Samenvatting
Veel vrouwen weten niet dat ze tijdens de zwangerschap gezondheidsrisico’s lopen op hun werk. Te veel lopen, tillen of bukken, nachtdiensten en ook stress kunnen de kans op een te kleine of te vroeg geboren baby vergroten. Contact met sommige infectieziekten of giftige stoffen kan rond de conceptie of tijdens de zwangerschap tot een miskraam of aangeboren afwijkingen leiden. Uit onderzoek blijkt dat voorlichting en aanpassing van werk leidt tot minder gezondheidsrisico’s voor moeder en kind en een halvering van het verzuim. Echter, slechts een kwart van alle werkgevers informeert zwangere werknemers over deze risico’s.
Voor dit probleem is een concrete oplossing: bedrijfsartsen (NVAB) hebben samen met vertegenwoordigers van de KNOV, NVOG, NHG, UWV en andere deskundigen de richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk ontwikkeld, waarmee zij zwangeren en hun werkgevers kunnen begeleiden. Met behulp van deze richtlijn kan de bedrijfsarts de werkgever adviseren over het opzetten van arbobeleid voor zwangere werknemers.
Bij de ontwikkeling van deze richtlijn is gezocht naar een multidisciplinaire aanpak. De huisarts heeft daarin een signalerende, coördinerende en bemiddelende rol. Bij mogelijke risico’s in het werk of beperkte belastbaarheid ten gevolge van persoonsgebonden risicofactoren is het belangrijk dat de huisarts de vrouw verwijst naar de bedrijfsarts voor een preventief consult. De bedrijfsarts kan dan aan de werknemer en leidinggevende gerichte adviezen geven om het werk aan te passen of preventieve maatregelen te treffen. Resultaat is een zwangere werknemer die langer aan het werk blijft en zij en haar baby lopen geen risico op gezondheidsklachten of afwijkingen.
Literatuur
Mozurkewich EEL, Luke BB, et al. Working conditions and adverse pregnancy outcome: a meta-analysis. Obstetrics and Gynecology 2000;95(4):623-35.
Brett, et al. Employment, jobstrain and preterm delivery among women in North Carolina. American Journal of Public Health 1997;87:199-204.
Oths KS, Dunn LL, Palmer NS. A prospective study of psychosocial job strain and birth outcomes. Epidemiology 2001;12(6):744-6.
McMartin KI, Chu M, Kopecky E, Einarson TR, Koren G. Pregnancy outcome following maternal organic solvent exposure: A meta-analysis of epidemiological studies. American Journal of Industrial Medicine 1998;34:288-92.
Boivin JF. Risk of spontaneous abortion in women occupationally exposed to anaesthetic gases: A meta-analysis. Occupational and Environmental Medicine 1997;54:541-8.
Brand T, Pal T, Zweerman G. De invloed van fysieke belasting, stress en ploegendienst op de voortplanting en de betekenis van vroegtijdige interventie. TBV 2006;14(9):387-91.
Croteau A, Marcoux S, Brisson C. Work activity in pregnancy, preventive measures, and the risk of delivering a small-for-gestational-age infant. American Journal of Public Health 2006;96(5):846-55.
Wergeland E, Strand K. Need for job adjustment in pregnancy, early prediction based on work history. Scand J Prim Health Care 1998;16;90-4.
Houtman I, et al. Zwangerschaps- en bevallingsgerelateerd verzuim in de Ziektewet. TNO-rapport R07-501/031.11020.01.01. 2007. Te downloaden op de website van het ministerie van SZW: http://docs.szw.nl/pdf/129/2007/129_2007_3_10835.pdf.
Bossche SNK van den, Hupkens CJH, Ree SKM de, Smulders PGW. Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2005. Methodologie en globale resultaten. Hoofddorp: TNO Arbeid, 2006.
Visser F, Drongelen K van. Nulmeting Bewustwordingscampagne Borstvoeding & Werk. Voedingscentrum en NIGZ-Werk & Gezondheid, juni 2004.
Cuelenaere B, Deursen CL van. Zwangerschap, ziekteverzuim en uitstroom. Een verkenning van omvang, oorzaken en oplossingsrichtingen. Den Haag: Ministerie SZW, 2004.
Beukering MDM van. Werken tijdens zwangerschap en de periode postpartum: wetgeving. Over een bal die moet gaan rollen. TBV 2006;14(9):418-25.
NVAB-Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk, advisering en begeleiding door de bedrijfsarts. Utrecht, 2007. Te downloaden op www.nvab-online.nl.
Gezondheidsraad. Preconceptie advies, voor een goed begin. Publicatienr. 2007/19. Den Haag: Gezondheidsraad, 2007.
Ortiz J, McGilligan K, Kelly P. Duration of breast milk expression among working mothers enrolled in an employer-sponsored lactation program. Pediatric Nursing 2004;30(2):111-19.
Valdes V, Pugin E, Schooley J, Catalan S, Aravena R. Clinical support can make the difference in exclusive breastfeeding success among working women. Journal of Tropical Pediatrics 2000;46(3):149-54.
Heineman MJ. Obstetrie en gynaecologie, de voortplanting van de mens, 5e dr. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, 2004.
Willems JHBM, Croon NHTh, Koten J-W. Handboek Arbeid en belastbaarheid. G2 Zwangerschap en baring, 2e dr. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2003.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
bedrijfsarts en operationeel manager KEMA Arbo BV, projectleider van de NVAB-richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk, advisering en begeleiding door de bedrijfsarts.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
van Beukering, M. Advisering omtrent arbeidsomstandigheden voor, tijdens en na de zwangerschap. BIJB 24, 16–26 (2008). https://doi.org/10.1007/BF03076359
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03076359