylsalicylzuur in de secundaire preventie na een TIA of klein herseninfarct. De metaanalyses tonen alle 5 een vergelijkbare en significante reductie van de kans op een recidief herseninfarct (hazardratio 0,780,79). Men kon geen significant verschil aantonen in het percentage bloedingen. Hoofdpijn trad significant vaker op als bijwerking bij behandeling met dipyridamol.

Conclusie

Er zijn voldoende aanwijzingen dat de combinatiebehandeling met dipyridamol (met gereguleerde afgifte) en acetylsalicylzuur in vergelijking met monotherapie met acetylsalicylzuur bij patiënten die een TIA of herseninfarct hebben doorgemaakt effectiever is bij de secundaire preventie van een herseninfarct of een andere vasculaire complicatie. De combinatiebehandeling heeft de voorkeur boven behandeling met alleen acetylsalicylzuur.

Abstract

 

Verburg AFE, Janssen PGH, Van Weert HCPM. Dipyridamole is effective after transient ischaemic attack or stroke. Huisarts Wet 2011;54(10):530-4.

Objectives

To assess the efficacy and safety of combination therapy with aspirin and dipyridamole compared with aspirin alone in secondary prevention after transient ischaemic attack or stroke of noncardioembolic origin.

Methods

Medline and the Cochrane Database of Systematic Reviews (2003July 2010) were searched for randomized controlled trials and reviews reporting the efficacy and/or safety of dipyridamole plus aspirin compared with aspirin alone in patients with a prior transient ischaemic attack or ischaemic stroke. Primary outcomes were fatal and nonfatal stroke and mortality. Secondary outcomes were side effects, bleeding complications, and dropout rate.

Results

Of 40 articles retrieved, 1 trial, 1 systematic review, 4 metaanalyses, and 1 reanalysis met the inclusion criteria. In the ESPRIT trial (n = 2763), primary outcomes (composite of death from all vascular causes, nonfatal stroke, nonfatal myocardial infarction, or major bleeding complication) occurred statistically significantly less often in patients on aspirin and dipyridamole than in patients on aspirin alone (hazard ratio 0.80, 95% CI 0.660.98). Metaanalyses showed a significant reduction in the risk of stroke in favour of aspirin plus dipyridamole; there was no significant difference in bleeding complications. Patients on dipyridamole and aspirin reported headache significantly more often than did patients on aspirin alone.

Conclusion

There is evidence that the combination of aspirin and dipyridamole (extended release) is more effective than aspirin alone in preventing stroke and other serious vascular events after cerebral ischaemia of arterial origin. We recommend the use of extendedrelease dipyridamole in patients with transient ischaemic attack or stroke of noncardioembolic origin.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  1. Warlow CP. Secondary prevention of stroke. Lancet 1992;339:724–7.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  2. Antithrombotic Trialists’ Collaboration. Collaborative meta-analysis of randomised trials of antiplatelet therapy for prevention of death, myocardial infarction, and stroke in high risk patients. BMJ 2002;324:71–86.

    Google Scholar 

  3. Diener HC, Cunha L, Forbes C, Sivenius J, Smets P, Lowenthal A. European Stroke Prevention Study 2: dipyridamole and acetylsalicylic acid in the secondary prevention of stroke. J Neurol Sci 1996;143:1–13.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  4. Guiraud-Chaumeil B, Rascol A, David J, Boneu B, Clanet M, Bierme R. Prevention des recidives des accidents vasculaires cerebraux ischemiques par les anti-agregants plaquettaires. Rev Neurol 1982;138:367–85.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  5. Bousser MG, Eschwege E, Haguenau M, Lefaucconier JM, Thibult N, Touboul D, et al. ‘AICLA’ controlled trial of aspirin and dipyridamole in the secondary prevention of athero-thrombotic cerebral ischemia. Stroke 1983;14:5–15.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  6. The American-Canadian Co-operative Study Group. Persantin aspirin trial in cerebral ischemia part II: endpoint results. Stroke 1985;16:406–15.

