Abstract
Synthesis of compounds containing a fragment similar to the guanidine group of L-arginine, which is a substrate of nitric oxide synthase (NOS), is the main direction in creating NOS inhibitors. The inhibitory effect of such compounds is caused not only by their competition with the substrate for the L-arginine-binding site and/or oxidizing center of the enzyme (heme) but also by interaction with peptide motifs of the enzyme that influence its dimerization, affinity for cofactors, and interaction with associated proteins. Structures, activities, and relative in vitro and in vitro specificities of various NOS inhibitors (amino acid and non-amino acid) with linear or cyclic structure and containing guanidine, amidine, or isothiuronium group are considered. These properties are mainly analyzed by comparison with effects of the inhibitors on the inducible NOS.
Similar content being viewed by others
Abbreviations
- NO⋅ :
-
nitric oxide
- O -2 :
-
superoxide anion radical
- ROS:
-
reactive oxygen species
- LPS:
-
lipopolysaccharide
- NOS:
-
nitric oxide synthase
- nNOS:
-
neuronal NOS
- iNOS:
-
inducible NOS
- eNOS:
-
endothelial NOS
- m-, r-, b-, and h-NOS:
-
mouse, rat, bovine, and human NOS
- CaM:
-
calmodulin
- BH4 :
-
(6R)5,6,7,8-tetrahydro-L-biopterin
- ITU:
-
isothiourea
- 1400W:
-
N[3-(aminomethyl)-benzyl]-acetamidine
- AG:
-
aminoguanidine
- 2-AP:
-
2-aminopicoline
- 7-NI:
-
7-nitroindazole
- L-NA:
-
Nωnitro-L-arginine
- L-NMMA:
-
Nω-monomethyl-L-arginine
- PA:
-
Nω-propyl-L-arginine
- cPA:
-
Nω-cyclopropyl-L-arginine
- L-NIO:
-
N5-iminoethyl-L-ornithine
- L-VNIO:
-
L-N5-(1-iminobuten-3-yl)-L-ornithine
- L-NIL:
-
N6-iminoethyl-L-lysine
- L-TC:
-
L-thiocitrulline
- S-methyl-TC:
-
S-methyl-L-thiocitrulline
- 2-ADT:
-
2-amino-5,6-dihydro-4H-1,3-thiazine
REFERENCES
Janero, D. R. (2000) Free Rad. Med., 28, 1495–1506.
Salerno, L., Sorrenti, V., Di Giacomo, C., Romeo, G., and Siracusa, M. A. (2002) Curr. Pharm. Des., 8, 177–200.
Proskuryakov, S. Ya., Konoplyannikov, A. G., Ivannikov, A. I., and Skvortsov, V. G. (1999) Usp. Sovr. Biol., 119, 380–395.
Muscara, M. N., and Wallace, J. L. (1999) Am. J. Physiol.-Gastrointestinal Liver Physiol., 39, G1313-G1316.
Hobbs, A. J., Higgs, A., and Moncada, S. (1999) Annu. Rev. Pharmacol. Toxicol., 39, 191–220.
Proskuryakov, S. Ya., Kucherenko, N. G., Trishkina, A. I., Filimonova, M. V., Shevchuk, A. G., Shtein, L. V., Verkhovskii, Yu. G., Konoplyannikov, A. G., Mandrugin, A. A., Fedoseev, V. M., and Skvortsov, V. G. (2002) Byul. Eksp. Biol. Med., 134, 393–396.
Proskuryakov, S. Ya., Kucherenko, N. G., Semenenko, M. N., Trishkina, A. I., Trofimova, T. P., Filimonova, M. V., Shtein, L. V., Verkhovskii, Yu. G., Konoplyannikov, A. G., Mandrugin, A. A., Fedoseev, V. M., and Skvortsov, V. G. (2003) Radiats. Biol. Radioekol., 43, 7–61.
Sawyer, T. W. (1999) Toxicol. Appl. Pharmacol., 155, 169–176.
Proskuryakov, S. Ya., Ivannikov, A. I., Skvortsov, V. G., and Biketov, S. F. (2000) Immunologiya, No. 4, 9–20.
Feihl, F., Waeber, B., and Liaudet, L. (2001) Pharmacol. Ther., 91, 179–213.
