Verantwoordelijk en onmachtig, of geen van beide?Aandacht voor de emotionele reacties van hulpverleners op zelfverwondend gedrag

Abstract

Er is de afgelopen jaren steeds meer aandacht voor zelfverwondend gedrag (ZVG) bij mensen met persoonlijkheidsproblematiek. Onder andere in dit tijdschrift werd geschreven over de aard en behandeling van ZVG Vandereycken W (2001) Aanpak van zelfverwondend gedrag bij psychiatrische patiënten. PsychoPraxis 3: 94-98, over de wijze waarop verpleegkundigen er mee om kunnen gaan Koekkoek B (2004) Tussen afwijzing en houdgreep: over het verplegen van borderline-cliënten op een gesloten opnameafdeling. PsychoPraxis 6: 130-136^,De Niet G (2005) Bejegening bij zelfverwondend gedrag: de hulpvraag centraal. PsychoPraxis 7: 48-51 en wat cliënten er zelf aan kunnen doen.Claeys H (2001) Zelfverwonding. PsychoPraxis 3: 118-124 Ook daarbuiten wordt de stem van cliënten/ervaringsdeskundigen beter hoorbaar Boevink W & Escher S (red) (2001) Zelfverwonding begrijpelijk maken: ervaringsdeskundigen, onderzoekers en therapeuten aan het woord. Bemelen: Stichting positieve gezondheidzorg en zijn mogelijke interventies door verpleegkundigen in kaart gebracht.Broers E & de Lange J (1998) Hulpverlening bij zelfverwonding in de psychiatrie: achtergronden, verpleegproces en keuzen in de zorg. Utrecht: Trimbos-instituut Dit artikel gaat echter niet over de vraag hoe de hulpverlening vorm moet krijgen, althans niet primair. Uitgangspunt is hier de reactie op ZVG van hulpverleners en dan verpleegkundigen in het bijzonder. Van de diverse hulpverleners zijn verpleegkundigen en andere begeleiders in de psychiatrische 24-uurszorg degenen die het meest met ZVG in aanraking komen. Anderzijds vraagt het reageren op zelfverwonding vaak om multidisciplinair overleg en handelen. Daarom is in dit artikel soms sprake van ‘de verpleegkundige’ en soms van ‘de hulpverlener’.