Skip to main content
SpringerLink
Log in

Diagnostisch toetsoverleg (dto) vermindert overbodig gebruik aanvullende diagnostiek door huisartsen

  • Onderzoek
  • Published:
Huisarts en wetenschap Aims and scope

samenvatting

Verstappen WH, Van der Weijden T, Sijbrandij J, Smeele I, Hermsen J, Grimshaw J, Grol RPTM. Diagnostisch toetsoverleg (dto) vermindert overbodig gebruik aanvullende diagnostiek door huisartsen. Huisarts Wet 2004;47(3):127-32.

Achtergrond Huisartsen vragen steeds meer diagnostische tests aan, terwijl volgens de NHG-Standaarden die aantallen juist zouden moeten dalen.

Doel Evaluatie van een innovatieve strategie, het Diagnostisch toetsoverleg (dto), om het aanvraaggedrag van huisartsen te veranderen. Wij onderzochten welk effect het dto heeft op het aantal tests en een aantal volgens de standaarden ‘irrationele’ tests.

Methode Een multicentertrial met een gebalanceerd, incompleet blockontwerp met randomisatie op HAGRO-niveau. Zesentwintig HAGRO’s met in totaal 174 huisartsen uit 5 regio’s met een diagnostisch centrum vormden de onderzoekspopulatie. Dertien HAGRO’s kregen dto voor cardiovasculaire problemen, bovenbuikklachten en onderbuikklachten, en de andere 13 HAGRO’s voor COPD/astma, vage klachten/moeheid en degeneratieve gewrichtsafwijkingen.

Interventie In een halfjaar ontvingen de huisartsen drie opeenvolgende feedbackrapporten waarin hun eigen aanvraaggedrag in vergelijking met dat van hun collega’s in de vorm van een grafiek werd weergegeven. Tijdens drie intercollegiale toetsingsbijeenkomsten in hun HAGRO relateerden zij die rapporten aan bestaande richtlijnen en bespraken de problemen bij en de mogelijkheden tot verandering. Met het maken van expliciete (individuele en HAGRO-) veranderplannen werden de bijeenkomsten afgesloten.

Uitkomstmaten Het gemiddelde van het totale aantal tests, het aantal tests per klinisch probleem en het aantal volgens de richtlijnen ‘irrationele’ tests.

Resultaten De huisartsen die het dto kregen voor de klinische problemen A1-3, vroegen per halfjaar gemiddeld 67 tests minder aan dan de controlehuisartsen (95%-BI –104 - –30). Deze huisartsen vroegen ook significant minder ‘irrationele‘ tests voor de klinische problemen A1-3 aan (95%-BI –27 - –7). De huisartsen die de interventie over de klinische problemen B1-3 kregen, vroegen 28 tests minder aan dan de artsen in de controlearm (95%-BI –74 -14).

Conclusie Deze meervoudige en innovatieve interventie maakte gebruik van sociale beïnvloeding onder collega’s en bleek een effectieve methode om het aanvraaggedrag van huisartsen meer in overeenstemming met de richtlijnen te brengen.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  • Leurquin P, Van Casteren V, De Maeseneer J. Use of blood tests in general practice: a collaborative study in eight European countries. Eurosentinel Study Group. Br J Gen Pract 1995;45:21-5.

    CAS  Google Scholar 

  • Ayanian JZ, Berwick DM. Do physicians have a bias toward action? A classic study revisited. Medical Decision Making 1991;11:154-8.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Kristiansen IS, Hjortdahl P. The general practitioner and laboratory utilization: why does it vary? Fam Pract 1992;9:22-7.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Holtgrave DR, Lawler F, Spann SJ. Physicians’ risk attitudes, laboratory usage, and referral decisions: the case of an academic family practice center. Med Decis Making 1991;11:125-30.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Zaat JO, Van Eijk JT. General practitioners uncertainty, risk preference, and use of laboratory tests. Med Care 1992;30:846-54.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Wong ET. Improving laboratory testing: can we get physicians to focus on outcome? Clinical Chemistry 1995;41:1241-7.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Hoffrage U, Lindsey S, Hertwig R, Gigerenzer G. Medicine. Communicating statistical information. Science 2000;290:2261-2.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • McDonald IG, Daly J, Jelinek VM, Panetta F, Gutman JM. Opening Pandora’s box: the unpredictability of reassurance by a normal test result. BMJ 1996;313:329-32.

    Article  CAS  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  • Little P, Cantrell T, Roberts L, Chapman J, Langridge J, Pickering R. Why do GPs perform investigations? The medical and social agendas in arranging back X-rays. Fam Pract 1998;15:264-5.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Zaat JOM, Van Eijk JT, Bonte HA. Mag het ook een testje minder? De invloed van een beperking van het aanvraagformulier voor laboratoriumonderzoek. Huisarts Wet 1991;34:72-7.

