Abstract
In dit artikel beschrijven wij een onderzoek naar de behandelvoorstellen van ruim vijftig praktiserende psychotherapeuten voor vier (papieren) depressieve patiënten. In overeenstemming met onze verwachting bleken de voorstellen sterker samen te hangen met de theoretische achtergrond van de therapeuten dan met de patiëntkenmerken, en zelfs sterker dan met de door de therapeuten zelf geformuleerde argumenten en met de klachten en factoren die zij van toepassing achtten op de patiënten. Niettemin verklaarde de theoretische achtergrond slechts weinig, zodat de systematiek in deze behandelvoorstellen nog onvoldoende verduidelijkt is.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatuur
Albersnagel, F.A., Boelens, W., Debats, D., & Emmelkamp, P.M.G. (1989). Gedragstherapeutische en cognitieve interventies. In F.A. Albersnagel, P.M.G. Emmelkamp & R.H. van den Hoofdakker (red.), Depressie: theorie, diagnostiek en behandeling. Deventer: Van Loghum Slaterus.
Audenhoven, C.J.M. van (1995). Indicatiestelling in de psychotherapie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 21, 183–193.
Baron, J. (1994). Thinking and deciding (2nd ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
Beutler, L.E. (1989). Differential treatment selection: the role of diagnosis in psychotherapy. Psychotherapy, 26, 271–281.
Beutler, L.E. (1991). Have all won and must all have prizes? Revisiting Luborsky et al.'s verdict. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 39, 226–232.
Beutler, L.E., & Consoli, A.J. (1993). Matching the therapist's interpersonal stance to client's characteristics: contributions from systematic eclectic psychotherapy. Psychotherapy, 30, 417–422.
Blaser, A. (1977). Der Urteilsprozess bei der Indikationsstellung zur Psychotherapie. Bern: Verlag Hans Huber.
Boelens, W. (1990). Cognitieve therapie en gedragstherapie bij depressie: een evaluatie–onderzoek. Amsterdam: Thesis Publishers.
Brink, W.P. van den, & Koele, P. (1989). Statistiek. Deel 3: Toepassingen. Amsterdam/Meppel: Boom.
Bruyn, E.E.J. de, Pameijer, N.K., Ruijssenaars, A.J.J.M., & Aarle, E.J.M. van (1995). Diagnostische besluitvorming. Leuven/Amersfoort: Acco.
Grawe, K. (1981). Überlegungen zu möglichen Strategien der Indikationsforschung. In U. Baumann (Hrsg.), Indikation zur Psychotherapie: Perspektiven für Praxis und Forschung. München: Urban & Schwarzenberg.
Hay, W.M., Hay, L.R., Angle, H.V., & Nelson, R.O. (1979). The reliability of problemidentification in the behavioral interview. Behavioral Assessment, 1, 107–118.
Hoofdakker, R. H. van den, & Berkestijn, J.W.B.M. van (1989). Biologische behandelwijzen. In F.A. Albersnagel, P.M.G. Emmelkamp & R.H. van den Hoofdakker (red.), Depressie: theorie, diagnostiek en behandeling. Deventer: Van Loghum Slaterus.
Kupper, L.L., & Hafner, K.B. (1989). On assessing interrater agreement for multiple attribute responses. Biometrics, 45, 957–969.
Lazarus, A.A., Beutler, L.E., & Norcross, J.C. (1992). The future of technical eclecticism. Psychotherapy, 29, 11–20.
Leuzinger, M. (1981). Kognitive Prozesse bei der Indikationsstellung. In U. Baumann (Hrsg.), Indikation zur Psychotherapie: Perspektiven für Praxis und Forschung. München: Urban & Schwarzenberg.
Luborsky, L., Crits–Christoph, P., Mintz, J., & Auerbach, A. (1988). Who will benefit from psychotherapy? New York: Basic Books.
Norcross, J.C. (1991). Prescriptive matching in psychotherapy: an introduction. Psychotherapy, 28, 439–443.
Persons, J.B. (1991). Psychotherapy outcome studies do not accurately represent current models of psychotherapy; a proposed remedy. American Psychologist, 46, 99–106.
Persons, J.B., Mooney, K.A., & Padesky, C.A. (1995). Interrater reliability of cognitive–behavioral case formulations. Cognitive Therapy and Research, 19, 21–34.
Reij, M., & Hoek, C. van den (1994). Argumenten bij de indicatiestelling voor depressieve cliënten. Universiteit Utrecht: Doctoraalscriptie.
Ridder, D.T.D. de (1991). De klinische rationaliteit. Utrecht: NcGv.
Vermande, M.M. (1995). Psychodiagnostics: classification and hypothesis–generation. Academisch proefschrift Katholieke Universiteit Nijmegen.
Witteman, C.L.M. (1992). Competence and performance in belief revision and a case study of belief in a treatment method for depression. Academisch proefschrift Universiteit Utrecht.
