Skip to main content
SpringerLink
Log in

Een goede werkrelatie en een tevreden cliënt: een goed behandelresultaat

  • Artikel
  • Published:
Tijdschrift voor Psychotherapie

Abstract

Bepaalde psychotherapeutische interventies zijn effectief bij de behandeling van angst, depressie en problemen met het gebruik van alcohol. Naast de aard van de interventie hebben mogelijk ook de kwaliteit van de werkrelatie en de tevredenheid van de cliënt over de behandeling effect op het resultaat van de behandeling. In deze prospectieve studie met 240 cliënten afkomstig uit de ambulante GGZ en de ambulante verslavingszorg (VZ) werd op twee momenten tijdens een kortdurende behandeling zowel de kwaliteit van de werkrelatie als de cliënttevredenheid over de behandeling gemeten. Het behandelresultaat werd gemeten aan het eind van de behandeling en vervolgens 1 en 3 maanden na afsluiting van de behandeling. De door de cliënt gepercipieerde werkrelatie voorspelde in de VZ wel, maar in de GGZ niet duidelijk de tevredenheid van de cliënt over de communicatie tijdens de behandeling en over de hulpverlener. De werkrelatie volgens de cliënt had geen voorspellende waarde voor de tevredenheid van de cliënt over het behandelresultaat. De werkrelatie volgens de behandelaar had nauwelijks voorspellende waarde voor de tevredenheid van de cliënt over het behandelproces en het behandelresultaat. Het uiteindelijke behandelresultaat bleek niet te worden voorspeld door de kwaliteit van de werkrelatie volgens de cliënt of de behandelaar en ook niet door de tevredenheid van de cliënt over het behandelproces. Kennelijk kan een kortdurende behandeling succesvol worden afgesloten zonder positieve werkrelatie of tevredenheid over de behandeling. Een instelling die streeft naar kwaliteit zou echter moeten proberen zowel tevreden als herstelde cliënten af te leveren.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 1

Literatuur

  • Aarsse, H.R., & Brink, W. van den (2000). Cliëntwaardering in de geestelijke gezondheidszorg en de verslavingszorg. Een prospectief onderzoek naar determinanten en temporele relatie met behandeluitkomst. Amsterdam: AIAR.

    Google Scholar 

  • Ankuta, G.Y., & Abeles, N. (1993). Client satisfaction, clinical significance, and meaningful change in psychotherapy. Professional Psychology: Research and Practice, 24, 70-74.

    Article  Google Scholar 

  • Babor, T.F. (1989). AUDIT: The Alcohol Use Disorders Identificaton Test. Guidelines for use in primary health care. Geneva: WHO.

    Google Scholar 

  • Baradell, J.G. (1995). Clinical outcomes and satisfaction of patients of clinical nurse specialists in psychiatric-mental health nursing. Archives of Psychiatric Nursing, 9, 240-250.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Bell, D.C., Montoya, I.D., & Atkinson, J.S. (1997). Therapeutic connection and client progress in drug abuse treatment. Journal of Clinical Psychology, 53, 215-224.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Carroll, K.M. (2005). Only connect? Editorial. Addiction, 100, 267-268.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Carroll, K.M., Nich, C., & Rounsaville, B.J. (1997). Contribution of the therapeutic alliance to outcome in active versus control psychotherapies. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65, 510-514.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Casacalenda, N., Perry, J.C., & Looper, K. (2002). Remission in major depressive disorder: a comparison of pharmacotherapy, psychotherapy, and control conditions. American Journal of Psychiatry, 159, 1354-1360.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Connors, G.J., Carroll, K.M., Diclemente, C.C., & Longabaugh, R. (1997). The therapeutic allicance and it’s relationship to alcoholism, treatment participation and outcome. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65, 588-598.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Deacon, B.J., & Abramowitz, J.S. (2004). Cognitive and behavioural treatment for anxiety disorders: A review of meta-analytic findings. Journal of Clinical Psychology, 60, 429-441.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Deane, F.P. (1993). Client satisfaction with psychotherapy in two outpatient clinics in New Zealand. Evaluation and Program Planning, 16, 87-94.

    Article  Google Scholar 

  • Donker, M. (1996). Satisfactie meer dan boekhouden? Tijdschrift Sociale Geneeskunde, 7, 303-304.

