Skip to main content
SpringerLink
Log in

Hebben volwassenen met acute rhinosinusitis baat bij behandeling met antibiotica?

  • Onderzoek
  • Published:
Huisarts en Wetenschap Aims and scope

Samenvatting

Van Essen GA, De Sutter A. Hebben volwassenen met acute rhinosinusitis baat bij behandeling met antibiotica? Huisarts Wet 2008;51(6):270-4.

Inleiding Huisartsen schrijven nog steeds te veel antibiotica voor bij acute rhinosinusitis. Wij verrichtten een individuele patiënten data meta-analyse (IPDMA) van gerandomiseerde, placebogecontroleerde onderzoeken om een subgroep van patiënten te identificeren die wellicht wel baat heeft bij antibiotica.

Methoden We controleerden en analyseerden opnieuw de individuele patiëntengegevens van 2547 volwassenen uit 9 onderzoeken. Wij bepaalden het effect van behandeling met antibiotica en de prognostische waarde van symptomen en klinische bevindingen. De uitkomsten zijn weergegeven als het aantal patiënten dat moet worden behandeld om een extra patiënt te genezen (number needed to treat - NNT).

Resultaten Vijftien patiënten met rhinosinusitisklachten moeten worden behandeld met antibiotica om 1 patiënt extra te genezen (95%-BI NNT [voordeel] 7 tot NNT [schade] 190). Patiënten bij wie de dokter pus in de keelholte ziet, genezen eerder met antibiotica, maar men moet nog steeds 8 van dit soort patiënten behandelen om 1 extra patiënt te genezen (95%-BI NNT [voordeel] 4 tot NNT [schade] 47). Bij oudere patiënten en bij patiënten met langduriger of ernstiger symptomen duurt de genezing langer, maar zij hebben niet meer baat bij behandeling met antibiotica dan anderen.

Beschouwing Patiënten met rhinosinusitisklachten hebben geen baat bij antibiotica. Wij konden aan de hand van de gewone symptomen en klinische bevindingen geen subgroep van patiënten identificeren die wel baat zouden hebben bij antibiotica. Het is onnodig om patiënten met antibiotica te behandelen, ook niet als de klachten langer dan 7-10 dagen bestaan.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  1. Cherry DK, Woodwell DA, Rechtsteiner EA. National Ambulatory Medical Care Survey: 2005 summary. Hyattsville, MD: National Center for Health Statistics, 2007.

  2. Gill JM, Fleischut P, Haas S, Pellini B, Crawford A, Nash DB. Use of antibiotics for adult upper respiratory infections in outpatient settings: a national ambulatory network study. Fam Med 2006;38:349-54.

    Google Scholar 

  3. Varonen H, Rautakorpi UM, Huikko S, Honkanen PO, Klaukka T, Laippala P, et al. Management of acute maxillary sinusitis in Finnish primary care. Results from the nationwide MIKSTRA study. Scand J Prim Health Care 2004;22:122-27.

    Google Scholar 

  4. Ashworth M, Charlton J, Ballard K, Latinovic R, Gulliford M. Variations in antibiotic prescribing and consultation rates for acute respiratory infection in UK general practices 1995-2000. Br J Gen Pract 2005;55:603-08.

    Google Scholar 

  5. Kuyvenhoven M, Van Essen G, Schellevis F, Verheij T. Management of upper respiratory tract infections in Dutch general practice; antibiotic prescribing rates and incidences in 1987 and 2001. Fam Pract 2006;23:175-79.

    Google Scholar 

  6. Gonzales R, Bartlett JG, Besser RE, Cooper RJ, Hickner JM, Hoffman JR, et al. Principles of appropriate antibiotic use for treatment of acute respiratory tract infections in adults: background, specific aims, and methods. Ann Intern Med 2001;37:690-97.

    Google Scholar 

  7. Hickner JM. Acute sinusitis, antibiotics, and the Holy Grail. J Fam Pract 2005;54:152-3.

    Google Scholar 

  8. Goossens H, Ferech M, Vander Stichele R, Elseviers M. Outpatient antibiotic use in Europe and association with resistance: a cross-national database study. Lancet 2005;365:579-87.

    Google Scholar 

  9. Klevens RM, Morrison MA, Nadle J, Petit S, Gershman K, Ray, S et al. Invasive methicillin-resistant Staphylococcus aureus infections in the United States. JAMA 2007;298:1763-71.

