Bipolair of borderline? Zoek de verschillen

Abstract

Eenzelfde symptoom kan voorkomen bij meerdere psychiatrische stoornissen. Zodoende is op grond van één symptoom niet uit te maken aan welke stoornis de patiënt lijdt. In hun beschrijvende kenmerken lijken psychiatrische stoornissen dan ook sterk op elkaar. Bekende voorbeelden zijn depressies en angststoornissen, met name de gegeneraliseerde angststoornis. Syndromen op As I kunnen ook grote overeenkomsten vertonen met stoornissen op As II (persoonlijkheidsstoornissen). Een voorbeeld is de ontwijkende persoonlijkheidsstoornis en de sociale fobie. Een dergelijke soms verwarrende gelijkenis geldt ook voor de bipolaire stoornis (As I) en de borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS, As II). In beide gevallen kan de patiënt ernstig depressief zijn, maar ook uitgelaten. Bij de bipolaire stoornis vertegenwoordigen deze twee stemmingen de essentie van de stoornis; bij de BPS maken ze deel uit van de zogenaamde affectlabiliteit. Overigens is deze aanduiding in de DSM onjuist, gegeven de psychopathologische fenomenen waar die betrekking op heeft. Beter ware het om de afwijkende stemming die bij de affectlabiliteit hoort aan te duiden met stemmingsschommeling. In dit artikel zal ik me echter houden aan het begrip affectlabiliteit, wetende dat de inhoud hiervan van toepassing is op stoornissen in het affect en in de stemming (zie kader 1).