Skip to main content
SpringerLink
Log in

De effectiviteit van interventies ter stimulering van gezonde voeding

  • Onderzoek
  • Published:
TBV – Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde Aims and scope

Samenvatting

Dit artikel betreft de laatste in een reeks van vier artikelen, waarin een overzicht wordt gegeven van de beschikbaarheid en effectiviteit van (primair) preventieve leefstijlinterventies, toepasbaar in de bedrijfsgezondheidszorg. Dit artikel gaat over voeding. Op basis van het literatuuronderzoek wordt geconcludeerd dat voedingsinterventies gericht op het verbeteren van de groente- en fruitconsumptie en/of op het verminderen van de vetconsumptie effectief zijn op de consumptie van groente en fruit, respectievelijk de inname van vet. Interventies gericht op gezonde voeding hebben uitsluitend een gunstig effect op lichaamsgewicht indien de interventie tevens gericht is op andere leefstijlaspecten, waaronder voornamelijk stimulering van meer bewegen en kunnen daarmee bijdragen aan de preventie van overgewicht. Het bewijs voor een effect op bloeddruk, cholesterolgehalte en werkgerelateerde uitkomstmaten ontbreekt vooralsnog, mede als gevolg van het beperkte aantal onderzoeken op dit terrein. In Nederland zijn diverse partijen actief in het ontwikkelen van voedingsinterventies. Gedegen evaluaties van deze interventies vinden echter nauwelijks plaats. Aangezien arbodiensten weinig tot geen ervaring hebben in het inzetten van interventies ter stimulering van gezonde voeding, is het wenselijk dat richtlijnen ontwikkeld worden waarbij rekening wordt gehouden met de haalbaarheid in de bedrijfsgezondheidszorg.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  • Rissanen A, Heliovaara M, Knekt P, et al. Risk of disability and mortality due to overweight in a Finnish population. BMJ 1990; 301: 835-837.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Nabro K, Jonsson E, Larsson B, et al. Economic consequences of sick-leave and early retirement in obese Swedish women. Int J Obes 1996; 20: 895-903.

    Google Scholar 

  • Kreijl CF van, Knaap AGAC. Ons eten gemeten. Gezonde voeding en veilig voedsel in Nederland. RIVM rapportnr 270555007. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2004.

    Google Scholar 

  • Brug J, Lechner L. Nederlanders overschatten hun groente- en fruitconsumptie. Voeding 1995; 56: 20-23.

    Google Scholar 

  • Proper KI, Bakker I, Overbeek K van, et al. Naar een gericht BRAVO-beleid door bedrijfsartsen. Body@Work rapport, april 2005.

  • Buller DB, Morrill C, Taren D, et al. Randomized trial testing the effect of peer education at increasing fruit and vegetable intake. J Natl Cancer Inst 1999; 91: 1491-1500.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Stevens VJ, Glasgow RE, Toobert DJ. Randomized trial of a brief dietary intervention to decrease consumption of fat and increase consumption of fruits and vegetables. Am J Health Promot 2002; 16: 129-134.

    PubMed  Google Scholar 

  • Brug J, Steenhuis I, Assema P van, et al. The impact of a computer-tailored nutrition intervention. Prev Med 1996; 25: 236-242.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Campbell MK, DeVellis BM, Strecher VJ, et al. Improving dietary behavior: the effectiveness of tailored messages in primary care settings. Am J Public Health 1994; 84: 783-787.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Abood DA, Black DR, Feral D. Nutrition education worksite intervention for university staff: application of the health belief model. Soc Nutr Educ Behav 2003; 35: 260-267.

    Article  Google Scholar 

  • Campbell MK, Bernhardt JM, Waldmiller M, et al. Varying the message source in computer-tailored nutrition education. Pat Educ Couns 1999; 36: 157-169.

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Feldman RHL, Damron D, Anliker J, et al. The effect of the Maryland WIC 5-a-Day promotion program on participants’ stages of change for fruit and vegetable consumption. Health Educ Behav 2000; 27: 649-663.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Langeberg P, Ballesteros M, Feldman R, et al. Psychosocial factors and intervention-associated changes in those factors as correlates of change in fruit and vegetable consumption in the Maryland WIC 5 a day promotion program. Ann Behav Med 2000; 22: 307-315.

