Samenvatting
Jeuk kan grote invloed hebben op de kwaliteit van leven. In de differentiële diagnostiek van jeuk dient ook aan de mogelijkheid van een bijwerking te worden gedacht. Het natuurlijk beloop van geneesmiddelgeïnduceerde jeuk is afhankelijk van het toegepaste geneesmiddel en kan grote verschillen vertonen.
De oorzaak van geneesmiddelgeïnduceerde jeuk kan per middel sterk verschillen. Een beperkt aantal geneesmiddelen zoals opioïden, antimalariamiddelen en hydroxyethylzetmeel veroorzaakt jeuk als directe bijwerking. In deze gevallen is de frequentie van optreden vaak hoog. Jeuk kan ook secundair zijn aan onderliggend lijden, waaronder chronische nierinsufficiëntie, obstructieve leverafwijkingen en schildklierafwijkingen die soms door geneesmiddelen geïnduceerd zijn.
Literatuur
Everdingen JH, Sillevis Smit JH. Dermatologie venereologie voor de 1e lijn. Alphen aan den Rijn: Samsom Stafleu, 1989:79-83.
Reich A, Stander S, Szepietowski JC. Drug-induced pruritus: a review. Acta Derm Venereol 2009;89(3):236-44.
Linden PD van der, Lei J van der, Vlug AE, Stricker BH. Skin reactions to antibacterial agents in general practice. J Clin Epidemiol 1998 Aug;51(8):703-8.
Bigby M, Jick S, Jick H, Arndt K. Drug-induced cutaneous reactions. A report from the Boston Collaborative Drug Surveillance Program on 15,438 consecutive inpatients, 1975 to 1982. JAMA 1986 Dec 26;256(24):3358-63.
Heeringa M, Puijenbroek EP van. Pruritus sine materia als bijwerking van geneesmiddelen. Pharmaceutisch Weekblad 1999;134(9):333-5.
Kimme P, Jannsen B, Ledin T, Gupta A, Vegfors M. High incidence of pruritus after large doses of hydroxyethyl starch (HES) infusions. Acta Anaesthesiol Scand 2001 Jul;45(6):686-9.
Puijenbroek EP van, Grootheest AC van. Bijwerkingen, handvatten in de praktijk. Bijblijven 2008;24(5):25-31.
Swegle JM, Logemann C. Management of common opioid-induced adverse effects. Am Fam Physician 2006 Oct 15;74(8):1347-54.
Ballantyne JC, Loach AB, Carr DB. Itching after epidural and spinal opiates. Pain 1988 May;33(2): 149-60.
Barke KE, Hough LB. Opiates, mast cells and histamine release. Life Sci 1993;53(18):1391-9.
Okor RS. Responsiveness of chloroquine-induced pruritus to antihistamine therapy – a clinical survey. J Clin Pharm Ther 1990 Apr;15(2):147-50.
Adebayo RA, Sofowora GG, Onayemi O, Udoh SJ, Ajayi AA. Chloroquine-induced pruritus in malaria fever: contribution of malaria parasitaemia and the effects of prednisolone, niacin, and their combination, compared with antihistamine. Br J Clin Pharmacol 1997 Aug;44(2):157-61.
Metze D, Reimann S, Szepfalusi Z, Bohle B, Kraft D, Luger TA. Persistent pruritus after hydroxyethyl starch infusion therapy: a result of longterm storage in cutaneous nerves. Br J Dermatol 1997 Apr;136(4):553-9.
Gilchrest BA. Pruritus: pathogenesis, therapy, and significance in systemic disease states. Arch Intern Med 1982 Jan;142(1):101-5.
Beckers RC, Vermeer BJ, Boom BW. [Pruritus in systemic diseases; pathogenesis and treatment]. Ned Tijdschr Geneeskd 1994 Jun 18;138(25):1269-72.
http://www.fagg-afmps.be/nl/MENSELIJK_gebruik/geneesmiddelen/geneesmiddelen/geneesmiddelenbewaking/proactieve_vigilantie/
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
About this article
Cite this article
van Puijenbroek, D. Jeuk als bijwerking van geneesmiddelen. Bijblijven 28, 55–59 (2012). https://doi.org/10.1007/s12414-012-0008-4
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12414-012-0008-4