Albrecht, E. W., Stegeman, C. A., Heeringa, P., Henning, R. H., and van Goor, H. (2003) J. Pathol., 199, 8–17.
Reif, D. W., McCarthy, D. J., Gregan, E., and Macdonald, J. E. (2000) Free Rad. Biol. Med., 28, 1470–1477.
Bredt, D. S. (2003) J. Cell Sci., 116, 9–15.
Alderton, W. K., Cooper, C. E., and Knowles, R. G. (2001) Biochem. J., 357, 593–615.
Gorren, A. C. F., and Mayer, B. (2002) Curr. Drug Metab., 3, 135–157.
Albakri, Q. A., and Stuehr, D. J. (1996) J. Biol. Chem., 271, 5414–5421.
Panda, K., Rosenfeld, R. J., Ghosh, S., Meade, A. L., Getzoff, E. D., and Stuehr, D. J. (2002) J. Biol. Chem., 277, 31020–31030.
Raman, C. S., Li, H., Martasek, P., Masters, B. S., and Poulos, T. L. (1998) Cell, 95, 939–950.
Noguchi, S., Jianmongkol, S., Bender, A. T., Kamada, Y., Demady, D. R., and Osawa, Y. (2000) J. Biol. Chem., 275, 2376–2380.
Osawa, Y., Lowe, E. R., Everett, A. C., Dunbar, A. Y., and Billecke, S. S. (2003) J. Pharmacol. Exp. Ther., 304, 493–497.
Kone, B. C., Kuncewicz, T., Zhang, W., and Yu, Z.-Y. (2003) Am. J. Physiol.-Renal Physiol., 285, F178-F190.
Ulker, S., McKeown, P. P., and Bayraktutan, U. (2002) Cardiovasc. Res., 55, 830–837.
Stuer, D., Pou, S., and Rosen, G. M. (2002) J. Biol. Chem., 276, 14533–14536.
Vasquez-Vivar, J., Kalyanaraman, B., and Martasek, P. (2003) Free Rad. Res., 37, 121–127.
Xia, Y., Roman, L. J., Masters, B. S. S., and Zweier, J. L. (1998) J. Biol. Chem., 273, 22635–22639.
Piech, A., Dessy, C., Havaux, X., Feron, O., and Balligand, J. L. (2003) Cardiovasc. Res., 57, 456–467.
Radi, R. (1996) Chem. Res. Toxicol., 9, 828–835.
Pearce, L. L., Kanai, A. J., Birder, L. A., Pitt, B. R., and Peterson, J. (2002) J. Biol. Chem., 277, 13556–13562.
Galijasevic, S., Saed, G. M., Diamond, M. P., and Abu-Soud, H. M. (2003) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 100, 14766–14771.
Severina, I. S., Bussygina, O. G., Pyatakova, N. V., Malenkova, I. V., and Vanin, A. F. (2003) Nitric Oxide, 8, 155–163.
Babu, B. R., Frey, C., and Griffith, O. W. (1999) J. Biol. Chem., 274, 25218–25226.
Fan, B. C., Wang, J. L., Stuehr, D. J., and Rousseau, D. L. (1997) Biochemistry, 36, 12660–12665.
Gerber, N. C., Rodriguez-Crespo, I., Nishida, C. R., and Ortiz de Montellano, P. R. (1997) J. Biol. Chem., 272, 6285–6290.
Moncada, S., Higgs, A., and Furchgott, K. (1997) Pharmacol. Rev., 49, 137–142.
Boer, R., Urlich, W.-R., Klein, T., Mirau, B., Haas, S., and Baur, I. (2000) Mol. Pharmacol., 58, 1026–1034.
Chabrier, P. E., Auguetm, M., Spinnewyn, B., Auvin, S., Cornet, S., Demerlepallardy, C., Guilmardfavre, C., Marin, J. G., Pignol, B., Gillardroubert, V., Roussillotcharnet, C., Schulz, J., Viossat, I., Bigg, D., and Moncada, S. (1999) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 96, 10824–10829.
