Zusammenfassung
Gemeindemonographien sind — gemeinsam mit der Analyse von personalen Dokumenten — ein charakteristisches Merkmal der polnischen Soziologie. 1903 wurde die erste Gemeindestudie von Franciszek Bujak, einem der Gründungsväter der polnischen Soziologe, vorgelegt. Untersucht wurde das Gemeinedeleben in Żmiąca, einem Dorf südlich von Krakau. Der Beitrag beschreibt die Bedeutung und Auswirkung dieser Gemeindestudie. Darauf aufbauend wird eine Typologie von Gemeindemonographien entwickelt und eine die Frage deren Repräsentativität diskutiert.
Abstract
Monographs of local communities are a genre of sociological craft which — along with analyses of personal documents — became a distinguishing mark of Polish empirical sociology. In 2003 turned exactly 100 years from publication of the first sociologically mature village monograph in Poland, e. g. “Żmiąca. Wieś powiatu limanowskiego. Stosunki gospodarcze i społeczne” [Żmiąca. A village of the Limanowa county. Economic and social relations] by one of the founding fathers of Polish social sciences, Franciszek Bujak. This paper describes and analyses the impacts of this study and develops a typology of monographs. Additionally, problems of representativeness of monographs are discussed.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Bibliography
Adamus, K., 1959: Monografie wsi w Polsce. Przeglad problematyki badawczej (Village monographs in Poland). Etnografia Polska. V. 1: 157–204.
Blajda, Cz., 1963: Kultura materialna (Material culture). In: Wierzbicki Z. T.: Żmiąca w pół wieku później. Wroclaw: 433–446.
Bourdieu, P., 1992: An Invitation to Reflexive Sociology. Chicago.
Bujak, F., 1901: Maszkienice, wieś powiatu brzeskiego. Stosunki gospodarcze i spoleczne (Maszkienice, a village in Brzeg county. Its economic and social relations). Kraków.
Bujak, F., 1903: Żmiąca, wieś powiatu limanowskiego. Stosunki gospodarcze i spoleczne (Żmiąca, a village in Limanowa county. Its economic and social relations.). Kraków.
Bujak, F., 1927: Drogi mojego rozwoju umyslowego (My intellectual development). Warszawa.
Bukraba-Rylska, Izabella, 2004: Sto lat monografii wsi w Polsce: studium jubileuszowe (A 100 years of village monographs in Poland). In: Wieś Polska. V. 4: 160–174.
Burawoy, M., 2003: Revisits: An Outline of a Theory of Reflexive Ethnography. In: American Sociological Review. V 68/5: 645–679.
Chalasinski, J., 1935: Antagonizm polsko-niemiecki w osadzie “Kopalnia” na Górnym Śląsku (The Polish-German antagonism in the factory settlement “Kopalnia” in Upper Silesia). Warszawa.
Chlewinski, Z., 1980: Dystans spoleczyn wobec wyznawców religii oraz innych narodowosci (Social distance towards other religions and nationalities). In: Przegląd socjologiczny. V 32/1: 157–179.
Chlewiński, Z., 1982: Charakterystyka religijności wiejskiej (Village religiosity). In: Roczniki Nauk Spolecznych KUL. V. 10: 115–150.
Chlewinski, Z., 1983: Religijnosc mieszkanców wsi a dystans (Village religiosity and distance). In: Przeglad Powszechny. V. 1: 120–136.
Chlewinski, Z., 1984a: Religijnosc a neurotyzm i ekstrwersja (Religiosity, neuroticism and extroversion). In: Studia Socjologiczne. V. 3: 179–197.
Chlewiński, Z., 1984b: Czy tylko w Żmiącej? (Only in Żmiąca?). In: Więź. V. 6: 46–50.
Dobrowolski, K., 1931: Dzieje wsi Niedzwiedzia w powiecie Limanowskim do schyłku dawnej Rzeczypospolitej (The history of Niedzwiedzia village). Lwów.
