Samenvatting
Tepelpijn is voor vrouwen één van de belangrijkste redenen om vroegtijdig met borstvoeding te stoppen. Het probleem wordt steeds vaker vroegtijdig behandeld met antimycotica bij moeder en kind, en daardoor gemedicaliseerd. Lactatiekundigen spelen hierbij een belangrijke rol als adviseur van kraamhulpen, verloskundigen, consultatiebureau-artsen en huisartsen.
De rol van Candida als veroorzaker van tepelpijn is echter onduidelijk. Deze bijdrage presenteert de resultaten van een literatuuronderzoek. Wij vonden geen prospectief onderzoek dat een causaal verband kon aantonen tussen Candida-infectie en tepelpijn. Verschillende cross-sectionele onderzoeken spreken elkaar tegen.
Of spruw de grote boosdoener is bij het ontstaan van tepelcandida, en hoe vaak dat dan gebeurt, is evenmin degelijk onderbouwd. Tenslotte is er geen gedegen onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van antimycotica bij tepelpijn.
Antimycotica hebben derhalve vooralsnog een zeer beperkte plek in de behandeling van tepelpijn. Overweeg het gebruik van antimycotica pas wanneer zorgvuldige anamnese en lichamelijk onderzoek andere dan infectieuze oorzaken van tepelpijn hebben uitgesloten. Daarbij dient men vóór de start van een voeding de tepels en de mond te beoordelen, inclusief het tongriempje van de baby, en vervolgens ook de positionering, het aanleggen en de zuigtechniek te evalueren.
Literatuur
Lanting CI, Wouwe JO van. Peiling melkvoeding van zuigelingen 2005: Borstvoeding in Nederland en relatie met certificering door stichting Zorg voor Borstvoeding [TNO-rapport]. Leiden: TNO Kwaliteit van Leven. http://www.zorgvoorborstvoeding.nl/files/TNO_peiling_2005.pdf. Geraadpleegd 2008.
Duffy EP, Percival P, Kershaw E. Positive effects of an antenatal group teaching session on postnatal nipple pain, nipple trauma and breast feeding rates. Midwifery 1997;13:189-96.
Tait P. Nipple pain in breastfeeding women: Causes, treatment, and prevention strategies. J Midwifery Womens Health 2000;45:212-5.
Oldenziel JH, Flikweert S, Daemers DOA, Groenendijk B, Lo Fo Wong SH, Wiersma Tj. NHG-Standaard Zwangerschap en kraamperiode (eerste herziening). Huisarts Wet 2008;46:369-87.
Brent N, Rudy SJ, Redd B, Rudy TE, Roth LA. Sore nipples in breast-feeding women: A clinical trial of wound dressings vs conventional care. Arch Pediatr Adolesc Med 1998;152:1077-82.
Graves S, Wright W, Harman R, Bailey S. Painful nipples in nursing mothers: Fungal or staphylococcal? A preliminary study. Aust Fam Physician 2003;32:570-71.
Amir LH, Garland SM, Dennerstein L, Farish SJ. Candida albicans: Is it associated with nipple pain in lactating women? Gynecol Obstet Invest 1996;41:30-4.
Boeke AJP, Windt DAWM van der, Deconinck S, Waal I van der. Is de mond de huisarts een zorg? Huisarts Wet 2004;47:136-41.
Eekhof JAH, Knuistingh Neven A, Opstelten W. Kleine kwalen in de huisartspraktijk. 5e dr. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2007.
Woolridge MW. Aetiology of sore nipples. Midwifery 1986;2:172-6.
Mass S. Breast pain: engorgement, nipple pain and mastitis. Clin Obstet Gynecol 2004;47:676-82.
Xu J, Boyd CM, Livingston E, Meyer W, Madden JF, Mitchell TG. Species and genotypic diversities and similarities of pathogenic yeasts colonizing women. J Clin Microbiol 1999;37:3835-43.
Amir LH. Candida and the lactating breast: Predisposing factors. J Hum Lact 1991;7:177-81.
Tanguay KE, McBean MR, Jain E. Nipple candidiasis among breastfeeding mothers. Case-control study of predisposing factors. Can Fam Physician 1994;40:1407-1413.
Zollner MS, Jorge AO. Candida spp. occurrence in oral cavities of breastfeeding infants and in their mothers’ mouths and breasts. Pesqui Odontol Bras 2003;17(2):151-155.
Chetty GN, Selvi GS, Kamalam A, Thambiah AS. Candidosis in mother and child. Mykosen 1980;23:580-2.
Dinsmoor MJ, Viloria R, Lief L, Elder S. Use of intrapartum antibiotics and the incidence of postnatal maternal and neonatal yeast infections. Obstet Gynecol 2005;106:19-22.
Caramalac DA, da Silva RL, Batista GC de, Birman EG, Duarte M, Hahn R, et al. Candida isolated from vaginal mucosa of mothers and oral mucosa of neonates: Occurrence and biotypes concordance. Pediatr Infect Dis J 2007;26:553-7.
Francis-Morrill J, Heinig MJ, Pappagianis D, Dewey KG. Diagnostic value of signs and symptoms of mammary candidosis among lactating women. J Hum Lact 2004;20:288-95.
Andrews JI, Fleener DK, Messer SA, Hansen WF, Pfaller MA, Diekema DJ. The yeast connection: Is Candida linked to breastfeeding associated pain? Am J Obstet Gynecol 2007;197:424.
Thomassen P, Johansson VA, Wassberg C, Petrini B. Breast-feeding, pain and infection. Gynecol Obstet Invest 1998;46:73-4.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
huisarts te Oosterhout-Nijmegen, medewerker afdeling Huisartsgeneeskunde, UMC St Radboud, Nijmegen.
huisarts-onderzoeker, afdeling Huisartsgeneeskunde, UMC St Radboud, Nijmegen.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Verhoeff, C.P.M., van der Wel, M.C. Candida-infectie als oorzaak van tepelpijn bij vrouwen die borstvoeding geven: een zoektocht naar de waarheid. BIJB 24, 27–31 (2008). https://doi.org/10.1007/BF03076389
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03076389