Stoppen met benzodiazepinen

Samenvatting

Gorgels WJMJ. Stoppen met benzodiazepinen. Huisarts Wet 2009;52(2):91-7.

In deze beschouwing worden de resultaten besproken van het Benzoredux-onderzoek, een stapsgewijs interventieonderzoek gericht op het terugdringen van langdurig benzodiazepinegebruik in de huisartsenpraktijk.

Een minimale interventie met een stopbrief was de eerste stap. Na 3-6 maanden werd, als tweede stap, een door de huisarts begeleid dosisafbouwprogramma aangeboden. Beide interventies waren effectief. Na de stopbrief stopte 24% van de gebruikers tegen 12% van degenen die geen brief ontvingen. De dosisafbouw was succesvol voor 2 van de 3 deelnemers, maar slechts 17% van de gebruikers die niet stopten na de brief, wilde aan de dosisafbouw meedoen. Gedurende de follow-up van anderhalf jaar kreeg de helft van de gebruikers die konden stoppen – na de brief of na de dosisafbouw – geen enkel recept meer voor een benzodiazepine. Patiënten die terugvielen, gebruikten aan het einde van het onderzoek substantieel minder dan voorheen. Toevoeging van groepspsychotherapie aan de dosisafbouw had geen meerwaarde. Er werd géén toename van andere vormen van medische consumptie waargenomen. Beide interventies waren kosteneffectief en goed uitvoerbaar in de huisartsenpraktijk. Deze interventies worden in deze stapsgewijze vorm, of apart, aanbevolen voor de huisarts. Een praktische leidraad voor de uitvoering is in dit artikel opgenomen.

Appendices

Bijlage. Tekst van de stopbrief

Geachte heer {mevrouw} {Achternaam},

Op mijn voorschrift gebruikt u al geruime tijd {naam benzodiazepine(n)}, geneesmiddelen die behoren tot {een geneesmiddel dat behoort tot} de groep van de benzodiazepinen. Ik wil proberen of we door middel van deze brief de routine van voorschrijven en gebruiken kunnen veranderen.

Veel huisartsen maken zich bezorgd over het langdurig gebruik van deze middelen, omdat het lichaam hieraan kan wennen, waardoor de middelen niet meer juist werken. Deze tabletten of capsules kunnen zelfs verslavend zijn, waardoor mensen last krijgen van angst of slapeloosheid als zij hun tabletten niet innemen. Dit zijn dan meestal niet de oorspronkelijke klachten waarvoor het middel is voorgeschreven, maar tijdelijke symptomen van ontwenning.

Daarnaast hebben benzodiazepinen nog andere bezwaren. Gebruikers hebben een grotere kans op ongevallen en het blijkt dat deze middelen een nadelige invloed op het geheugen kunnen hebben.

Ik raad u daarom aan het gebruik van {naam benzodiazepine(n)} geleidelijk te minderen en zo mogelijk helemaal te stoppen. Hierbij moet uw lichaam wennen aan de nieuwe situatie, waardoor u tijdelijk last kunt hebben van gevoelens van onrust, gespannenheid en slecht slapen. Als deze verschijnselen bij u optreden probeer dan toch vol te houden, want na verloop van tijd gaan deze verschijnselen vanzelf weer over en voelt u zich beter. Door uw gebruik stapje voor stapje te verminderen hebt u de minste kans op deze verschijnselen. Probeer daarom elke week een beetje minder te gebruiken en neem alleen tabletten in als u iets moet doen waar u erg tegen op ziet. Als u eenmaal begonnen bent met minderen, dan bent u misschien wel in staat om helemaal te stoppen. Het blijkt dat veel mensen die het gelukt is hun gebruik te stoppen, zich prettiger voelen dan toen zij nog gebruikten.

Ik hoop dat deze brief een stimulans voor u is om uw gebruik te minderen. Over ongeveer drie maanden krijgt u van mij een uitnodiging om een afspraak te maken op mijn spreekuur. Als u dit op prijs stelt, zullen we er dan samen verder over praten.

Met vriendelijk groeten,

{naam huisarts}

Bijlage. Tekst van de tweede brief

Geachte heer {mevrouw} {Achternaam},

Drie maanden geleden stuurde ik u een brief, waarin ik u aanraadde om het gebruik van {naam benzodiazepine(n)} geleidelijk te verminderen en zo mogelijk helemaal te stoppen. Over het algemeen is het minderen met deze middelen geen eenvoudige opgave. Ik zou het daarom op prijs stellen uw ervaringen van de afgelopen drie maanden te horen, ongeacht of u wel of niet (geheel) gestopt bent. Daarom nodig ik u uit hiervoor een afspraak te maken op mijn spreekuur.

(*)

Met vriendelijke groeten,

{naam huisarts}

(*) Optionele tekst: Wilt u bij het maken van deze afspraak s.v.p. vermelden dat u naar aanleiding van deze brief komt?