Dobrowolski, K., 1966: Studia nad zyciem spolecznym i kultura (Studies on social life and culture). Wroclaw.
Duda-Dziewierz, K., 1938: Wieś malopolska a emigracja amerykanska. Studium wsi Babice powiatu rzeszowskiego (The village in Little Poland and American emigration. A study of the village of Babica in Rzeszów county). Warszawa-Poznań.
Dulczewski, Z., 1973: Rybacy baltyccy: zagadnienie stabilizacji spoleczno-zawodowej (Baltic fishermen). Warszawa.
Dulczewski, Z., 1989: Tradycje terenowych badan socjologicznych w Polsce (do 1939 r.) (Traditions in Polish fieldwork studies). In: Studia Socjologiczne. V. 2: 7–21.
Fottorino E., 1999: Czlowiek ziemi (Man of the soil). Warszawa.
Galaj, D., 1996: Od chłopa do rolnika: powtórna monografia wsi Bochen (From peasant to farmer). Warszawa.
Galeski B., 1962: Struktura spoleczna wsi (The social structure of the village). Warszawa.
Galeski B., 1971: Innowacje a spolecznosc wiejska (Innovations and the rural community). Warszawa.
Jagiello-Lysiowa E., 1963: Zawód rolnika w swiadomosci spolecznej dwóch pokolen wsi (The farming profession in the social consciousnessness of two village generations). Warszawa.
Jasinski, J., 1986: Twórczość naukowa i publicystyczna Wincentego Stysia na tle jego epoki i nauki wspólczesnej (The Work of Wincent Styś in the context of his time and contemporary science). In: S. Urban (ed.): Z Husowa po berła rektorskie. Wincenty Styś — czlowiek, uczony, dzialacz spoleczny. Warszawa: 182–241.
Kochanowicz J., 1981: Panszczyzniane gospodarstwo chlopskie w Królestwie Polskim w l polowie XIX wieku (The serf farm in the Polish Kingdom in the first half of 19th century). Warszawa.
Kwaśniewicz W., 1970: Wiejska spolecznosc rzemieslnicza w procesie przemian (The rural artisan community in the process of transformation). Wroclaw.
Kwaśniewicz W., 1999: O potrzebie rewitalizacji badań monograficznych (Towards the revitalization of monographic studies). In: Ask. V. 8: 43–50.
Landau L., Panski J., Strzelecki E., 1939: Bezrobocie wśród chłopów (Peasant Unemployment). Warszawa.
Nowakowski, S., 1957: Adaptacja ludnosci na Śląsku Opolskim (Integration of population in Silesia). Poznań.
Nowakowski, S., 1966: Z zagadnien adaptacji i integracji w srodowisku wiejskim i miejskim Ziem Zachodnich (Questions of social integration). In: Przeglad Zachodni 22. V. 3: 53–68.
Obrebski, J., 2005 [1936]: Dzisiejsi Iudzie Polesia (Contemporary people of Polesie). Warszawa.
Okólski M., Jazwinska E. (ed.), 2001: Ludzie na hustawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu (People on the swing. Migrations between Poland and the West). Warszawa.
Ossowski, S., 1984 [1948]: O ojczyznie i narodzie (On nation and fatherland). Warszawa.
Poniatowski J., 1935: Przeludnienie wsi i rolnictwa (Overpopulation in village and peasantry). Warszawa.
Poniatowski, J. 1935: Przeludnienie wsi i rolnictwa (Rural and agricultural overpopulation). Krakow.
Przybylowska I., Zygmanowski P., 1995: Badania monograficzne w srodowisku wiejskim — historia i terazniejszosc (Monographic studies in rural environment — the past and the present). In: P. Starosta (ed.): Zbiorowości terytorialne (Territorial communities). Łódź: 235–251.
Rychliński, S., 2001: Lustracje społeczne (Social lustrations). Warszawa.
Sromek, M., 1999: Żmiąca. Ujanowice.
