Skip to main content
SpringerLink
Log in

Axonale schade bij multiple sclerose: oorzaken en biologische markerstoffen

  • Artikelen
  • Published:
Neuropraxis

Abstract

Multiple sclerose (ms) is een chronische ziekte van het centraal zenuwstelsel. De prevalentie in Noord-Europa is 1:1000 en zij komt tweemaal zo vaak bij vrouwen voor als bij mannen. Er zijn verschillende klinische subgroepen te onderscheiden binnen ms. Het relapsing-remitting (rr-ms) subtype kenmerkt zich door aanvallen (Schubs) afgewisseld met perioden van bijna volledig herstel. Bij ongeveer 80% van de ms-patiënten begint de ziekte met dit subtype. Uiteindelijk ontwikkelt de ziekte zich na een fase van rr-ms vaak in een fase van secundair progressieve ms (sp-ms). In deze fase neemt de klinische disfunctie geleidelijk toe. Een derde subtype is de primair progressieve (pp-ms) vorm, waarbij patiënten vanaf het begin van de ziekte een geleidelijke klinische achteruitgang hebben zonder Schubs.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 1
Figuur 2
Figuur 3
Figuur 4

Literatuur

  • Bjartmar, C., Battistuta, J., Terada, N., Dupree, E. & Trapp, B.D. (2002). n-acetylaspartate is an axon-specific marker of mature white matter in vivo: a biochemical and immunohistochemical study on the rat optic nerve. Ann Neurol, 51, 51–8.

    Google Scholar 

  • Craner, M.J., Newcombe, J., Black, J.A., Hartle, C., Cuzner, M.L. & Waxman, S.G. (2004). Molecular changes in neurons in multiple sclerosis: altered axonal expression of Nav1.2 and Nav1.6 sodium channels and Na+/Ca2+ exchanger 7. Proc Natl Acad Sci U S A, 101, 8168–8173.

    Google Scholar 

  • Gordon, S. (2003). Alternative activation of macrophages. Nat Rev Immunol, 3, 23–35.

    Google Scholar 

  • Hemmer, B., Nessler, S., Zhou, D., Kieseier, B. & Hartung, H.P. (2006). Immunopathogenesis and immunotherapy of multiple sclerosis 3. Nat Clin Pract Neurol, 2, 201–211.

    Google Scholar 

  • Hendriks, J.J., van Meeteren, M.E., Pol, S.M.A., Marsen, D., Newman, T., Teunissen, C.E., Dijkstra, C.D. & De Vries, H.E. (2004). Neuronal function during cns inflammation; involvement of macrophages and oxygen radicals. In Neuroinflammation and flavonoids. Enschede.

  • Honegger, P. (1989). Aggregate cell cultures]. Altex, 6, 29–36.

  • Jasperse, M.M., Jakobs, C., Eikelenboom, M.J., Nielsen, J.M., Barkhof, F., Dijkstra, C.D. et al. (2007). n-Acetylaspartic acid in cerebrospinal fluid of multiple sclerosis patients determined by gas chromatography-mass spectrometry. J Neurol, in press.

  • Kalkers, N.F., Bergers, E., Castelijns, J.A., van Walderveen, M.A., Bot, J.C., Ader, H.J. et al. (2001). Optimizing the association between disability and biological markers in ms. Neurology, 57, 1253–8.

    Google Scholar 

  • Kuhlmann, T., Lingfeld, G., Bitsch, A., Schuchardt, J. & Bruck, W. (2002). Acute axonal damage in multiple sclerosis is most extensive in early disease stages and decreases over time. Brain, 125, 2202–12.

    Google Scholar 

  • Teunissen, C.E., Dijkstra, C.D. & Polman, C.H. (2005). Biological markers in csf and blood for axonal degeneration in multiple sclerosis. Lancet Neurology, 4, 32–41.

    Google Scholar 

  • Teunissen, C.E., Steinbusch, H.W., Markerink-van Ittersum, M., de Bruijn, C., Axer, H. & de Vente, J. (2000). Whole brain spheroid cultures as a model to study the development of nitric oxide synthase-guanylate cyclase signal transduction. Brain Res Dev Brain Res, 125, 99–115.

    Google Scholar 

  • Trapp, B.D., Peterson, J., Ransohoff, R.M., Rudick, R., Mork, S. & Bo, L. (1998). Axonal transection in the lesions of multiple sclerosis. N Engl J Med, 338, 278–85.

    Google Scholar 

  • Waxman, S.G. (2006). Axonal conduction and injury in multiple sclerosis: the role of sodium channels 1. Nat Rev Neurosci, 7, 932–941.

    Google Scholar 

  • Waxman, S.G., Kocsis, J.D. & Nitta, K.C. (1979). Lysophosphatidyl choline-induced focal demyelination in the rabbit corpus callosum. Light-microscopic observations 8. J Neurol Sci, 44, 45–53.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl/shop/neuropraxis-1387-5817.html

    Charlotte Teunissen

Authors
  1. Charlotte Teunissen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Elly Vereijken
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Christine Dijkstra
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Charlotte Teunissen.

Additional information

Mw. dr. ir. C.E. Teunissen, neurobiologe, Vakgroep Moleculaire Celbiologie en Immunologie, ms Centrum Amsterdam, Van der Boechorststraat 7, vumc, FdG, Postbus 7057, 1007 MB Amsterdam;

mw. prof. dr. C. Dijkstra, neuroimmunologe;

mw. drs. E. Vereijken, medisch biologe.

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Teunissen, C., Vereijken, E. & Dijkstra, C. Axonale schade bij multiple sclerose: oorzaken en biologische markerstoffen. NEPR 11, 27–31 (2007). https://doi.org/10.1007/BF03079120

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03079120

Search

Navigation