Skip to main content
SpringerLink
Log in

Het toepassen van valpreventiemaatregelen bij thuiswonende ouderen: een survey onderzoek in Vlaanderen

The use of fall prevention strategies in home care: a survey in Flanders

  • Published:
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie

Samenvatting

Probleemstelling

Valincidentiecijfers bij thuiswonende ouderen blijven aanzienlijk hoog. Gevolgen van een valincident duiden op het belang van systematisch screenen en een gerichte multifactoriële en multidisciplinaire aanpak. Deze studie beschrijft in welke mate professionele zorgverleners in Vlaanderen valpreventiemaatregelen toepassen bij thuiswonende ouderen en welke factoren implementatie belemmeren.

Methode

Een online survey werd verspreid via het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen.

Resultaten

1483 professionele zorgverleners (55 % verpleegkundigen, 24 % huisartsen, 17 % kinesitherapeuten en 4 % ergotherapeuten) werden geïncludeerd. 93 % wordt minstens maandelijks geconfronteerd met valproblematiek. 96 % meent een positieve bijdrage te kunnen leveren aan valpreventie. Minstens één maal per jaar worden valincidenten bevraagd (62 %) en wordt gescreend naar loop-/evenwichtsproblemen (84 %). Een multifactoriële evaluatie wordt uitgevoerd in geval van een recent valincident (95 %) of een verhoogd valrisico (76 %). Het vaakst geven professionele zorgverleners advies over onveilige situaties/gedrag (93 %), loophulpmiddelen (91 %), personenalarmsysteem (89 %) en schoeisel (85 %). Ongemotiveerde ouderen (75 %), ouderen die hun valrisico ontkennen (85 %), tijdsgebrek (60 %), onvoldoende terugbetalingsmogelijkheden (54 %), personeelstekort (50 %), moeilijke communicatie (31 %) en kennistekort (23 %) zijn belangrijke belemmerende factoren.

Conclusie

Hoewel professionele zorgverleners zich bewust zijn van het belang van valpreventiemaatregelen, impliceren deze resultaten een meer gestructureerde multidisciplinaire samenwerking, (na)vorming, duidelijk valpreventiebeleid en aangepaste terugbetalingscriteria. Motiveren en sensibiliseren van ouderen blijft cruciaal voor een effectief valpreventiebeleid.

Abstract

Objectives

Falls in community-dwelling older persons occur frequently. The consequences emphasize the need to screen systematically for an increased fall risk and a targeted multifactorial and multidisciplinary approach. This study describes the extent to which fall prevention strategies are applied by primary healthcare workers in Flanders. Insight in barriers is provided.

Method

An online survey was collected by the Centre of Expertise for Falls and fracture Prevention Flanders.

Results

1483 respondents are included. 93% are confronted monthly with falls. 96% believe they can make a positive contribution to fall prevention. At least once a year, respondents inquire about falls (62%) and screen for gait/balance problems (84%). A multifactorial assessment is performed in case of a recent fall (95%) or an increased fall risk (76%). Most frequently respondents give advice on safe environment/behaviour (93%), walking aid (91%), personal alarm system (89%) and footwear (85%). Unmotivated older persons (75%) who ignore their fall risk (85%), insufficient time (60%), financial compensation (54%), staff (50%), communication (31%) and knowledge (23%) are important barriers.

Conclusions

Although respondents are aware of the importance of fall prevention, these results reveal a necessity of sufficient knowledge, structured multidisciplinary cooperation and a clear policy. Raising awareness of older persons remains crucial.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 1

Literatuur

  1. Lamb SE, Jorstad-Stein EC, Hauer K, Becker C. Development of a common outcome data set for fall injury prevention trials: the prevention of falls network Europe consensus. J Am Geriatr Soc. 2005;53(9):1618–22.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  2. Milisen K, Detroch E, Bellens K, et al. Valincidenten bij thuiswonende ouderen: een pilotstudie naar prevalentie, omstandigheden en gevolgen in Vlaanderen. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2004;35:15–20.

    PubMed  Google Scholar 

  3. Milat A, Watson W, Monger C, Barr M, Giffin M, Reid M. Prevalence, circumstances and consequences of falls among community-dwelling older people: results of the 2009 NSW Falls Prevention Baseline Survey. NSW Public Health Bull. 2011;22(3–4):43–8.

    Article  Google Scholar 

  4. WIV. Gezondheidsenquête 2013: rapport 4: fysieke en sociale omgeving: ongevallen [Online] 2015. https://his.wiv-isp.be/nl/Gedeelde%20%20documenten/TR-ACC_NL_2013.pdf. Geraadpleegd op: 08.10.2014.