    Google Scholar 

  10. Cohen ML. Epidemiology of drug resistance: implications for a post-antimicrobial era. Science 1992;257:1050-55.

    Google Scholar 

  11. Kunin CM. Resistance to antimicrobial drugs – a worldwide calamity. Ann Intern Med 1993;118:557-61.

    Google Scholar 

  12. Alanis AJ. Resistance to antibiotics: are we in the post-antibiotic era? Arch Med Res 2005;36:697-705.

    Google Scholar 

  13. Hickner JM, Bartlett JG, Besser RE, Gonzales R, Hoffman JR, Sande MA. Principles of appropriate antibiotic use for acute rhinosinusitis in adults: background. Ann Intern Med 2001;37:703-10.

    Google Scholar 

  14. Rosenfeld RM, Andes D, Bhattacharyya N, Cheung D, Eisenberg S, Ganiats TG, et al. Clinical practice guideline: Adult sinusitis. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2007;137:S1-S31.

    Google Scholar 

  15. De Sutter AIM, Lemiengre M, Merenstein D, Young J, Van Driel ML. Antibiotics for clinically diagnosed acute rhinosinusitis in adults (protocol). Cochrane Database Syst Rev 2006, Issue 3. CD006089.

  16. Walter SD. Choice of effect measure for epidemiological data. J Clin Epidemiol 2000;53:931-9.

    Google Scholar 

  17. Sturtz S, Ligges U, Gelman A. R2WinBUGS: a Package for Running WinBUGS from R. J Stat Softw 2005;12:1-16.

    Google Scholar 

  18. Normand SL. Meta-analysis: formulating, evaluating, combining, and reporting. Stat Med 1999;18:321-59.

    Google Scholar 

  19. Norrelund N. Behandling af sinusitis i almenpraksis. En kontrolleret undersogelse over pivampicillin. Ugeskr Laeger 1978;140:2792-5.

    Google Scholar 

  20. Stalman W, Van Essen GA, Van der Graaf Y, De Melker RA. The end of antibiotic treatment in adults with acute sinusitis-like complaints in general practice? A placebo-controlled double-blind randomized doxycycline trial. Br J Gen Pract 1997;47:794-9.

    Google Scholar 

  21. Kaiser L, Morabia A, Stalder H, Ricchetti A, Auckenthaler R, Terrier F, et al. Role of nasopharyngeal culture in antibiotic prescription for patients with common cold or acute sinusitis. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2001;20:445-51.

    Google Scholar 

  22. De Sutter AI, De Meyere MJ, Christiaens TC, Van Driel ML, Peersman W, De Maeseneer JM. Does amoxicillin improve outcomes in patients with purulent rhinorrhea? A pragmatic randomized double-blind controlled trial in family practice. J Fam Pract 2002;51:317-23.

    Google Scholar 

  23. Bucher HC, Tschudi P, Young J, Périat P, Welge-Lüussen A, Züst H, et al. Effect of amoxicillin/clavulanate in clinically diagnosed, acute rhinosinusitis: A placebo controlled double-blind randomised trial in general practice. Arch Intern Med 2003;163:1793-8.

    Google Scholar 

  24. Varonen H, Kunnamo I, Savolainen S, Mäkelä M, Revonta M, Ruotsalainen J, et al. Treatment of acute rhinosinusitis diagnosed by clinical criteria or ultrasound in primary care. A placebo-controlled randomised trial. Scand J Prim Health Care 2003;21:121-6.

    Google Scholar 

  25. Meltzer EO, Bachert C, Staudinger H. Treating acute rhinosinusitis: Comparing efficacy and safety of mometasone furoate nasal spray, amoxicillin, and placebo. J Allergy Clin Immunol 2005;116:1289-95.

    Google Scholar 

  26. Merenstein D, Whittaker C, Chadwell T, Wegner B, D’Amico F. Are antibiotics beneficial for patients with sinusitis complaints? A randomized double-blind clinical trial. J Fam Pract 2005;54:144-51.

    Google Scholar 

  27. Williamson I, Rumsby K, Benge S, Moore M, Smith PW, Cross M, et al. Antibiotics and topical nasal steroids for treatment of acute maxillary sinusitis: a double blind randomized placebo controlled trial. JAMA 2007;298:2487-96.