Collins, J. L., Shearer, B. G., Oplinger, J. A., Lee, S. L., Garvey, E. P., Salter, M., Duffy, C., Burnette, T. C., and Furfine, E. S. (1998) J. Med. Chem., 41, 2858–2871.
Wolf, D. J., Gauld, D. S., Neulander, M. J., and Southan, G. (1997) J. Exp. Pharmacol. Ther., 283, 265–273.
Silverman, R. B., Huang, H., Marletta, M. A., and Martasek, P. (1997) J. Med. Chem., 40, 2813–2817.
Huang, H., Martasek, P., Roman, L. J., Masters, B. S. S., and Silverman, R. B. (1999) J. Med. Chem., 42, 3147–3153.
Cheng, I., and Prusoff, W. H. (1973) Biochem. Pharmacol., 22, 3099–3108.
Narayanan, K., Spack, L., Mcmillan, K., Kilbourn, R. G., Hayward, M. A., Masters, B. S. S., and Griffith, O. W. (1995) J. Biol. Chem., 270, 11103–11110.
Reif, D. W., and Mccreedy, S. A. (1995) Arch. Biochem. Biophys., 320, 170–176.
Xia, Y., Dawson, V. L., Dawson, T. M., Snyder, S. H., and Zweier, J. L. (1996) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 93, 6770–6774.
Abu-Soud, H. M., Feldman, P. L., Clark, P., and Stuehr, D. J. (1994) J. Biol. Chem., 269, 32318–32326.
Olken, N. M., Osawa, Y., and Marletta, M. A. (1994) Biochemistry, 33, 14784–14791.
Vasquez-Vivar, J., Kalyanaraman, B., Martasek, P., Hogg, N., Masters, B. S. S., Karoui, H., Tordo, P., and Pritchard, K. A. (1998) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 95, 9220–9225.
Zhang, H. Q., Fast, W., Marletta, M. A., Martasek, P., and Silverman, R. B. (1997) J. Med. Chem., 40, 3869–3870.
Olken, N. M., and Marletta, M. A. (1992) J. Med. Chem., 35, 1137–1144.
Mitaka, C., Hirata, Y., Yokoyama, K., and Imai, T. (2001) J. Crit. Care, 16, 17–23.
Demady, D. R., Jianmongkol, S., Vuletich, J. L., Bender, A. T., and Osawa, Y. (2001) Mol. Pharm., 59, 24–29.
Vuletich, J. L., Lowe, E. R., Jianmongkol, S., Kamada, Y., Kent, U. M., Bender, A. T., Demady, D. R., Hollenberg, P. F., and Osawa, Y. (2002) Mol. Pharmacol., 62, 110–118.
Hah, J. M., Roman, L. J., Martasek, P., and Silverman, R. B. (2001) J. Med. Chem., 44, 2667–2670.
Hah, J. M., Martasek, P., Roman, L. J., and Silverman, R. B. (2003) J. Med. Chem., 46, 1661–1669.
Southan, G. J., and Szabo, C. (1996) Biochem. Pharmacol., 51, 383–394.
Babu, B. R., and Griffith, O. W. (1998) J. Biol. Chem., 273, 8882–8889.
Young, R. J., Beams, R. M., Carter, K., Clark, H. A. R., Coe, D. M., Chambers, C. L., Davies, P. I., Dawson, J., Drysdale, M. J., Franzman, K. W., French, C., Hodgson, S. T., Hodson, H. F., Kleanthous, S., Rider, P., Sanders, D., Sawyer, D. A., Scott, K. J., Shearer, B. G., Stocker, R., Smith, S., Tackley, M. C., and Knowles, R. G. (2000) Bioorg. Med. Chem. Lett., 10, 597–600.
Moore, W. M., Webber, R. K., Fok, K. F., Jerome, G. M., Connor, J. R., Manning, P. T., Wyatt, P. S., Misko, T. P., Tjoeng, F. S., and Currie, M. G. (1996) J. Med. Chem., 39, 669–672.
Garvey, E. P., Oplinger, J. A., Furfine, E. S., Kiff, R. J., Laszlo, F., Whittle, B. J. R., and Knowles, R. G. (1997) J. Biol. Chem., 272, 4959–4963.
