Skip to main content
SpringerLink
Log in

Voeding en kanker: is er op dat gebied veel nieuws?

  • Artikelen
  • Published:
Bijblijven

Samenvatting

Uit veelvuldig onderzoek blijkt dat een belangrijk deel van de meest voorkomende vormen van kanker, namelijk darm-, borst- en prostaatkanker is te voorkomen door gezonde voedingsgewoonten, een gematigde alcoholconsumptie, een gezond gewicht en voldoende lichamelijke activiteit. Wanneer er kanker is gediagnosticeerd, leidt dit vaak tot een verslechterde voedingstoestand en een ongunstige lichaamssamenstelling met een negatief effect op de overlevingskansen en op de kwaliteit van leven. Spierverlies, al dan niet gecombineerd met gewichtsverlies, treedt op als gevolg van een vermindering of verandering van de voedingsinname en metabole ontregeling. Voedingszorg vormt een belangrijk onderdeel van de totale zorg voor oncologische patiënten. Zowel voor aanvang als tijdens en na de behandeling spelen gerichte voedingsadviezen een belangrijke ondersteunende rol om genezing of optimale palliatie te bereiken. Het voedingsadvies wordt geoptimaliseerd door bewegingsadviezen. Recent onderzoek laat zien dat een gezonde leefstijl na de behandeling, met gezonde voeding, voldoende lichamelijke activiteit, en een gezond lichaamsgewicht belangrijk zijn om de prognose te verbeteren.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 1
Figuur 2

Literatuur

  1. World Cancer Research Fund/ American Institute for Cancer Research. Food, nutrition, physical activity and the prevention of cancer: a global perspective. Londen: World Cancer Research Fund/ American Institute for Cancer Research, 2007.

  2. Expertgroep landelijke richtlijn ondervoeding. Richtlijn Ondervoeding bij patiënten met kanker (1.0). Utrecht. Integraal Kankercentrum Nederland, 2012.

    Google Scholar 

  3. Bonnema EJ, Wipkink-Bakker A. De behoefte aan voedingsinformatie van vrouwen met borstkanker. Nederlandse Kankerbestrijding KWF, 1996.

  4. Dillen SM van, Hiddink GJ, Koelen MA, Graaf C de, Woerkum CM van. Understanding nutrition communication between health professionals and consumers: development of a model for nutrition awareness based on qualitative consumer research. Am J Clin Nutr 2003;77:1065S–72S.

    PubMed  Google Scholar 

  5. Blum D, Omlin A, Baracos V, Solheim T, Tan B, Stone P, et al. Cancer cachexia: A systematic literature review of items and domains associated with involuntary weight loss in cancer. Crit Rev Oncol Hematol 2011;80:114–44.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  6. Fearon K, Strasser F, Anker S, Bosaeus I, Bruera E, Fainsinger R, et al. Definition and classification of cancer cachexia: An international concensus. Lancet Oncol 2011;12: 489–95.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  7. Evans WJ, Morley JE, Argiles J, Bales C, Baracos V, Guttridge D, et al. Cachexia: a new definition. Clin Nutr 2008;27:793–9.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  8. Demark-Wahnefried W, Peterson BL, Winer EP, Marks L, Aziz N, Marcom PK, et al. Changes in weight, body composition, and factors influencing energy balance among premenopausal breast cancer patients receiving adjuvant chemotherapy. J Clin Oncol 2001;19:2281–9.

    Google Scholar 

  9. Gonzalez MC, Pastore CA, Orlandi SP, Heysmfield SB. Obesity paradox in cancer: new insights provided by body composition. Am J Clin Nutr 2014 Feb 26. [Epub ahead of print.]

  10. Mensink P, De Bont M, Remijnse-Meester T, Kattemölle-van den Berg S, Liefaard A, Meijers J,Âet al. Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak Ondervoeding. Huisarts Wet 2010;53:S7–10.