Witteman, C.L.M. (1995). Psychotherapists' decision making. Paper gepresenteerd bij de 15th Conference on Subjective Probability, Utility and Decision Making, Jeruzalem.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Decisions on treatment for depressive patients
In this article we present an investigation into the treatment propositions of over fifty practising psychotherapists for four (paper) depressed patients. As expected, the treatment propositions depended more on the therapists' theoretical background than on patient characteristics. In addition, the treatment propositions could hardly be predicted from either the arguments therapists gave for their propositions or from the complaints and factors they considered to apply to the patients. Since the explanatory power of the therapists' theoretical background was not impressive, we had to conclude that, as yet, no satisfactory systematic explanation can be given of the way in which therapists arrive at a treatment plan.
C.L.M. Witteman en dr. H. Kunst zijn beiden als universitair docent verbonden aan de vakgroep Psychonomie, Universiteit Utrecht.
P. Koele is als universitair hoofddocent verbonden aan de vakgroep Methodenleer, Faculteit Psychologie, Universiteit van Amsterdam.
Correspondentieadres: Faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Utrecht, Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht.
Appendix1 Klachten en factoren die een rol kunnen spelen bij depressieve stoornissen.
Appendix1 Klachten en factoren die een rol kunnen spelen bij depressieve stoornissen.
KLACHTEN | |
Depressieve klachten | Vitale kenmerken |
depressieve stemming | verandering eetpatroon |
snel geprikkeld, licht geïrriteerd | slaapproblemen |
somber toekomstbeeld | concentratieverlies |
schaamtegevoelens | futloos |
schuldgevoelens | interesseverlies |
geen beslissingen kunnen nemen | suïcidegedachten |
agressie geremd | suïcidepogingen |
seksualiteit geremd | |
gespannenheid | |
verlaagd activiteitenniveau | |
Angstklachten en acting–out | Interactionele problemen |
agressief | geen gevoelens kunnen uiten |
dwanghandelingen | moeite met intimiteit |
verslavingen | moeilijk nieuwe contacten kunnen |
sociale fobie | aangaan |
agorafobie | weinig assertiviteit |
andere fobieën | afhankelijkheid |
minderwaardigheidsgevoelens | |
FACTOREN | |
Sociale problemen toen en nu | Sociaal sterk toen en nu |
Omgevingsfactoren ongunstig | Omgevingsfactoren gunstig |
onvoldoende sociale ondersteuning | goede sociale ondersteuning |
onbevredigende huisvesting | bevredigende huisvesting |
onbevredigend werk/opleiding | bevredigend werk/opleiding |
weinig ontmoetingsmogelijkheden | voldoende ontmoetingsmogelijkheden |
Biografische factoren moeilijk | Biografische factoren goed |
‘laissez faire’ of autoritair opgevoed | goede/redelijke relatie met ouders nu |
slechte relatie met ouders nu | goede/redelijke relatie met broers/zussen nu |
slechte relatie met broers/zussen nu | normale omgang met leeftijdgenootjes vroeger |
éénmalig trauma in de jeugd | goede/normale schoolprestaties vroeger |
langdurig trauma in de jeugd | normale psychoseksuele ontwikkeling |
veel gepest door leeftijdgenootjes vroeger | |
problematische schoolprestaties vroeger | |
verstoorde psychoseksuele ontwikkeling | |
Sociale factoren beperkt | Sociale factoren sterk |
geringe communicatieve vaardigheden | voldoende communicatieve vaardigheden |
problematisch functioneren in relaties | bevredigend functioneren in relaties |
problematisch functioneren in groepen | bevredigend functioneren in groepen |
afwerend of afhankelijk tegenover | coöperatieve houding tegenover |
hulpverlener | hulpverlener |
Persoonsaspecten zwak | Persoonsaspecten sterk |
Copingstijlen passief | Copingstijlen actief |
vermijden/afwachten | actief aanpakken, confronteren |
depressief reactiepatroon | ontspanning zoeken |
sociale steun zoeken | |
expressie van emoties/boosheid | |
geruststellende en troostende gedachten | |
Persoonsfactoren zwak | Persoonsfactoren sterk |
externe locus of control | interne locus of control |
lage lijdensdruk | hoge motivatie voor verandering |
lage motivatie voor verandering | voldoende flexibiliteit |
beperkte flexibiliteit | hoge frustratietolerantie |
lage frustratietolerantie | gemiddelde of hoge intelligentie |
lage intelligentie | voldoende vermogen tot introspectie |
gering vermogen tot introspectie | adequate reality testing |
verstoorde reality testing |
About this article
Cite this article
Witteman, C., Kunst, H. & Koele, P. Beslissingen voor de behandeling van depressieve patiënten. PSIE 23, 94–102 (1997). https://doi.org/10.1007/BF03061835
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03061835