Skip to main content
SpringerLink
Log in

Behalve reumatische artritis ook jicht cardiovasculair riskant

Over het cardiovasculairrisicomanagement bij twee verschillende reumatologische ziektebeelden

  • Artikelen
  • Published:
Bijblijven

Samenvatting

Dat ontstekingsprocessen een rol spelen bij arteriosclerose en daarmee bij het ontstaan van hart- en vaatziekten lijkt niet meer ter discussie te staan. Omdat vergelijkbare ontstekingsprocessen gezien worden bij inflammatoire reumatologische ziekten als reumatoïde artritis (RA) en jicht, worden deze processen medeverantwoordelijk gehouden voor de sterke associatie die deze ziekten hebben met het ontstaan van cardiovasculaire ziekten. Dit wordt bevestigd door verschillende epidemiologische studies. RA is een systemische chronische inflammatoire ziekte, waarbij de ontstekingsreactie gebaseerd is op een auto-immuunreactie van synoviaal weefsel. Bij jicht is er sprake van episodisch optreden van niet-auto-immune inflammatoire reacties op intra-articulair aanwezige urinezuurkristallen, met waarschijnlijk een low-grade inflammatiestatus in de perioden zonder gewrichtsklachten. In het geval van jicht speelt ook een extra verklaringsmechanisme, namelijk een cardiovasculair belastend purinemetabolisme en de daarmee gepaard gaande hoge serumurinezuurspiegels.

Naast deze verklaringsmechanismen die specifiek samenhangen met RA of jicht zelf, is het ook zo dat cardiovasculaire risicofactoren als hypertensie, diabetes mellitus (DM) en adipositas vaak bij patiënten met RA en jicht voorkomen. En ten slotte kunnen er niet-ziektespecifieke factoren in het spel zijn die ook bij andere chronische ziekten een rol spelen, zoals het sneller detecteren van cardiovasculaire ziekten, omdat chronisch zieke patiënten nu eenmaal vaker door dokters gezien worden.

In nationale en internationale richtlijnen voor de behandeling van patiënten met RA en jicht wordt dan ook sterk geadviseerd rekening te houden met cardiovasculaire risico’s zoals hypertensie. In de NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement is RA intussen apart opgenomen als een ziekte, met een risicostatus gelijkwaardig aan die van DM. Voor jicht geldt dat (nog) niet, terwijl er sterke aanwijzingen bestaan dat voor jichtpatiënten ook een hogere risicostatus zou moeten gelden, mogelijk vergelijkbaar met die van RA.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  1. Wakkee M, Jong EM de. Is psoriasis een afhankelijke cardiovasculaire risicofactor? [Is psoriasis a dependent cardiovascular risk factor?] Ned Tijdschr Geneeskd 2013;157(11):A5417.

    PubMed  Google Scholar 

  2. NHG, Nederlands Huisartsen Genootschap. NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement, 2012 (www.nhg.org/standaarden/samenvatting/cardiovasculair-risicomanagement).

  3. Janssens HJEM, Lagro HAHM, Peet PG van, Gorter KJ, Pas P van der, Paardt M van der, et al. NHG-Standaard Artritis (http://nhg.artsennet.nl/kenniscentrum/k_richtlijnen/k_nhgstandaarden/Samenvattingskaartje-NHGStandaard/M90_svk.htm). Huisarts Wet 2009;52:439–53.