Frey, C., Narayanan, K., Mcmillan, K., Spack, L., Gross, S. S., Masters, B. B., and Griffith, O. W. (1994) J. Biol. Chem., 269, 26083–26091.
Garvey, E. P., Oplinger, J. A., Tanoury, G. J., Sherman, P. A., Fowler, M., Marshall, S., Harmon, M. F., Paith, J. E., and Furfine, E. S. (1994) J. Biol. Chem., 269, 26669–26676.
Nakane, M., Klinghofer, V., Kuk, J. E., Donnelly, J. L., Budzik, G. P., Pollock, J. S., Basha, F., and Carter, G. W. (1995) Mol. Pharmacol., 47, 831–834.
Cowart, M., Kowaluk, E. A., Daanen, J. F., Kohlhaas, K. L., Alexander, K. M., Wagenaar, F. L., and Kerwin, J. F. (1998) J. Med. Chem., 41, 2636–2642.
Furfine, E. S., Harmon, M. F., Paith, J. E., Knowles, R. G., Salter, M., Kiff, R. J., Duffy, C., Hazelwood, R., Oplinger, J. A., and Garvey, E. P. (1994) J. Biol. Chem., 269, 26677–26683.
Kobayashi, N., Higuchi, T., Urano, Y., Kikuchi, K., Hirobe, M., and Nagano, T. (1999) Biol. Pharm. Bull., 22, 936–940.
Jang, D., Szabo, C., and Murrell, G. A. C. (1996) Eur. J. Pharmacol., 312, 341–347.
Sennequier, N., and Stuehr, D. J. (1996) Biochemistry, 35, 5883–5892.
Ruetten, H., and Thiemermann, C. (1996) Biochem. Biophys. Res. Commun., 225, 525–530.
Stratman, N. C., Fici, G. J., and Sethy, V. H. (1996) Life Sci., 59, 945–951.
Shearer, B. G., Lee, S. L., Oplinger, J. A., Frick, L. W., Garvey, E. P., and Furfine, E. S. (1997) J. Med. Chem., 40, 1901–1905.
Wei, L. H., Arabolos, N., and Ignarro, L. J. (1998) Nitric Oxide, 2, 155–164.
Doherty, D., Shapiro, R., and Burnett, W. T. (1957) J. Am. Chem. Soc., 79, 5667–5671.
Southan, G. J., Zingarelli, B., O’Connor, M., Salzman, A. L., and Szabo, C. (1996) Brit. J. Pharmacol., 117, 619–632.
Szabo, C., Ferrersueta, G., Zingarelli, B., Southan, G. J., Salzman, A. L., and Radi, R. (1997) J. Biol. Chem., 272, 9030–9036.
Li, H. Y., Raman, C. S., Martasek, P., Kral, V., Masters, B. S. S., and Poulos, T. L. (2000) J. Inorg. Biochem., 81, 133–139.
Raman, C. S., Li, H., Martasek, P., Southan, G., Masters, B. S., and Poulos, T. L. (2001) Biochemistry, 40, 13448–13455.
Furfine, E. S., Harmon, M. F., Paith, J. E., and Garvey, E. P. (1993) Biochemistry, 32, 8512–8517.
Moore, W. M., Webber, R. K., Jerome, J. M., Tjoeng, F. S., Misko, T. P., and Curie, M. G. (1994) J. Med. Chem., 37, 3886–3888.
Southan, G. J., Gauld, D., Lubeskie, A., Zingarelli, B., Cuzzocrea, S., Salzman, A. L., Szabo, C., and Wolff, D. J. (1997) Biochem. Pharmacol., 54, 409–417.
Lee, Y., Martasek, P., Roman, L. J., and Silverman, R. B. (2000) Bioorg. Med. Chem. Lett., 10, 2771–2774.
Hagen, T. J., Bergmanis, A. A., Kramer, S. W., Fok, K. F., Schmelzer, A. E., Pitzele, B. S., Swenton, L., Jerome, G. M., Kornmeier, C. M., Moore, W. M., Branson, L. F., Connor, J. R., Manning, P. T., Currie, M. G., and Hallinan, E. A. (1998) J. Med. Chem., 41, 3675–3683.
