Samenvatting
Samenwerking in de eerstelijnszorg en in het lokale zorgsysteem meer algemeen heeft een hoge prioriteit, maar is verre van vanzelfsprekend. Er zijn plekken in het land waar succesvolle samenwerking van de grond is gekomen. Toch blijkt het ook daar vaak lastig om die samenwerking te borgen en/of uit te bouwen. In dit licht hebben onderzoekers van het AMC en VUmc het onderzoeksproject ‘De eerstelijnszorgprofessional, haar team en hun netwerk: een beschrijvende evaluatie naar samenwerking in de eerstelijnszorg op basis van de “complex adaptief systeemtheorie”’ uitgevoerd. Binnen dit onderzoek is op basis van theorie, expert opinion en vier pilots binnen de eerstelijnszorgpraktijk een zelfreflectietool ontwikkeld, die men kan gebruiken om een bestaande samenwerking te versterken of nieuwe samenwerkingsverbanden aan te gaan. Het vernieuwende van de tool is dat er naar samenwerking wordt gekeken vanuit de complex adaptief systeemtheorie. Terwijl onderzoekers zich doorgaans focussen op specifieke voor samenwerking relevante deelaspecten, zoals professionele competenties, leiderschap, cultuur, ICT-systemen, ligt de focus in deze tool op de onderlinge relaties en interacties tussen betrokkenen en hoe die samenwerking kunnen stimuleren dan wel frustreren. Bewustwording van patronen in die interacties biedt de gebruikers van de tool de mogelijkheid hun eigen adaptieve vermogen te vergroten en op zoek te gaan naar werkbare oplossingen om de samenwerking (verder) vorm te geven. Een eerste stap in het validatieproces van de zelfreflectietool is gezet tijdens de pilots en het eindsymposium. Verdere validatie vraagt gedegen vervolgonderzoek.
Literatuur
Berg MJ van den, Boer D de, Gijsen R, Heijink R, Limburg LCM, Zwakhals SLN. Zorgbalans 2014. De prestaties van de Nederlandse gezondheidszorg. Bilthoven: RIVM; 2014.
Oostrom SH van, Picavet SJ, Gelder BM van, Lemmens LC, Hoeymans N, Verheij RA, et al. Multimorbiditeit en comorbiditeit in de Nederlandse bevolking – gegevens van huisartsenpraktijken. Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:1–7.
Barnett K, Mercer SW, Norbury M, Watt G, Wyke S, Guthrie B. Epidemiology of multimorbidity and implications for health care, research, and medical education: a cross-sectional study. Lancet 2012;380:37–43.
Huber M, Knottnerus JA, Green L, Horst H van der, Jadad AR, Kromhout D, et al. How should we define health? BMJ. 2011;343:d4163.
Ouwens M, Bosch M, Wensing M. De ‘zachte’ kanten van samenwerking in de eerstelijnszorg. Wat is er bekend uit onderzoek en wat zijn de kennislacunes? Nijmegen: IQ healthcare, UMC St Radboud; 2012.
Plsek P, Greenhalgh T. The challenge of complexity in health care. BMJ. 2001;323:625–8.
Ahn A, Tewari M, Poon C, Phillips R. The clinical applications of a systems approach. PLoS Med. 2006;3:e209.
Martin C, Sturmberg J. Complex adaptive chronic care. J Eval Clin Pract. 2009;15:571–7.
Sturmberg JP, O’Halloran DM, Martin CM. Understanding health system reform – a complex adaptive systems perspective. J Eval Clin Pract. 2012;18:202–8.
Huygen A, Meere F de. De invloed en effecten van sociale samenhang. Utrecht: Verwey-Jonker Instituut; 2008.
Derose KP, Varda DM. Social capital and health care access: a systematic review. Med Care Res Rev. 2009;66:272–306.
Freidson E. Professionalism: the third logic. Cambridge: Polity Press in association with Blackwell Publishers Ltd; 2001.
Abbott A. The system of professions. An essay on the division of expert labour. Chicago: The University of Chicago Press; 1988.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Kringos, D., Merten, H., Wagner, C. et al. De eerstelijnszorgprofessionals, haar team en hun netwerk: systeemdenken met zelfreflectietool voor samenwerking in eerstelijnszorg. Bijblijven 31, 915–925 (2015). https://doi.org/10.1007/s12414-015-0099-9
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12414-015-0099-9