Samenvatting
Artsen maken fouten en reageren daarop vaak met heftige oordelen en emoties. Deze eigen reacties kunnen een ontwrichtend effect hebben, soms van korte duur maar vaak voor langere tijd.
In deze bijdrage worden deze reacties beschreven en wordt onderzocht hoe dokters een mildere houding kunnen ontwikkelen in relatie tot hun eigen feilbaarheid. Daarbij worden inzichten toegepast die komen uit de literatuur over ‘zelfcompassie’. Er wordt ingegaan op mogelijkheden om de eerste opvang te verbeteren en op de plek van coaching bij het leren omgaan met de gevolgen van een fout.
Ten slotte wordt beschreven hoe dokters op deze processen kunnen anticiperen door het ontwikkelen van een professionele houding van mededogen naar zichzelf.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatuur
Panesar SS, deSilva D, Carson-Stevens A, Cresswell KM, Salvilla SA, Slight SP, et al. How safe is primary care? A systematic review. BMJ Qual Saf. 2016;25(7):544–53.
Harrison R, Lawton R, Perlo J, Gardner P, Armitage G, Shapiro J. Emotion and coping in the aftermath of medical error: a cross-country exploration. J Patient Saf. 2015;11(1):28–35.
Sirriyeh R, Lawton R, Gardner P, Armitage G. Coping with medical error: a systematic review of papers to assess the effects of involvement in medical errors on healthcare professionals’ psychological well-being. Qual Saf Health Care. 2010;19(6):e43.
Newman MC. The emotional impact of mistakes on family physicians. Arch Fam Med. 1996;5(2):7.
Wu AW. Medical error: the second victim. The doctor who makes the mistake needs help too. BMJ. 2000;320:726–7.
Brink E van den, Koster F. Compassievol leven, een mindfulness-based verdiepingsprogramma. Amsterdam: Uitgeverij Boom; 2016.
Meer H van der, Hendriks A. Een goed gesprek over incidenten en fouten: tips voor artsen. KNMG sept. 2016. https://www.knmg.nl/.../roadshow-een-goed-gesprek-na-een-incident-1.htm
Dielissen PW, Jagt EJ van der, Timmerman AA. Handboek effectieve communicatie in de huisartsenpraktijk. Utrecht: Nederlands Huisartsen Genootschap; 2016. pag. 68–75.
Neff KD. Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self Identity. 2003a;2:85–102.
Neff KD. Development and validation of a scale to measure self-compassion. Self Identity. 2003b;2:223–50.
Neff KD. Zelfcompassie. 9e druk. Amsterdam: Uitgeverij Cargo; 2011.
Germer CK. Mindfulness en zelfcompassie. Amsterdam: Nieuwezijds; 2009.
Scott SD, Hirschinger LE, Cox KR, et al. The natural history of recovery for the healthcare provider ‘second victim’ after adverse patient events. Qual Saf Health Care. 2009;18:325–30.
Banning H, Banning-Mul M. Narratieve begeleidingskunde. Hoe het gebroken verhaal professioneel te waarderen. Soest: Nelissen; 2005.
Ready R, Burton K. NLP voor Dummies (hfdst. 11 ‘Veranderen met logische niveaus’). 7e druk. Amersfoort: BBNC uitgevers; 2016. p. 175–91.
NHG erkende coaches zijn georganiseerd binnen ‘Coaches voor Medici’, zie: http://www.coachesvoormedici.nl. Geraadpleegd 25 augustus 2017.
Dankbetuiging
De auteur dankt Erik van den Brink en Chris Rietmeijer voor het kritisch lezen van het manuscript en voor hun waardevolle aanvullingen.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Roos, G.B. Vallen en weer opstaan: leren omgaan met fouten. Bijblijven 33, 571–579 (2017). https://doi.org/10.1007/s12414-017-0255-5
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12414-017-0255-5