    Article  Google Scholar 

  4. Janssens HJ, Fransen J, Lisdonk EH van de, Riel PL van, Weel C van, Janssen M. A diagnostic rule for acute gout arthritis in primary care without joint fluid analysis. Arch Intern Med 2010;170:1120–6.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  5. Foster W, Lip GY, Raza K, Carruthers D, Blann AD. An observational study of endothelial function in early arthritis. Eur J Clin Invest 2012 May;42(5):510–6.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  6. Tiong AY, Brieger D. Inflammation and coronary artery disease. Am Heart J 2005 Jul;150(1):11–8.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  7. Gonzalez-Gay MA, Gonzalez-Juanatey C. Inflammation, endothelial function and atherosclerosis in rheumatoid arthritis. Arthritis Res Ther 2012 Jul 19;14(4):122.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  8. Solomon DH, Kremer J, Curtis JR, Hochberg MC, Reed G, Tsao P, et al. Explaining the cardiovascular risk associated with rheumatoid arthritis: traditional risk factors versus markers of rheumatoid arthritis severity. Ann Rheum Dis 2010 Nov;69(11):1920–5.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  9. Krishnan E, Baker JF, Furst DE, Schumacher HR. Gout and the risk of acute myocardial infarction. Arthritis Rheum 2006;54:2688–96.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  10. Krishnan E, Svendsen K, Neaton JD, Grandits G, Kuller LH. Long-term cardiovascular mortality among middle-aged men with gout. Arch Intern Med 2008;168:1104–10.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  11. Choi HK, Curhan G. Independent impact of gout on mortality and risk for coronary heart disease. Circulation 2007 Aug 21;116(8):894–900.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  12. Kuo CF, See LC, Luo SF, Ko YS, Lin YS, Hwang JS, et al. Gout: an independent risk factor for all-cause and cardiovascular mortality. Rheumatology (Oxford) 2010 Jan;49(1):141–6.

    Article  Google Scholar 

  13. Kuo CF, Yu KH, See LC, Chou IJ, Ko YS, Chang HC, et al. Risk of myocardial infarction among patients with gout: a nationwide population-based study. Rheumatology (Oxford) 2013 Jan;52(1):111–7.

    Article  Google Scholar 

  14. Chen SY, Chen CL, Shen ML. Severity of gouty arthritis is associated with Q-wave myocardial infarction: a large-scale, cross-sectional study. Clin Rheumatol 2007;26:308–13.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  15. Annemans L, Spaepen E, Gaskin M, Bonnemaire M, Malier V, Gilbert T, et al. Gout in the UK and Germany: prevalence, comorbidities and management in general practice 2000-2005. Ann Rheum Dis 2008;67:960–6.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  16. Choi HK, Ford ES, Li C, Curhan G. Prevalence of the metabolic syndrome in patients with gout: the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Arthritis Rheum 2007;57:109–15.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  17. Janssens HJEM, Lisdonk EH van de, Bor H, Hoogen HJ van den, Janssen M. Gout, just a nasty event or a cardiovascular signal? A study from primary care. Fam Pract 2003;20:413–6.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  18. Janssens HJEM, Lisdonk EH van de, Janssen M, Hoogen HJM van den, Verbeek ALM. Gout, not induced by diuretics? A case-control study from primary care. Ann Rheum Dis 2006;65:1080–3.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  19. Pascual E. Persistence of monosodium urate crystals and low-grade inflammation in the synovial fluid of patients with untreated gout. Arthritis Rheum 1991 Feb;34(2):141–5.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  20. Crittenden DB, Lehmann RA, Schneck L, Keenan RT, Shah B, Greenberg JD, et al. Colchicine use is associated with decreased prevalence of myocardial infarction in patients with gout. J Rheumatol 2012 Jul;39(7):1458–64.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  21. Baker JF, Krishnan E, Chen L, Schumacher HR. Serum uric acid and cardiovascular disease: recent developments, and where do they leave us? Am J Med 2005 Aug;118(8):816–26.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  22. Ichimori K, Fukahori M, Nakazawa H, Okamoto K, Nishino T. Inhibition of xanthine oxidase and xanthine dehydrogenase 2 nitric oxide. Nitric oxide converts reduced xanthine-oxidizing enzymes into the desulfo-type inactive form. J Biol Chem 1999 Mar 19;274(12):7763–8.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  23. Tsai WC, Huang YY, Lin CC, Li WT, Lee CH, Chen JY, et al. Uric acid is an independent predictor of arterial stiffness in hypertensive patients. Heart Vessels 2009 Sep;24(5):371–5.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  24. Whelton A. Hyperuricemia and hypertension: a confluence of concepts. Hypertension 2012 Nov;60(5):1112–3.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  25. Thornley S, Marshall RJ, Jackson R, Gentles D, Dalbeth N, Crengle S, et al. Is serum urate causally associated with incident cardiovascular disease? Rheumatology (Oxford) 2013 Jan;52(1):135–42.