    Google Scholar 

  5. Hoge Raad van Financiën. Studiecommissie voor de vergrijzing – Jaarlijks verslag [Online] 2011. http://www.plan.be/admin/uploaded/201107120844080.Rapport_CEV_NL.pdf. Geraadpleegd op: 22.12.2011.

    Google Scholar 

  6. WHO. World Health Organisation [Online] 2007. http://www.who.int/ageing/publications/Falls_prevention7March.pdf?ua=1. Geraadpleegd op: 15.10.2012.

    Google Scholar 

  7. Boffin N, Moreels S, Vanthomme K, Van Caster V. Falls among older general practice patients: a 2-year nationwide surveillance study. Fam Pract. 2014;31(3):281–9.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  8. FOD. Statbel. Overlijdens naar oorspronkelijke doodsoorzakengroep, geslacht en leeftijdsgroep [Online] 2009. http://statbel.fgov.be/nl/binaries/NL%20-%20Tableau%201.3_T_pdf_tcm325-210617.pdf. Geraadpleegd op: 06.08.2014.

    Google Scholar 

  9. Haentjens P, Magaziner J, Colon-Emeric CS, Vanderschueren D, et al. Meta-analysis: excess mortality after hip fracture among older women and men. Ann Intern Med. 2010;152(6):380–90.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  10. Scheffer A, Schuurmans M, Dijk N van, Hooft T van der, Rooij S de. Fear of falling: measurement strategy, prevalence, risk factors and consequences among older persons. Age Ageing. 2008;37:19–24.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  11. Hartholt K, Beeck E van, Polinder S, et al. Societal consequences of falls in the older population: injuries, healthcare costs, and long-term reduced quality of life. J Trauma. 2011;71(3):748–53. doi:10.1097/TA.0b013e3181f6f5e5.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  12. Svedbom A, Stenmark J, McCloskey E, Jönsson B, Kanis J, EU Review Panel of IOF. Osteoporosis in the European Union: a compendium of country-specific reports. Arch Osteoporos. 2013;8(137):12–9.

    Google Scholar 

  13. Milisen K, Coussement J, Vlaeyen E. et al. Valpreventie bij thuiswonende ouderen: praktijkrichtlijn voor Vlaanderen. Leuven: ACCO; 2010.

    Google Scholar 

  14. Gillespie LD, Robertson MC, Gillespie WJ, et al. Interventions for preventing falls in older people living in the community. Cochrane Database Syst Rev. 2012;2012:CD007146. doi:10.1002/14651858.CD007146.pub3.

    Google Scholar 

  15. Fixsen D, Scott V, Blase K, Naoom S, Wagar L. When evidence is nog enough: the challenge of implementating fall prevention strategies. J Safety Res. 2011;42:419–22.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  16. Tetroe J, Graham I, Scott V. What does it mean to transform knowledge into action in falls prevention research? Perspectives from the Canadian Institutes of Health Research. J Safety Res. 2011;42:423–6.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  17. Ganz D, Alkema G, Wu S. It takes a village to prevent falls: reconceptualizing fall prevention and management for older adults. Inj Prev. 2008;14:266–71.

    Article  CAS  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  18. Katz R, Shah P. The patient who falls: challenges for families, clinicians, and communities. JAMA. 2010;303(3):273–4.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  19. Aernoudt V, Van der Elst E, Vlaeyen E, Dejaeger E, Milisen K. Gebruik van valpreventiemaatregelen in de dagelijkse praktijkvoering van de gezondheidswerkers in de thuiszorg: de ontwikkeling en validering van een vragenlijst. Masterproef. Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap, KU Leuven. 2012.

    Google Scholar 

  20. Leysens G, Baecke C, Vandamme S. et al. Het toepassen van valpreventiemaatregelen in de thuiszorg. Een survey onderzoek in Vlaanderen. [Online] 2015. http://www.valpreventie.be/Portals/Valpreventie/Do cumenten/thuis/2015_EVV_Rapport_Survey_Thuis setting.pdf. Geraadpleegd op: 12.01.2016.

    Google Scholar 

  21. Grol R, Wensing M, Eccles M, Davis D. Improving patient care. The implementation of change in health care. Bostson: Wiley-Blackwell; 2013.

    Book  Google Scholar 

  22. Milisen K, Geeraerts A, Dejaeger E. Use of a fall prevention practice guideline for community-dwelling older persons at risk for falling: a feasability study. Gerontology. 2009;55(2):169–78.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  23. Dollard J, Braunack-Mayer A, Horton K, Vanlint S. Why older women do or do not seek help from the GP after a fall: a qualitative study. Fam Pract. 2014;31(2):222–8.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  24. Vlaeyen E, Agten M, Balligand E. et al. Willingness of community-dwelling older persons to participate in fall prevention interventions: a Belgian survey study. JAGS, vol. 63 Annual Scientific Meeting of the American-Geriatrics-Society (AGS), Nationa Harbor, May 10–17 2015. 2015, pag. 118.