    Google Scholar 

  11. Vogel J, Beijer S, Doornink N, Wipkink A. Handboek Voeding bij kanker. Utrecht: De Tijdstroom, 2012.

    Google Scholar 

  12. Ravasco P, Monteiro Grillo I, Camilo M. Cancer wasting and quality of life react to early individualized nutritional counselling! Clin Nutr 2007;26:7–15.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  13. Bossola M, Pacelli F, Rosa F, Tortorelli A, Dogletto G. Does nutrition support stimulate tumor growth in humans? Nutr Clin Pract 2011;26:174–80.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  14. Landelijke palliatieve richtlijn Anorexie en gewichtsverlies (1.0). Utrecht: Integraal Kankercentrum Nederland, 2014.

  15. Signaleringscommissie Kanker. Nazorg bij kanker: de rol van de eerste lijn. KWF Kankerbestrijding, 2011.

  16. Absolom K, Eiser C, Michel G, et al. Follow-up care for cancer survivors: views of the younger adult. Br J Cancer 2009;101:561–7.

    Article  PubMed  CAS  PubMed Central  Google Scholar 

  17. Rock CL, Demark-Wahnefried W. Nutrition and survival after the diagnosis of breast cancer: a review of the evidence. J Clin Oncol 2002;20:3302–16.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  18. Azrad M, Demark-Wahnefried W. The association between adiposity and breast cancer recurrence and survival: A review of the recent literature. Curr Nutr Rep 2014;3:9–15.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  19. Rock CL, Pande C, Flatt SW, Ying C, Pakiz B, Parker BA, et al. Favorable changes in serum estrogens and other biologic factors after weight loss in breast cancer survivors who are overweight or obese. Clin Breast Cancer 2013;13:188–95.

    Article  PubMed  CAS  PubMed Central  Google Scholar 

  20. Demark-Wahnefried W, Goodwin PJ. To your health: how does the latest research on alcohol and breast cancer inform clinical practice? J Clin Oncol 2013;31:1917–9.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  21. Kampman E, Vrieling A, Duijnhoven FJ van, Winkels RM. Impact of diet, body mass index, and physical activity on cancer survival. Curr Nutr Rep 2012;1:30–6.

    Article  PubMed  CAS  PubMed Central  Google Scholar 

  22. Vrieling A, Kampman E. The role of body mass index, physical activity, and diet in colorectal cancer recurrence and survival: a review of the literature. Am J Clin Nutr 2010;92:471–90.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  23. Cao Y, Ma J. Body mass index, prostate cancer-specific mortality, and biochemical recurrence: a systematic review and meta-analysis. Cancer Prev Res (Phila) 2011;4:486–501.

    Article  CAS  Google Scholar 

  24. Keto CJ, Aronson WJ, Terris MK, Presti JC, Kane CJ, Amling CL, et al. Obesity is associated with castration-resistant disease and metastasis in men treated with androgen deprivation therapy after radical prostatectomy: results from the SEARCH database. BJU Int 2012;110:492–8.

    Article  PubMed  CAS  PubMed Central  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Integraal Kankercentrum Nederland, Eindhoven, The Netherlands

    Sandra Beijer

  2. Wageningen Universiteit, Wageningen, The Netherlands

    Ellen Kampman

  3. VU Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands

    Ellen Kampman

  4. RadboudUMC, Nijmegen, The Netherlands

    Ellen Kampman

Authors
  1. Sandra Beijer
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Ellen Kampman
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Additional information

diëtist/epidemioloog Integraal Kankercentrum Nederland, locatie Eindhoven

hoogleraar voeding en kanker, Wageningen Universiteit, VU Amsterdam en RadboudUMC

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

Cite this article

Beijer, S., Kampman, E. Voeding en kanker: is er op dat gebied veel nieuws?. Bijblijven 30, 31–41 (2014). https://doi.org/10.1007/s12414-014-0043-4

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12414-014-0043-4

Search

Navigation