    Google Scholar 

  • Flynn, T.C., Balch, P., Lewis, S.B., & Katz, B. (1981). Predicting client improvement from and satisfaction with community mental health center services. American Journal of Community Psychology, 9, 339-346.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Gale, C.K., & Oakley-Browne, M. (2003). Generalized Anxiety Disorder. American Family Physician, 67, 135-139.

    PubMed  Google Scholar 

  • Greenberg, L.S., & Malcolm, W. (2002). Resolving unfinished business: relating process to outcome. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 70, 406-416.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Gaston, L., & Sabourin, S. (1992). Client satisfaction and social desirability in psychotherapy. Evaluation and Program Planning, 15, 227-231.

    Article  Google Scholar 

  • Hersoug, A., Hoglend, P., Monsen, J.T., & Havik, O.E. (2001). Quality of working alliance in psychotherapy. Journal of Psychotherapy Practice and Research, 10, 205-216.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Horvath, A.O., & Greenberg, L.S. (1989). Development and validation of the Working Alliance Inventory. Journal of Counseling Psychology, 36, 223-233.

    Article  Google Scholar 

  • Horvath, A.O., & Luborsky, L. (1993). The role of therapeutic alliance in psychotherapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61, 561-573.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Horvath, A.O., & Symonds, B.D. (1991). Relation between working alliance and outcome in psychotherapy: A meta-analysis. Journal of Counseling Psychology, 38, 139-149.

    Article  Google Scholar 

  • Jacobson, N.S., & Truax, P. (1991). Clinical significance: A statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59, 12-19.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Jongerius, J., Hull, H., & Derks, J. (1994). Hoe scoort de verslavingszorg? Kwaliteitsbeoordeling door cliënten: een landelijk onderzoek. Utrecht: NcGv.

    Google Scholar 

  • Koeter, M.W.J., & Ormel, J. (1995). General Health Questionnaire. Nederlandse bewerking. Handleiding. Lisse: Swets Test Services.

    Google Scholar 

  • Kooi, R., & Donker, M. (1991). Cliënten over de Riagg. Ontwerp en afname van een vragenlijst voor kwaliteitsbeoordeling door cliënten. Utrecht: NcGv.

    Google Scholar 

  • Lambert, W., Salzer, M.S., & Bickman, L. (1998). Clinical outcome, consumer satisfaction and ad hoc ratings of improvement in children’s mental health. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66, 270-279.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Lange, A., Ven, J.P. van de, Schrieken, B., & Emmelkamp, P. (2001a). Interapy punt nl Geografische afstand hoeft geen bezwaar te zijn voor psychologische behandeling. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 56, 507-520.

    Google Scholar 

  • Lange, A., Ven, J.P. van de, Schrieken, B., & Emmelkamp, P. (2001b). Interapy. Treatment of posttraumatic stress through the Internet: A controlled trial. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 32, 73-90.

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Long, C.G., Williams, M., Midgley, M., & Hollin, C.R. (2000). Within-program factors as predictors of drinking outcome following cognitive-behavioural treatment. Addictive Behaviors, 25, 573-578.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Lunnen, K.M., & Ogles, B.M. (1998). A multiperspectieve, multivariable evaluation of reliable change. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66, 400-410.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Martin, D.J., Garske, J.P., & Davis, M.K. (2000). Relation of the therapeutic alliance with outcome and other variables: A meta-analytic review. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68, 438-450.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Meier, P.S., Barrowclough, C., & Donmall, M.C. (2005). The role of the therapeutic alliance in the treatment of substance misuse: a critical review of the literature. Addiction, 100, 304-316.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Miller, W.R., & Wilbourne, P.L. (2002). Mesa Grande: A methodological analysis of clinical trials of treatments for alcohol use disorders. Addiction, 97, 265-277.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Möller-Leimkühler, A.M., Dunkel, R., Muller, P., Pukies, G., DeFazio, S., & Lehman,E. (2002). Is patient satisfaction a unidimensional construct? European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience, 252, 19-23.

    PubMed  Google Scholar 

  • Mulder, C.L., Sytema, S., & Wiersma, A.I. (2000). Statusmeting en instrumentgestuurde planning in de GGZ. Een zoektocht naar de heilige graal. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 55, 790-799.