    Google Scholar 

  25. Emmelot-Vonk M, Verhaar H. De effectiviteit van valklinieken in Nederland. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2011;42:113–9.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  26. Van Houdt S, Vlaeyen E, Milisen K, Heyrman J, Vanhaecht K, Sermeus W. Draaiboek Zorgpad Valpreventie [Online] 2011. http://www.valpreventie.be/Portals/Valpreventie/Documenten/thuis/EVV_Draaiboek_zorgpad_valpreventie.pdf. Geraadpleegd op: 20.12.2011.

    Google Scholar 

  27. Baker D, King M, Fortinsky R, et al. Dissemination of an evidence-based multicomponent fall risk-assessment and -management strategy throughout a geographic area. J Am Geriatr Soc. 2005;53:675–80.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  28. Bailey C, Jones D, Goodall D. What is the evidence of the experience of having a fall across the life course? A qualitative synthesis. Disabil Health J. 2014;7:273–84.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  29. Rollnick S, Miller W, Butler C. Motivational interviewing in health care. New York: The Guilford Press; 2008.

    Google Scholar 

  30. HQIP. Patient and public involvement older people’s experiences of falls and one health services (England) [Online] 2008. https://www.rcplondon.ac.uk/sites/default/files/falls-ppi-report-final-version-2008_1.pdf. Geraadpleegd op: 26.08.2014.

    Google Scholar 

  31. EVV. Week van de Valpreventie [Online] 2012–2016. http://www.valpreventie.be/Aanbod/WeekvandeValpreventie/Vorigeedities.aspx. Geraadpleegd op: 16.12.2016.

    Google Scholar 

  32. Child S, Goodwin V, Garside R, Jones-Hughes T, Boddy K, Stein K. Factors influencing the implementation of fall-prevention programmes: a systematic review and synthesis of qualitative studies. Implement Sci. 2012;7:91, www.implementationscience.com/content/7/1/91.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  33. Vlaeyen E, Etienne J, Geeraerts A, Leysens G, Dejaeger E, Milisen K. Beleidsaanbevelingen omtrent de implementatie van val- en fractuurpreventie bij thuiswonende ouderen. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2016;47:164–71. doi:10.1007/s12439-016-0186-0.

    Article  PubMed  Google Scholar 

Download references

Dankbetuiging

Het EVV voerde deze studie uit met financiële steun van het Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid. Het EVV dankt mevr. Baecke en mevr. Vandamme voor hun medewerking aan deze studie.

Author information

Authors and Affiliations

  1. Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen, Leuven, België

    Greet Leysens, Ellen Vlaeyen, Deborah Vanaken, Elise Janssens, Eddy Dejaeger, Dirk Cambier, Evelien Gielen, Stefan Goemaere, Olivia Vandeput & Koen Milisen

  2. Departement Maatschappelijke Gezondheidszorg en Eerstelijnszorg, Academisch Centrum voor Verpleeg- en Vroedkunde (accentVV), KU Leuven, Leuven, België

    Greet Leysens, Ellen Vlaeyen, Deborah Vanaken, Elise Janssens & Koen Milisen

  3. Dienst Geriatrie, UZ Leuven, Leuven, België

    Eddy Dejaeger, Evelien Gielen & Koen Milisen

  4. Vakgroep Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie, UGent, Gent, België

    Dirk Cambier

  5. Vakgroep Inwendige ziekten, UZ Gent, Gent, België

    Stefan Goemaere

  6. Domus Medica vzw, Antwerpen, België

    Olivia Vandeput

Authors
  1. Greet Leysens
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Ellen Vlaeyen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Deborah Vanaken
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. Elise Janssens
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  5. Eddy Dejaeger
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  6. Dirk Cambier
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  7. Evelien Gielen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  8. Stefan Goemaere
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  9. Olivia Vandeput
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  10. Koen Milisen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Greet Leysens.

About this article

Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

Cite this article

Leysens, G., Vlaeyen, E., Vanaken, D. et al. Het toepassen van valpreventiemaatregelen bij thuiswonende ouderen: een survey onderzoek in Vlaanderen. Tijdschr Gerontol Geriatr 48, 121–133 (2017). https://doi.org/10.1007/s12439-017-0215-7

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12439-017-0215-7

Trefwoorden

Keywords

Search

Navigation