Skip to main content
SpringerLink
Log in

Autonomie en euthanasie bij psychisch lijden

  • Artikelen
  • Published:
Psychopraxis

Samenvatting

Al jaren ben ik werkzaam als psychiatrisch verpleegkundige en ik sloot mijn studies filosofie af met een verhandeling over ‘autonomie en euthanasie bij psychisch lijden’ In deze bijdrage wil ik de hoofdlijnen en praktische implicaties van deze scriptie samenvatten. Ik bespreek eerst de begrippen psychisch lijden en autonomie. Toegepast op dementie stel ik dan de vraag aan de orde, of en wanneer euthanasie gerechtvaardigd is. Daarbij geef ik persoonlijke bedenkingen die vooral geïnspireerd zijn door mijn werk als verpleegkundige.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Notes

  1. Berwaerts F (2005) Autonomie en euthanasie bij psychisch lijden. Niet-gepubliceerde verhandeling: Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, Katholieke Universiteit Leuven

  2. Heeren TJ ea (2001) Handboek ouderenpsychiatrie. Leusden: De Tijdstroom, p 61

  3. Haekens A (1998) Beslissingsbekwaamheid in de gerontopsychiatrische context. Leuven: Universitaire Pers Leuven, p 67

  4. Er zijn natuurlijk ook terechte schuldgevoelens die gepaard gaan met het besef dat men een ernstige fout heeft gemaakt en dat deze onherroepelijk is. Mensen kunnen erg lijden onder dit besef. Omdat de fout onherroepelijk is, kan dit lijden uitzichtloos genoemd worden. Dit is een duidelijk voorbeeld van gevallen waarbij hulpverlening geen antwoord kan geven, tenzij door een (onterecht) deculpabiliseren. Wellicht kan een enigszins verlossend antwoord op dit lijden enkel gevonden worden in de religie.

  5. Jaworska A (1999) Respecting the margins of agency: Alzheimer patients and the capacity to value. Philosophy and public affairs 28: 105–137

  6. Onora O'Neill, in haar boek Autonomy and trust in bioethics (Cambridge: Cambridge University Press, 2002), brengt dit thema op prikkelende wijze ter discussie. Informed consent is weliswaar een noodzakelijke, doch geen voldoende voorwaarde om van respect voor autonomie te spreken. Informed consent zien als waarborg voor de autonome keuzevorming past, volgens O'Neill, binnen een consumentenvisie op autonomie. Autonome keuzes worden dan gelijkgesteld met keuzes die consumenten maken. Deze laatste zijn immers het typevoorbeeld van keuzes waarbij men de aanwezigheid van eerlijke, begrijpbare informatie voldoende vindt om autonomie te waarborgen. Door zo sterk de nadruk op informed consent te leggen dreigt respect voor autonomie gereduceerd te worden tot het recht van de patiënt om een behandeling te weigeren en de hiermee corresponderende plicht van de hulpverlener om niet te handelen zonder de toestemming van de patiënt.

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl/shop/psychopraktijk-1878-4844.html

    Filip Berwaerts

Authors
  1. Filip Berwaerts
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Filip Berwaerts.

Additional information

Filip Berwaerts is als verpleegkundige werkzaam op de afdeling directieve therapie van de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen, Liefdestraat 10, 3300 Tienen

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Berwaerts, F. Autonomie en euthanasie bij psychisch lijden. PSYC 10, 99–104 (2008). https://doi.org/10.1007/BF03077546

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03077546

Search

Navigation