    Google Scholar 

  • Mulder, R.T. (2002). Personality pathology and treatment outcome in major depression: A review. American Journal of Psychiatry, 159, 359-371.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Pekarik, G., & Guidry, L.L. (1999). Relationship of satisfaction to symptom change, follow-up adjustment, clinical significance in private practice. Professional Psychology: Research and Practice, 30, 474-478.

    Article  Google Scholar 

  • Propst, A., Paris, J., & Rosberger, Z. (1994). Do therapist experience, diagnosis and functional level predict outcome in short term psychotherapy? Canadian Journal of Psychiatry, 39, 168-176.

    CAS  Google Scholar 

  • Reinert, D.F., & Allen, J.P. (2002). The Alcohol Use Disorders Identification Test (AUDIT) A review of recent research. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 26, 272-279.

    Google Scholar 

  • Ruggeri, M., Biggeri, A., Rucci, P., & Tansella, M. (1998). Multivariate analysis of outcome of mental health care using graphical chain models. The South-Verona Outcome Project 1. Psychological Medicine, 28, 1421-1431.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Seps, K. (1997). De werkalliantie. Literatuuroverzicht en herziening van de werkalliantie vragenlijst. Leuven: doctoraal werkstuk.

    Google Scholar 

  • Stoffer, R. (2001). Het vijfgesprekkenmodel. Een handleiding. Delft: Eburon.

    Google Scholar 

  • Vertommen, H., & Vervaeke, G. (1993). De werkalliantie: visies op een bruikbaar concept en de meting ervan. Tijdschrift voor Psychiatrie, 19, 2-15.

    Google Scholar 

  • Wallner Samstag, L.W., Batchelder, S.R., Muran, J.C., Safran, J.D., & Winston, A. (1998). Early identification of treatment failures in short-term psychotherapy. The Journal of Psychotherapy Practice and Research, 7, 126-143.

    Google Scholar 

  • Wildt, W. de (2000). Achilles leefstijltraining 1. Alcohol, middelengebruik en gokken. Werkboek voor de cliënt. Werkboek en handleiding voor de trainer. Amsterdam: Jellinek / Nijmegen: Cure and Care Publishers.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1.  ,  ,  

    Riët Aarsse

Authors
  1. Riët Aarsse
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Wim van den Brink
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Maarten Koeter
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Riët Aarsse.

Additional information

Are a positive working alliance and patient satisfaction necessary for a good treatment outcome?

Certain psychotherapeutic interventions have proven to be effective for the treatment of anxiety, depression and alcohol use problems. In addition to specific interventions, treatment outcome may also be enhanced by the quality of the working alliance and patient satisfaction. In a prospective study with 240 outpatients of mental health care (MHC) and addiction care (AC), the quality of the working alliance and patient satisfaction were measured two times during short-term treatments. In AC but not in MHC, the working alliance as perceived by the patient predicted patient satisfaction with communication and satisfaction with the therapist. In both settings, the working alliance did not predict satisfaction with treatment result. The working alliance as perceived by the therapist did not predict patient satisfaction with treatment nor satisfaction with treatment outcome. Treatment outcome was not predicted by the quality of the working alliance nor by patient satisfaction with treatment or satisfaction with treatment result. Apparently, short-term treatment can be completed successfully without a positive working alliance or patient satisfaction. However, an institution striving for quality care should deliver patients who are both cured and satisfied.

h.r. aarsse is psycholoog en sectormanager ambulant bij Amstelduin, orthopedagogisch behandelcentrum voor jeugdigen met een licht verstandelijke handicap, Noord-Holland.

w. van den brink is hoogleraar klinische epidemiologie Verslavingszorg, AMC/De Meren en directeur van het Amsterdam Institute of Addiction Research (AIAR).

m.w.j. koeter is epidemioloog en als methodoloog verbonden aan het AIAR en AMC/De Meren.

Correspondentieadres: H.R. Aarsse, Amstelduin, postbus 43, 1970 AA IJmuiden.

Deze studie werd mogelijk gemaakt door een subsidie van ZonMw in het kader van het onderzoeksprogramma ‘Kwaliteit van zorg’.

About this article

Cite this article

Aarsse, R., van den Brink, W. & Koeter, M. Een goede werkrelatie en een tevreden cliënt: een goed behandelresultaat. PSIE 32, 112–121 (2006). https://doi.org/10.1007/BF03062208

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03062208

Search

Navigation