Styś W., 1947: Drogi postępu gospodarczego wsi (The paths of rural economic progress). Wroclaw.
Styś, W., 1959: Wspólzaleznosc rozwoju rodziny chlopskiej i jej gospodarstwa (Interface between village, family and farm). Wrocław.
Szczurkiewicz, T., 1969: Studia socjologiczne (Sociological studies). Warszawa.
Tilly, Ch., 2005: Identities, Boundaries and Social Ties. Colorado.
Wieruszewska, M., 1978: Przemiany spolecznosci wiejskiej. Zaborów po 35 latach (Transformations in the rural community. Zaborów after 35 years). Warszawa.
Wierzbicki Z. T., 1971: Stan wspólczesnej monografistyki spolecznosci lokalnych i mozliwosci badań przemian spolecznych wsi (The state of contemporary monographic writing about local communities and the possibilities for studying social transformation in rural areas). In: B. Galeski (ed.): Zmiany spoleczne i postep techniczny (Social changes and technical progress). Wroclaw — Warszawa: 299–318.
Wierzbicki, Z. T., 1963: Żmiąca w pół wieku później (Żmiąca half a century later). Wroclaw.
Wierzbicki, Z. T., 1960: Adaptacja emigracji ze wsi Żmiąca na Ziemiach Zachodnich (Adaptation of emigration in the Polish West). In: Przeglad Zachodni. V. 16: 94–111.
Wierzbicki, Z. T., 1968: Tradycyjna religijnosc wiejska (Traditional village religiosity). In: Roczniki Socjologii wsi. V. 8: 189–213.
Wincławski W., 1971: Przemiany środowiska wychowawczego wsi peryferyjnej. Studium wioski Ciche Górne powiatu nowotarskiego (Transformations in the educational environment of the peripheral village. A study of the village of Ciche Górne in Nowy Targ county). Warszawa.
Winclawski W., 1973: Przemiany srodowiska wychowawczego wsi w rejonie uprzemyslawianym (Transformations in the educational environment of the village in an industrialized region). Warszawa.
Zawistowicz-Adamska, K., 1948: Spolecznosc wiejska (The rural community). Łódź.
Ziólkowski, J., F. Znaniecki, 1984 [1932]: Czym jest dla ciebie miasto Poznań? (What does the city of Poznań mean to you?) Warszawa — Poznań.
Znaniecki, F. 1934: The Sociology of the Struggle for Pomerania. Torun.
Additional information
That this article finally came into existence was possible thanks to Prof. Christian Fleck as well as the reviewers and editors of the Austrian Journal of Sociology. This study was a spin-off from my own work on Żmiąca, which was generously supported by the Institut für Wissenschaften vom Menschen in Vienna (IWM), the Polish Committee of Scientific Research (KBN), the Polish Ministry of Culture, and the Fulbright Fellowship.
Izabella Bukraba-Rylska Professor at the Warsaw University, studied Polish philology at the Warsaw University, 1985 PhD and 1997 habilitation in Sociology at the Warsaw University, published 10 books and many articles dealing with folk and national cultures, qualitative methodology, and rural sociology, e. g. „Folk culture in the everyday life“ (Kultura narodowa na co dzien, 1990); „Culture in a local community. Subjectivity redeemed?“ (Kultura w spolecznosci lokalnej — podmiotowosc odzyskana?, 2001).
Michł Łuczewski Adjunct professor at the Warsaw University, studied Sociology (M. A.) and Psychology (M. A.) at the Warsaw University, where he has defended Ph. D. thesis, „National experience in everyday life. Focused monograph of a local community. Żmiąca 1370, 2007“ (2007). Main research fields: rural sociology, sociology of nation, religion, and childhood.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Luczewski, M., Bukraba-Rylska, I. The Żmiąca effect. ÖZS 33, 89–104 (2008). https://doi.org/10.1007/s11614-008-0005-0
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s11614-008-0005-0