    Article  Google Scholar 

  26. Kuo CF, See LC, Yu KH, Chou IJ, Chiou MJ, Luo SF. Significance of serum uric acid levels on the risk of all-cause and cardiovascular mortality. Rheumatology (Oxford) 2013 Jan;52(1):127–34.

    Article  CAS  Google Scholar 

  27. Feig DI, Soletsky B, Johnson RJ. Effect of allopurinol on blood pressure of adolescents with newly diagnosed essential hypertension: a randomized trial. JAMA 2008 Aug 27;300(8):924–32.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  28. Noman A, Ang DS, Ogston S, Lang CC, Struthers AD. Effect of high-dose allopurinol on exercise in patients with chronic stable angina: a randomised, placebo controlled crossover trial. Lancet 2010 Jun 19;375(9732):2161–7.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  29. Thanassoulis G, Brophy JM, Richard H, Pilote L. Gout, allopurinol use, and heart failure outcomes. Arch Intern Med 2010 Aug 9;170(15):1358–64.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  30. Gotsman I, Keren A, Lotan C, Zwas DR. Changes in uric acid levels and allopurinol use in chronic heart failure: association with improved survival. J Card Fail 2012 Sep;18(9):694–701.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  31. George J, Carr E, Davies J, Belch JJ, Struthers A. High-dose allopurinol improves endothelial function by profoundly reducing vascular oxidative stress and not by lowering uric acid. Circulation 2006 Dec 5;114(23):2508–16.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  32. Farquharson CA, Butler R, Hill A, Belch JJ, Struthers AD. Allopurinol improves endothelial dysfunction in chronic heart failure. Circulation 2002 Jul 9;106(2):221–6.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  33. Cicoira M, Zanolla L, Rossi A, Golia G, Franceschini L, Brighetti G, et al. Elevated serum uric acid levels are associated with diastolic dysfunction in patients with dilated cardiomyopathy. Am Heart J 2002 Jun;143(6):1107–11.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  34. Hueskes BA, Willems FF, Leen AC, Ninaber PA, Westra R, Mantel-Teeuwisse AK, et al. A case-control study of determinants for the occurrence of gouty arthritis in heart failure patients. Eur J Heart Fail 2012 Aug;14(8):916–21.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  35. Peters MJ, Symmons DP, McCarey D, Dijkmans BA, Nicola P, Kvien TK, et al. EULAR evidence-based recommendations for cardiovascular risk management in patients with rheumatoid arthritis and other forms of inflammatory arthritis. Ann Rheum Dis 2010 Feb;69(2):325–31.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  36. Zhang W, Doherty M, Bardin T, Pascual E, Barskova V, Conaghan P, et al. EULAR evidence-based recommendations for gout. Part II: Management. Report of a task force of the EULAR Standing Committee for International Clinical Studies Including Therapeutics (ESCISIT). Ann Rheum Dis 2006;65:1312–24.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen, The Netherlands

    H.J.E.M. Janssens

Authors
  1. H.J.E.M. Janssens
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Additional information

huisarts, Huisartspraktijk Lobede Lobith-Tolkamer en huisarts-onderzoeker, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen, eerste auteur NHG-Standaard Artritis

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Janssens, H. Behalve reumatische artritis ook jicht cardiovasculair riskant. Bijblijven 29, 37–43 (2013). https://doi.org/10.1007/s12414-013-0052-8

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12414-013-0052-8

Search

Navigation