    Google Scholar 

  7. Caneschi S, Bonaventi C, Finzi F. Ischemic cerebrovascular disease: treatment with various anti-platelet aggregation drugs. Clinical follow-up of 80 patients (22-34 months). Minerva Med 1985;76:1933–43.

    PubMed  CAS  Google Scholar 

  8. ESPRIT Study Group. Aspirin plus dipyridamole versus aspirin alone after cerebral ischaemia of arterial origin (ESPRIT): randomised controlled trial. Lancet 2006;367:1665–73.

    Google Scholar 

  9. Adams RJ, Albers G, Alberts MJ, Benavente O, Furie K, Goldstein LB, et al. Update to the AHA/ASA recommendations for the prevention of stroke in patients with stroke and transient ischemic attack. Stroke 2008:39;1647–52.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  10. Wiersma T. Addendum bij de NHG-Standaard TIA: voortaan ook dipyridamol. Huisarts Wet 2006;49:671.

    Article  Google Scholar 

  11. De Schrijver E, Algra A, Van Gijn J. Dipyridamole for preventing stroke and other vascular events in patients with vascular disease. Cochrane Database Syst Rev 2007, Issue 3. Art No.: CD001820.

  12. Verro P, Gorelick PB, Nguyen D. Aspirin plus dipyridamole versus aspirin for prevention of vascular events after stroke or TIA: A meta-analysis. Stroke 2008;39:1358–63.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  13. Leonardi-Bee J, Bath P, Bousser MG, Davalos A, Diener HC, Guiraud-Chaumeil B, et al. Dipyridamole for preventing recurrent ischemic stroke and other vascular events. A meta-analysis of individual patient data from randomized controlled trials. Stroke 2005;36:162–8.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  14. Halkes PHA, Gray LJ, Bath PMW, Diener HC, Guiraud-Chaumeil B, Yatsu FM, et al. Dipyridamole plus aspirin versus aspirin alone in secondary prevention after TIA or stroke: a meta-analysis by risk. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2008;79:1218–23.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  15. Thijs V, Lemmens R, Fieuws S. Network meta-analysis: simultaneous meta- analysis of common antiplatelet regimens after transient ischaemic attack or stroke. Eur Heart J 2008;20:1086–92.

    Article  Google Scholar 

  16. Dippel DWJ, Maasland L, Halkes P, Kapelle LJ, Koudstaal PJ, Algra A. Prevention with low-dose aspirin plus dipyridamole in patients with disabling stroke. Stroke 2010;41:2684–6.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  17. Heeg B, Damen J, Van Hout B. Oral antiplatelet therapy in secondary prevention of cardiovascular events. Pharmacoeconomics 2007;25:1063–82.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  18. Davis SM, Donnan GA. Secondary prevention for stroke after CAPRIE and ESPS-2 – opinion 1. Cerebrovasc Dis 1998;8:73–5.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  19. Halkes PHA, Van Gijn J, Kappelle LJ, Koudstaal PJ, Algra A. Esprit trial – Authors’ reply. Lancet 2006;368:449.

    Article  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. afdeling huisartsgeneeskunde, AMC, 1105 AZ, Meibergdreef 9, Amsterdam, The Netherlands

    A.F.E. Verburg &  H.C.P.M. van Weert

  2. Nederlands Huisartsen Genootschap, Utrecht, The Netherlands

    P.G.H. Janssen

Authors
  1. A.F.E. Verburg
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. H.C.P.M. van Weert
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. P.G.H. Janssen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Additional information

huisarts in opleiding (inmiddels huisarts)

hoofd afdeling huisartsgeneeskunde

wetenschappelijk medewerker en huisarts

About this article

Cite this article

Verburg, A., van Weert, H. & Janssen, P. Dipyridamol effectief na TIA of herseninfarct. HUISARTS WETENSCHAP 54, 530–534 (2011). https://doi.org/10.1007/s12445-011-0259-9

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-011-0259-9

Search

Navigation