Tsymbalov, S., Hagen, T. J., Moore, W. M., Jerome, G. M., Connor, J. R., Manning, P. T., Pitzele, B. S., and Hallinan, E. A. (2002) Bioorg. Med. Chem. Lett., 12, 3337.
Naka, M., Nanbu, T., Kobayashi, K., Kamanaka, Y., Komeno, M., Yaase, R., Fukutomi, T., Fujimura, S., Seo, H. G., Fujiwara, N., Ohuchida, S., Suzuki, K., Kondo, K., and Taniguchi, N. (2000) Biochem. Biophys. Res. Commun., 270, 663–667.
Moormann, A. E., Metz, S., Toth, M. V., Moore, W. M., Jerome, G., Kornmeier, C., Manning, P., Hansen, D. W., Pitzele, B. S., and Webber, R. K. (2001) Bioorg. Med. Chem. Lett., 11, 2651–2653.
Hansen, D. W., Peterson, K. B., Trivedi, M., Kramer, S. W., Webber, R. K., Tjoeng, F. S., Moore, W. M., Jerome, G. M., Kornmeier, C. M., Manning, P. T., Connor, J. R., Misko, T. P., Currie, M. G., and Pitzele, B. S. (1998) J. Med. Chem., 41, 1361–1366.
Faraci, W. S., Nagel, A. A., Verdries, K. A., Vincent, L. A., Xu, H., Nichols, L. E., Labasi, J. M., Salter, E. D., and Pettipher, E. R. (1996) Brit. J. Pharmacol., 119, 1101–1108.
Hagmann, W. K., Caldwell, C. G., Chen, P., Durette, P. L., Esser, C. K., Lanza, T. J., Kopka, I. E., Guthikonda, R., Shah, S. K., MacCoss, M., Chabin, R. M., Fletcher, D., Grant, S. K., Green, B. G., Humes, J. L., Kelly, T. M., Luell, S., Meurer, R., Moore, V., Pacholok, S. G., Pavia, T., Williams, H. R., and Wong, K. K. (2000) Bioorg. Med. Chem. Lett., 10, 1975–1978.
Lowe, J. A., Qian, W. M., Volkmann, R. A., Heck, S., Nowakowski, J., Nelson, R., Nolan, C., Liston, D., Ward, K., Zorn, S., Johnson, C., Vanase, M., Faraci, W. S., Verdries, K. A., Baxter, J., Doran, S., Sanders, M., Ashton, M., Whittle, P., and Stefaniak, M. (1999) Bioorg. Med. Chem. Lett., 9, 2569–2572.
Chabin, R. M., McCauley, E., Calaycay, J. R., Kelly, T. M., MacNaul, K. L., Wolfe, C., Hutchinson, N. I., Madhusudanaraju, S., Schmidt, J. A., Kozarich, J. W., and Wong, K. K. (1996) Biochemistry, 35, 9567–9575.
Wolff, D. J., Lubeskie, A., and Umansky, S. (1994) Arch. Biochem. Biophys., 314, 360–366.
Handy, R. L., and Moore, P. K. (1997) Life Sci., 60, PL389–394.
Handy, R. L. S., Wallace, H. P., Gaffen, Z. A., Whitehead, K. J., and Moore, P. K. (1995) Brit. J. Pharmacol., 116 2349–2350.
Berka, V., Palmer, G., Chen, P. F., and Tsai, A. L. (1998) Biochemistry, 37, 6136–6144.
Sorrenti, V., Di Giacomo, C., Salerno, L., Siracusa, M. A., Guerrera, F., and Vanella, A. (2001) Nitric Oxide, 5, 32–38.
Crane, B. R., Arvai, A. S., Ghosh, D. K., Wu, C., Getzoff, E. D., Stuehr, D. J., and Tainer, J. A. (1998) Science, 279, 2121–2126.
Atkinson, R. N., and King, S. B. (1999) Bioorg. Med. Chem. Lett., 9, 2953–2958.
Wolff, D. J., Datto, G. A., and Samatovicz, R. A. (1993) J. Biol. Chem., 268, 9430–9436.
Sennequier, N., Wolan, D., and Stuer, D. J. (1999) J. Biol. Chem., 274, 930–938.