    Google Scholar 

  28. Schering-Plough Research Institute. Efficacy and Safety of 200 mcg QD or 200 mcg BID mometasone fuorate (MFNS) vs amoxicillin vs placebo as primary treatment of subjects with acute rhinosinusitis (protocol P02692). 2003.

  29. Altman DG. Confidence intervals for the number needed to treat. BMJ 1998;317:1309-12.

    Google Scholar 

  30. Bross IDJ. How to use ridit analysis. Biometrics 1958;14:18-38.

    Google Scholar 

  31. Kent DM, Hayward RA. Limitations of applying summary results of clinical trials to individual patients: the need for risk stratification. JAMA 2007;298:1209-12.

    Google Scholar 

  32. De Ferranti SD, Ioannidis JP, Lau J, Anninger WV, Barza M. Are amoxycillin and folate inhibitors as effective as other antibiotics for acute sinusitis? A meta-analysis. BMJ 1998;317:632-7.

    Google Scholar 

  33. Williams Jr JW, Aguilar C, Cornell J, Chiquette ED, Makela M, Holleman DR, et al. Antibiotics for acute maxillary sinusitis. Cochrane Database Syst Rev 2003, Issue 2. CD000243.

  34. Ip S, Fu L, Balk E, Chew P, Devine D, Lau J. Update on acute bacterial rhinosinusitis. Evidence Report/Technology Assessment No. 124. Rockville, MD: Agency for Health Care Policy and Research, 2005.

  35. Rosenfeld RM, Singer M, Jones S. Systematic review of antimicrobial therapy in patients with acute rhinosinusitis. Otolaryngol Head Neck Surg 2007;137:S32-S45.

    Google Scholar 

  36. Ah-See K. Sinusitis (acute). Clin Evid 2005:646-53.

  37. Lau J, Zucker D, Engels EA, Balk E, Barza M, Terrin N, et al. Diagnosis and treatment of acute bacterial rhinosinusitis. Evidence Report/Technology Assessment No. 9. Rockville, MD: Agency for Health Care Policy and Research, 1999.

  38. Lindbaek M. Acute sinusitis: guide to selection of antibacterial therapy. Drugs 2004;64:805-19.

    Google Scholar 

  39. Klossek JM, Federspil P. Update on treatment guidelines for acute bacterial sinusitis. Int J Clin Pract 2005;59:230-38.

    Google Scholar 

  40. Fokkens W, Lund V, Mullol J. European position paper on rhinosinusitis and nasal polyps 2007. Rhinology 2007; Suppl 20:1-139.

    Google Scholar 

  41. De Sutter A, Burgers JS, De Bock HG, Dagnelie CF, Labots-Vogelesang SM, Oosterhuis WWV, et al. NHG-Standaard Rhinosinusitis. www.nhg.org.

  42. Morris P, Leach A. Antibiotics for persistent nasal discharge (rhinosinusitis) in children. Cochrane Database Syst Rev 2002, Issue 4. CD001094.

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl/shop/huisarts-en-wetenschap-0018-7070.html

    Ted van Essen

Authors
  1. Ted van Essen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. An De Sutter
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Ted van Essen.

Additional information

Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, UMCU, Postbus 85060, 3508 AB Utrecht: dr. G.A. van Essen, huisarts. Afdeling Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg, Universiteit Gent: dr. A. De Sutter, huisarts.

Mogelijke belangenverstrengeling: niets aangegeven.

Dit is een bewerkte vertaling van: Young J, De Sutter A, Merenstein D, Van Essen GA, Kaiser L, Varonen H, Williamson I, Bucher HC. Antibiotics for adults with clinically diagnosed acute rhinosinusitis: a meta-analysis of individual patient data. Lancet 2008;371:908-14. Publicatie gebeurt met toestemming van de uitgever.

De Nederlandse tekst wordt gelijktijdig gepubliceerd in Huisarts Nu. Alle niet Nederlands sprekende auteurs van de originele publicatie zagen af van naamsvermelding bij deze Nederlandse dubbelpublicatie.

About this article

Cite this article

van Essen, T., De Sutter, A. Hebben volwassenen met acute rhinosinusitis baat bij behandeling met antibiotica?. HUWE 51, 270–274 (2008). https://doi.org/10.1007/BF03086780

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03086780

Search

Navigation