    Article  Google Scholar 

  • Sorensen G, Stoddard A, Peterson K, et al. Increasing fruit and vegetable consumption through worksites and families in the Treatwell 5-a-day study. Am J Public Health 1999; 89: 54-60.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Sorensen G, Stoddard A, Hunt MK, et al. The effects of a health promotion protection intervention on behavior change: the wellworks study. Am J Public Health 1998; 88: 1685-1690.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Tilley BC, Glan K, Kristal AR, et al. Nutrition intervention for high-risk auto workers: Results of the Next Step Trial. Prev Med 1999; 28: 284-292.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Huxley RR, Lean M, Crozier A, et al. Effect of dietary advice to increase fruit and vegetable consumption on plasma flavonol concentration: results from a randomised controlled intervention trial. J Epidemiol Community Health 2004; 58: 288-289.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Kristal AR, Curry SJ, Shattuck AL, et al. A randomized trial of a tailored, self-help dietary intervention: the Puget Sound eating patterns study. Prev Med 2000; 31: 380-389.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • John JH, Ziebland S, Yudkin P, et al. Effects of fruit and vegetable consumption on plasma antioxidant concentrations and blood pressure: a randomised controlled trial. Lancet 2002; 359: 1969-1974.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Appel LJ, Hopkins J, Champagne CM, et al. Effects of comprehensive lifestyle modification on blood pressure control; main results of the PREMIER clinical trial. JAMA 2003; 289: 2083-2093.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Marcus AC, Heimendinger J, Wolfe P, et al. A randomized trial of a brief intervention to increase fruit and vegetable intake: a replication study among callers to the CIS. Prev Med 2001; 33: 204-216.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Beresford SAA, Thompson B, Feng Z, et al. Seattle 5 a day worksite program to increase fruit and vegetable consumption. Prev Med 2001; 32: 230-238.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Sorensen G, Morris DM, Hunt MK, et al. Work-site nutrition intervention and employees’ dietary habits: the treatwell program. Am J Public Health 1992; 82: 877-880.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Kreuter MW, Strecher VJ. Do tailored behavior change messages enhance the effectiveness of health risk appraisal? Results from a randomized trial. Health Educ Res 1996; 11: 97-105.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Salamone LM, Cauley JA, Black DM, et al. Effect of a lifestyle intervention on bone mineral density in premenopausal women: a randomized trial. Am J Clin Nutr 1999; 70: 97-103.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Bourdeaudhuij I De, Brug J. Tailoring dietary feedback to reduce fat intake: an intervention at the family level. Health Educ Res 2000; 15: 449-462.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Beresford SAA, Curry SJ, Kristal AR, et al. A dietary intervention in primary care practice: the eating patterns study. Am J Public Health 1997; 87: 610-616.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Steptoe A, Doherty S, Rink E, et al. Behavioural counselling in general practice for the promotion of healthy behaviour among adults at increased risk of coronary heart disease: randomised trial. BMJ 1999; 319: 943-948.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • O’Halloran P, Lazovich CA, Patterson RE, et al. Effect of health lifestyle pattern on dietary changes. Am J Health Promot 2001; 16: 27-33.

    PubMed  Google Scholar 

  • Nisbeth O, Klausen K, Andersen LB. Effectiveness of counselling over 1 year on changes in lifestyle and coronary heart disease risk factors. Pat Educ Couns 2000; 40: 121-131.

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Stamler R, Stamler J, Gosch FC, et al. Primary prevention of hypertension by nutritional-hygienic means. JAMA 1989; 13: 1801-1807.

    Article  Google Scholar 

  • Reynolds KD, Gillum JL, Hyman DJ, et al. Comparing two strategies to modify dietary behaviour and serum cholesterol. J Cardiovasc Risk 1997; 4: 1-5

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Stevens VJ, Obarzanek E, Cook NR, et al. Long-term weight loss and changes in blood pressure: results of the trials of hypertension prevention, phase II. Ann Intern Med 2001; 134: 1-11.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Pegus C, Bazzarre TL, Brown JS, et al. Effect of the heart at work program on awareness of risk factors, self-efficacy, and health behaviours. J Occup Environ Med 2002; 44: 228-236.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Wammes B, Breedveld B, Brug H. Mensen zijn zich bewust van overgewicht en bereid iets eraan te doen. Voeding Nu 2003; 11: 26-27.

    Google Scholar 

  • Vaandrager L, Evans CM. Gezondheidsbevordering op de werkplek. In: Walburg JA, Vaandrager L (red). Leefstijl en werk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2001.

    Google Scholar 

  • Dalen A van, Tienstra M. Gezond en lekker in bedrijfsrestaurants. Voeding Nu 2001; 1: 24-25.

    Google Scholar 

  • Singh AS, Poppel MNM van, Seidell JC, et al. Lichamelijke activiteit en ongezond voedingsgedrag onder werknemers. Gezondheid en gedrag: debatten en achtergrondstudies. Zoetermeer: RVZ rapport, 2002.

    Google Scholar 

  • Kroodsma A, Hekman M, Kuppens R. Voorlichting over gezonde voeding op de bedrijfsvloer werkt. Voeding Nu 2000; 5: 29-31.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl/shop/tijdschrift-bedrijfsverzgeneesk-0929-600x.html

    K. I. Proper

Authors
  1. K. I. Proper
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. I. Bakker
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. K. van Overbeek
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. M. W. Verheijden
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  5. W. van Mechelen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to K. I. Proper.

Additional information

Dr. Karin Proper en prof.dr. Willem van Mechelen werken beiden bij VU medisch centrum, Afdeling Sociale Geneeskunde, EMGO Instituut, Amsterdam.

Dr.ir. Ingrid Bakker en drs. Kerstin van Overbeek werken beiden bij TNO Kwaliteit van Leven, Preventie en Zorg, Leiden.

Dr.ir. Marieke Verheijden werkt bij TNO Kwaliteit van Leven | Arbeid, Hoofddorp.

De eerste drie hier genoemde auteurs werken ook bij Body@Work, onderzoekscentrum Bewegen, Arbeid en Gezondheid, TNO-VUmc, VU medisch centrum, Amsterdam.

Correspondentieadres: Dr. Karin I. Proper, VU medisch centrum, Afdeling Sociale Geneeskunde, EMGO Instituut, Van der Boechorststraat 7, 1081 BT Amsterdam.

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Proper, K.I., Bakker, I., van Overbeek, K. et al. De effectiviteit van interventies ter stimulering van gezonde voeding. TVBV 14, 285–292 (2006). https://doi.org/10.1007/BF03074399

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03074399

Search

Navigation