Samenvatting
Jonge veteranen zijn ex-militairen die in het kader van een vredesmissie werden uitgezonden. Velen van hen zijn in dat verband geconfronteerd met machteloosheid en met morele dilemma’s. Na afloop van een missie kan de veteraan twijfels ontwikkelen over het (succesvolle) verloop van de missie, over de gevolgen van bepaalde beslissingen en zijn eigen rol daarin. Achteraf kan de veteraan het gevoel hebben dat hij tekort is geschoten. Hierbij kunnen emoties zoals schuld en schaamte een rol spelen. Deze gevoelens zijn extra ingrijpend wanneer de betrokkene getuige is geweest van het lijden van anderen in het volle besef dat hijzelf gespaard is gebleven en niets heeft kunnen doen om het geweld dat anderen werd aangedaan te stoppen of te voorkomen. Indien dergelijk besef onbesproken blijft en de betrokkene hier alleen en in stilte mee blijft worstelen, kan dit de verwerking van een ingrijpende gebeurtenis bemoeilijken of in de weg staan.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Notes
Voor meer informatie over dit onderzoek: www.veteraneninstituut.nl, rubriek onderzoek. In het proefschrift wordt onder andere uitgebreid ingegaan op de in deze bijdrage besproken thema’s. In deze bijdrage worden enkele en nog voorlopige analyses en resultaten uit het empirisch onderzoek besproken.
Veteranen uit de volgende missies werden aangeschreven: UNTSO (Israël), MFO (Sinaï, Egypte), Golfoorlog (Irak), UNAVEM II en III (Angola), UNAMIC/UNTAC (Cambodja), UNPROFOR (voormalig Joegoslavië), IFOR en SFOR (voormalig Joegoslavië), Provide Care (Rwanda), UNAMIR/UNOMUR (Uganda/Rwanda), KFOR (Kosovo), UNMEE (Ethiopië/Eritrea), SFIR (Irak), Enduring Freedom en ISAF (Afghanistan).
Literatuur
Pauwels A. De VN en vredesoperaties. In: Wouters J, Ryngaert C, redactie. De Verenigde Naties. Een wereld van verschil? Leuven/Voorburg: Acco, 2005: p. 145-52.
Rietveld N, Iersel AHM van. Wanneer ik aan mijn uitzending terugdenk ... Vredesoperatie: ervaringen toen en beleving nu. Schriftelijke vragenlijst Deel 1. Een vragenlijstonderzoek naar schuld- en schaamtebeleving bij jonge veteranen. Universiteit van Tilburg: Wetenschapswinkel / Doorn: Veteraneninstituut, 2006.
Weisaeth L. The psychological challenge of peacekeeping operations. In: Britt ThW, Adler AB, editors. The psychology of the peacekeeper. Lessons from the field. Westport/Connecticut/London: Praeger, 2003: p. 207-22.
Iersel AHM van, Baarda ThA van. Militaire ethiek: morele dilemma’s van militairen in theorie en praktijk. Budel: Damon, 2002.
Tangney JP, Dearing RL. Shame and Guilt. New York/London: The Guilford Press, 2002.
Ausubel DP. Relationships between shame and guilt in the socializing process. Psychol Rev 1955;62:378-90.
Opp RE, Samson AY. Taxonomy of Guilt for Combat Veterans. Professional Psychology: Research and Practice 1989; 20(3):159-65.
Herman JL. Trauma en herstel. De gevolgen van geweld – van mishandeling thuis tot politiek geweld. Amsterdam: Wereldbibliotheek, 2002.
Lee DA, Scragg P, Turner S. The role of shame and guilt in traumatic events: A clinical model of shame-based and guilt-based PTSD. Br J Med Psychol 2001;74:451-66.
Danieli Y. Families of survivors of the Nazi holocaust. Stress and Anxiety 1982;8:405-21. Zie ook: Niederland WG. Clinical observations on the ‘Survivor Syndrome’. Int J Psychoanal 1968;49:313-5.
Lifton RJ. The Concept of the Survivor (p. 232-43) en The Survivor as Creator (p. 244-56). In: Lifton RJ. Future of immortality. New York: Basic Books, 1987.
Lifton RJ. Home from the war. Learning from Vietnam Veterans. New York: Other Press, 1973.
Hendin H, Pollinger-Haas AP. Suicide and Guilt as Manifestations of PTSD in Vietnam Combat Veterans. Am J Psychiatry 1991; 148(5):586-91.
Henning KR, Frueh BC. Combat guilt and its relationship to PTSD symptoms. J Clin Psychol 1997;53: 801-8.
Kubany ES. A cognitive model of guilt typology in combat-related PTSD. J Trauma Stress 1994;7(1):3-19.
Wong MR, Cook D. Shame and its contribution to PTSD. J Trauma Stress 1992;5(4):557-62. Zie ook: Lee DA, Scragg P, Turner S. The role of shame and guilt in traumatic events: A clinical model of shame-based and guilt-based PTSD. Br J Med Psychol 2001;74:451-66.
Kubany ES, Abueg FR, Kilauano WL, Manke FP, Kaplan AS. Deployment and Validation of the Sources of Trauma-Related Guilt Survey, War-Zone Version (STRGS-WZ). J Trauma Stress 1997;10(2):235-58.
Brom D, Kleber RJ. De Schokverwerkingslijst. Neth J Psychol 1985;40:164-8.
Weiss DS, Marmar ChR. The impact of Event Scale-Revised. In: Wilson JP, Keane TM, editors. Assessing Psychological Trauma and PTSD. New York: The Guilford Press, 1997: p. 399-411.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
promovenda Wetenschapswinkel & Faculteit Geesteswetenschappen, Universiteit van Tilburg.
hoofd Kennis-en onderzoekscentrum van het Veteraneninstituut.
bijzonder hoogleraar Vraagstukken Geestelijke Verzorging bij de Krijgsmacht, Faculteit Katholieke Theologie, Universiteit van Tilburg.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Rietveld, N., Weerts, J.M.P. & van Iersel, A.H.M. Als veteranen schuld beleven als gevolg van de uitzendervaringen. BIJB 24, 65–72 (2008). https://doi.org/10.1007/BF03076382
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03076382