Het gebruik van signaleringslijsten voor psychosociale problemen in de oncologie

Samenvatting

Zorgverleners in de oncologie vinden het belangrijk aandacht te schenken aan het psychosociaal functioneren van hun patiënten. Door uiteenlopende factoren, met name tijdsdruk, lukt het niet altijd aandacht voor deze dimensie om te zetten in optimale zorg. Daarbij doet zich het probleem voor dat niet altijd inzichtelijk is welke patiënt extra psychosociale zorg behoeft. Het gebruik van een signaleringslijst kan uitkomst bieden. Er is in verschillende studies aandacht besteed aan de psychometrische kwaliteit van signaleringslijsten, maar nauwelijks aan de wijze waarop ze in de ziekenhuispraktijk functioneren. Dat laatste is in deze studie onderzocht door personen te interviewen die in 2005 direct betrokken waren bij alle implementatieprojecten die destijds in Nederland in de oncologie waren gestart. De aard en het gebruik van de signaleringslijsten worden besproken, en wat de betrokkenen beschouwen als bevorderlijke en belemmerende factoren bij de implementatie. Eén van de belangrijkste bevindingen is dat signaleringslijsten niet alleen worden gebruikt als middel tot screening en verwijzing naar gespecialiseerde psychosociale zorgverleners. Een signaleringslijst stimuleert ook de communicatie tussen de primaire zorgverlener en diens patiënten en kan zodoende een bijdrage leveren aan de bevordering van systematische zorg.

Abstract

Screening for psychosocial problems in oncology

Care providers in oncology endorse the importance of paying attention to possible psychosocial problems of their patients. For various reasons, such as time pressure, they are not always successful in transforming this interest into actual psychosocial care. This is especially a problem if the troubles of a patient who needs specialized psychosocial care are not recognized. A screening list could be helpful to overcome this problem. Many studies have analyzed the psychometric qualities of screening lists, but the ways screening lists are used in hospitals is rarely studied. This last topic is addressed in the present study by interviewing in 2005 persons directly involved in all implementation projects that had been started at that time in the Netherlands. Topics that were discussed during the interview were the character and the use of the screening lists, and what those involved considered being conductive or inhibiting factors in the implementation process. One of the most important findings was that screening lists are not only used for the detection of patients who have serious problems and need referral to specialized psychosocial care providers. The use of a screening list also stimulates the communication between the primary care provider and their patients and thus contributes to providing systematic care to patients.