Samenvatting
Wanrooij BS, Koelewijn M. Verlichting van dyspnoe in de palliatieve fase. Huisarts Wet 2005;48(5):239-45.
In dit artikel belichten wij de begeleiding van oncologische patiënten met dyspnoe. Dyspnoe komt veel voor in de palliatieve fase van hartfalen, COPD en kanker. Het aantal patiënten hiermee zal de komende jaren aanzienlijk toenemen. Dyspnoe heeft grote invloed op de kwaliteit van leven en gaat bijna altijd gepaard met angst. Ernstige benauwdheid is niet alleen voor de patiënt en zijn naasten, maar vaak ook voor de hulpverlener een angstige ervaring. Dyspnoe kan veel oorzaken hebben die vaak naast elkaar voorkomen. Kennis van het beloop van de onderliggende aandoening en van pathofysiologische achtergronden is nuttig om de mogelijke oorzaak te kunnen achterhalen. Veel causale behandelingen vinden in overleg met de specialist in het ziekenhuis plaats, afhankelijk van de conditie, prognose en wens van de patiënt. De symptomatische aanpak is gericht op het verlichten van de dyspnoe, op de beleving en de gevolgen hiervan. Morfine speelt hierbij een belangrijke rol. De begeleiding gebeurt in nauwe samenwerking met wijkverpleegkundige en fysiotherapeut.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatuur
Nordgren L, Sorensen S. Symptoms experienced in the last six months of life in patients with end-stage heart failure. Eur J Cardiovasc Nurs 2003;2:213-7.
Voltz R, Borasio GD. Palliative therapy in the terminal stage of neurological disease. J Neurol 1997;244(Suppl 4):S2-S10.
Dudgeon DJ, Kristjanson L, Sloan JA, Lertzman M, Clement K. Dyspnea in cancer patients: prevalence and associated factors. J Pain Symptom Manage 2001;21:95-102.
Murray CJL, Lopez AD. Alternative projections of mortality and disability by causes 1990-2020. Global burden of disease study. Lancet 1997;349:1498-1504.
Chan K, Sham MMK, Tse DMW, Berit Thorsen A. Palliative medicine in malignant respiratory diseases. In: Doyle D, Hanks GWC, Cherry NI, Calman KC, editors. Oxford Textbook of Palliative Medicine, 3rd ed. New York: Oxford University Press, 2004.
Ripamonti C, Fusco F. Respiratory problems in advanced cancer. Support Care Cancer 2002;10:204-16.
Stretton F, Edmonds P, Marrinan M. Malignant pleural effusions. Eur J Palliat Care 1999;6:5-9.
Woodruff R. Palliative Medicine. Evidence-based symptomatic and supportive care for patients with advanced cancer. 4th ed. Melbourne: Oxford University Press, 2004.
Odriscoll M, Corner B, Bailey C. The experience of breathlessness in lung cancer. Eur J Cancer Care 1999:37-43.
Rowell NP, Gleeson FV. Steroids, radiotherapy, chemotherapy and stents for superior vena caval obstruction in carcinoma of the bronchus. Cochrane database Syst Rev 2001;(4); CD001316.
Bredin M, Corner J, Krishnasamy M, Plant H, Bailey C, A’ Hern R. Multicentre randomised controlled trial of nursing intervention for breathlessness in patients with lung cancer. BMJ 1999;318:901-4.
Schwartzstein RM, Lahive K, Pope A, Weinberger SE, Weiss JW. Cold facial stimulation reduces breathlessness induced in normal subjects. Am Rev Respir Dis 1987;136:58-61.
Booth S, Anderson H, Swannick M, Wade R, Kite S, Johnson M. The use of oxygen in the palliation of breathlessness. A report of the expert working group of the scientific committee of the association of palliative medicine. Respir Med 2004;98:66-77.
Wymenga ANM, Van der Werf TS, Sleijfer DTH. Dyspnoe bij kankerpatiënten; oorzaken en therapie. Ned Tijdschr Palliat Zorg 2003;4:49-54.
Jennings AL, Davies AN, Higgins JP, Broadley K. Opioids for the palliation of breathlessness in terminal illness. Cochrane Database Syst Rev 2001;(4); CD002066.
Mazzocato C, Buclin T, Rapin CH. The effects of morphine on dyspnea and ventilatory function in elderly patients with advanced cancer: a randomized double-blind controlled trial. Annals of Oncol 1999;10:1511-14.
De Graeff A, Verhagen EH, Eliel MR, Hesselman GM, Kroeze-Hoogendoorn GJ. Oncologieboek deel II, Richtlijnen Palliatieve Zorg. Utrecht: IKMN, 2002.
Jennings AL, Davies AN, Higgins JP, Gibbs JS, Broadley KE. A systematic review of the use of opioids in the management of dyspnoea. Thorax 2002;57:939-44.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Afdeling Huisartsgeneeskunde, Divisie Klinische Methoden & Public Health, AMC/UvA, Meibergdreef 15, 1105 AZ Amsterdam: mw. B.S. Wanrooij, huisarts; mw. M. Koelewijn, huisarts te Ruurlo.
Mogelijke belangenverstrengeling: niets aangegeven.
About this article
Cite this article
Wanrooij, B., Koelewijn, M. Verlichting van dyspnoe in de palliatieve fase. HUWE 48, 694–701 (2005). https://doi.org/10.1007/BF03084419
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03084419