Over het zien van verschil tussen normaal en abnormaal

Samenvatting

In de diagnostiek plakt men het etiket van een ziekte op een patiënt en dat etiket moet zo goed mogelijk overeenkomen met de beschrijvingen van ziekteverschijnselen die de patiënt vertoont. Dat is een riskante onderneming: vaak komen dezelfde ziekteverschijnselen voor bij diverse etiketten en moet men kiezen welk etiket het meest passend is. Verder is er sprake van ‘en…en’, ‘en….of’ en van ‘of…of’ relaties. Ziekteverschijnselen op zich zijn niet altijd voldoende om een etiket te rechtvaardigen en soms zijn ze ternauwernood kenmerkend voor de patiënt. Toch moet een behandelaar een etiket toewijzen en aan de hand van zijn classificatie een behandelplan opstellen. Voor een clinicus is de diagnose een lastig probleem met veel onzekerheden en met een behoorlijk risico om verschijnselen over het hoofd te zien of juist over te waarderen. Voor een theoretisch psycholoog echter is diagnostiek een mooi terrein om te bestuderen hoe een mens beslist in een situatie van onzekerheid. De besliskunde is het vakgebied waarin de factoren worden bestudeerd die beslissingen beïnvloeden; het vak hoort bij de psychologie en de economie. De toepassingen vindt men echter haast overal, in de gezondheidszorg, maar onder andere ook in het strafrecht, in de sociale psychologie, en in de bestuurskunde. Kahneman en Tversky wonnen een paar jaar geleden nog een Nobelprijs voor hun onderzoek op dat gebied.