McMillan, K., Adler, M., Auld, D. S., Baldwin, J. J., Blasko, E., Browne, L. J., Chelsky, D., Davey, D., Dolle, R. E., Eagen, K. A., Erickson, S., Feldman, R. I., Glaser, C. B., Mallari, C., Morrissey, M. M., Ohlmeyer, M. H., Pan, G., Parkinson, J. F., Phillips, G. B., Polokoff, M. A., Sigal, N. H., Vergona, R., Whitlow, M., Young, T. A., and Devlin, J. J. (2000) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 97, 1506–1511.
Habisch, H.-J., Gorren, A. C. F., Liang, H., Venema, R. C., Parkinson, J. F., Schmidt, K., and Mayer, B. (2003) Mol. Pharmacol., 63, 682–689.
Ohtsuka, M., Konno, F., Honda, H., Oikawa, T., Ishikawa, M., Iwase, N., Isomae, K., Ishii, F., Hemmi, H., and Sato, S. (2002) J. Pharmacol. Exp. Ther., 303, 52–57.
Blandward, P. A., and Moore, P. K. (1995) Life Sci., 37, PL131-PL135.
Mayer, B., Klatt, P., Werner, E. R., and Schmidt, K. (1994) Neuropharmacol., 33, 1253–1259.
Wolff, D. J., and Gribin, B. J. (1994) Arch. Biochem. Biophys., 311, 300–306.
Babbedge, R. C., Blandward, P. A., Hart, S. L., and Moore, P. K. (1993) Br. J. Pharmacol., 110, 225–228.
Tarasenko, A. G., Fedoseev, V. M., Mandrugin, A. A., and Nekrasova, I. V. (1973) Radiobiologiya, 13, 513–519.
Ulhaq, S., Chinje, E. C., Naylor, M. A., Jaffar, M., Stratford, I. J., and Threadgill, M. D. (1999) Bioorg. Med. Chem., 7, 1787–1796.
Goodyer, C. L., Chinje, E. C., Jaffar, M., Stratford, I. J., and Threadgill, M. D. (2003) Bioorg. Med. Chem. Lett., 11, 4189–4206.
Goodyer, C. L., Chinje, E. C., Jaffar, M., Stratford, I. J., and Threadgill, M. D. (2003) Bioorg. Med. Chem. Lett., 13, 3679–3680.
Palumbo, A., and d’Ischia, M. (2001) Biochem. Biophys. Res. Commun., 282, 793–797.
Palumbo, A., d’Ischia, M., and Cioffi, F. A. (2000) FEBS Lett., 485, 109–112.
Palumbo, A., Astarita, G., and d’Ischia, M. (2001) Biochem. J., 356, 105–110.
Palumbo, A., Astarita, G., Picardo, M., and d’Ischia, M. (2001) Biochem. Biophys. Res. Commun., 285, 142–146.
Kita, Y., Muramoto, M., Fujikawa, A., Yamazaki, T., Notsu, Y., and Nishimura, S. (2002) J. Pharm. Pharmacol., 54, 1141–1145.
Shankaran, K., Donelly, K. L., Shah, S. K., Humes, J. L., Pacholok, S. G., Grant, S. K., Gree, B. G., and Maccoss, M. (1997) Bioorg. Med. Chem. Lett., 7, 2887–2892.
Hamley, P., and Tinker, A. C. (1995) Bioorg. Med. Chem. Lett., 5, 1573–1576.
Tinker, A. C., Beaton, H. G., Boughton-Smith, N., Cook, T. R., Cooper, S. L., Fraser-Rae, L., Hallam, K., Hamley, P., McInally, T., Nicholls, D. J., Pimm, A. D., and Wallace, A. V. (2003) J. Med. Chem., 46, 913–916.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Translated from Biokhimiya, Vol. 70, No. 1, 2005, pp. 14–32. Original Russian Text Copyright © 2005 by Proskuryakov, Konoplyannikov, Skvortsov, Mandrugin, Fedoseev.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Proskuryakov, S.Y., Konoplyannikov, A.G., Skvortsov, V.G. et al. Structure and activity of NO synthase inhibitors specific to the L-arginine binding site. Biochemistry (Moscow) 70, 8–23 (2005). https://doi.org/10.1007/PL00021750
Received:
Revised:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/PL00021750