    Google Scholar 

  • Geldrop W, Lucassen PBLJ, Smithuis LOMJ. Een probleemgeoriënteerd aanvraagformulier voor laboratoriumonderzoek. Effecten op het aanvraaggedrag van huisartsen. Huisarts Wet 1992;35:192-6.

    Google Scholar 

  • Van Wijk MA, Van der Lei J, Mosseveld M, Bohnen AM, Van Bemmel JH. De invloed van computer ondersteunende besluitvorming op het aanvragen van bloedonderzoek door huisartsen. Huisarts Wet 2001;44:331-6.

    Article  Google Scholar 

  • Winkens RA, Pop P, Bugter Maessen AM, Grol RP, Kester AD, Beusmans GH, et al. Randomised controlled trial of routine individual feedback to improve rationality and reduce numbers of test requests. Lancet 1995;345:498-502.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Grimshaw JM, Russell IT. Effect of clinical guidelines on medical practice: a systematic review of rigorous evaluations. Lancet 1993;342:1317-22.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Oxman AD, Thomson MA, Davis DA, Haynes RB. No magic bullets: a systematic review of 102 trials of interventions to improve professional practice. Can Med Ass Journal 1995;153:1423-31.

    CAS  Google Scholar 

  • Solomon DH, Hashimoto H, Daltroy L, Liang MH. Techniques to improve physicians‘ use of diagnostic tests. A new conceptual framework. JAMA 1998;280:2020-7.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Grol R. Peer review in primary care. Qual Assur Health Care 1990;2:219-26.

    Article  Google Scholar 

  • Mittman B, Tonesk X, Jacobson P. Implementing clinical practice guidelines: social influence strategies and practitioner behavior change. Qual Rev Bull 1992;18:413-22.

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Dijkmans JP, Bentum V STB, Keyzer J, Harms LM. Feedback aan huisartsengroepen vanuit een diagnostisch centrum. Med Contact 1995;46:1473-5.

    Google Scholar 

  • Vickers AJ, Altman DG. Analysing controlled trials with baseline and follow-up measurements. BMJ 2001;323:1123-4.

    Article  CAS  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  • Van der Weijden T, Van Bokhoven MA, Dinant GJ, Van Hasselt CM, Grol RP. Understanding laboratory testing in diagnostic uncertainty: a qualitative study in general practice. Br J Gen Pract 2002;52:974-80.

    PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  • Van der Weijden T, Van Velsen M, Dinant GJ, Van Hasselt CM, Grol R, Van Bokhoven MA, et al. Unexplained complaints in general practice: prevalence, patients’ expectations, and professionals’ test-ordering behavior. Designing a quality improvement intervention: a systematic approach. Med Decis Making 2003;23:226-31.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Winkens RA, Grol RP, Beusmans GH, Kester AD, Knottnerus JA, Pop P. Does a reduction in general practitioners’ use of diagnostic tests lead to more hospital referrals? Br J Gen Pr 1995;45:289-92.

    CAS  Google Scholar 

  • Eccles M, Steen N, Grimshaw J, Thomas L, McNamee P, Soutter J, et al. Effect of audit and feedback, and reminder messages on primarycare radiology referrals: a randomised trial. Lancet 2001;357:1406-9.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. http://www.bsl.nl/shop/huisarts-en-wetenschap-0018-7070.html

    WH Verstappen

Authors
  1. WH Verstappen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. T van der Weijden
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. J Sijbrandij
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. I Smeele
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  5. J Hermsen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  6. J Grimshaw
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  7. R. P. T. M. Grol
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to WH Verstappen.

Additional information

Universiteit Maastricht, Centre for Quality of Care Research (WOK), Care and Public Health Research Institute (Caphri), Capaciteitsgroep Huisartsgeneeskunde: W.H.J.M. Verstappen, huisarts, medisch coordinator; dr. T. van der Weijden, epidemioloog; prof.dr. R.P.T.M. Grol, hoogleraar Kwaliteit van Zorg; Capaciteitsgroep Methodologie en Statistiek: J. Sijbrandij, statistisch medewerker; Elkerliek Ziekenhuis, Stichting voor Diagnostiek en Consultatie, Helmond: dr. I. Smeele, huisarts; Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, Medisch Diagnostisch Centrum, Nijmegen: J. Hermsen, medisch coordinator; University of Ottawa, Ottawa Health Research Institute, Centre of Best Practice, Institute of Population Health, Canada: J. Grimshaw, professor of Public Health.

Dit artikel is een aangepaste versie van ‘Effect of a practice-based strategy on test ordering performance of primary care physicians: a randomized trial’ (JAMA 2003;289:2407-12).

Mogelijke belangenverstrengeling: niets aangegeven.

About this article

Cite this article

Verstappen, W., van der Weijden, T., Sijbrandij, J. et al. Diagnostisch toetsoverleg (dto) vermindert overbodig gebruik aanvullende diagnostiek door huisartsen. HUWE 47, 815–822 (2004). https://doi.org/10.1007/BF03084002

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03084002

Search

Navigation