Mahler and Kohut. Perspectives on development, psychopathology and technique

Samenvatting

Al weer twintig jaar geleden, in 1975, publiceerden Margaret Mahler en medewerkers het boek The psychological birth of the human infant, dat een belangrijke doorbraak zou betekenen voor de psychologische theorievorming op psychoanalytische grondslag over de normale en gestoorde ontwikkeling van kinderen. De begrippen van Mahler cum suis zijn door later onderzoek van anderen aangevuld en bekritiseerd. Vooral door Stern (1985) is meer zicht gegeven op de vroegste ontwikkelingsprocessen bij kinderen en de actieve manier waarop kinderen hierin betrokken zijn. Stern heeft de benamingen door Mahler van de eerste ontwikkelingsfasen bekritiseerd, de autistische en de symbiotische fase. Een autistische fase miskent de actieve contactname door baby's vanaf en ook al vóór de geboorte. Een symbiotische fase vooronderstelt een verbondenheid tussen moeder en kind die volgens Stern juist eerder op actieve wijze tot stand moet worden gebracht. Mahlers theorie van separatie/individuatie evenwel heeft deze en andere kritieken glansrijk doorstaan en heeft zich verder uitgebreid naar andere ontwikkelingsfasen in de menselijke levensloop: de adolescentie, volwassenheid en ouderdom. Een en ander past in ontwikkelingstheoretische overwegingen om minder te denken in termen van aan een specifieke leeftijd gebonden ontwikkelingsfasen en meer in termen van een bepaalde leeftijd overstijgende ontwikkelingslijnen. Hiermee wordt een ruimere discussie van ontwikkelingspsychologische grondbegrippen mogelijk. In het boek van Kramer en Akhtar wordt hiervan een proeve geleverd door middel van een confrontatie tussen de twee belangrijkste vernieuwers van de afgelopen jaren van het psychoanalytische gedachtengoed: Mahler en Kohut. Het boek van Slipp laat de verbindende functie zien van de objectrelatietheorie ten aanzien van verschillende, ook niet–psychoanalytische, kaders.