Skip to main content
SpringerLink
Log in

Het fenomeen van Raynaud

  • Artikel
  • Published:
Bijblijven

Samenvatting

Het fenomeen van Raynaud (rf) kenmerkt zich door een aanvalsgewijs optredende mono-, bi- of trifasische verkleuring van vingers of tenen bij blootstelling aan kou of bij stress. We onderscheiden een primaire vorm (waarbij geen oorzaak aan te wijzen is) en een secundaire vorm (die wordt veroorzaakt door een onderliggende aandoening). Het overgrote deel van de patiënten met rf die de huisarts ziet, behoort tot de eerste categorie. De differentiatie tussen primair en secundair rf is vrijwel altijd mogelijk op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek. Aanvullend onderzoek is zelden geïndiceerd. De behandeling is conservatief en bestaat vooral uit uitleg met geruststelling en advies. Bij ernstige klachten is medicatie te overwegen.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  • Bowling JCR, Dowd PM. Raynaud's disease. Lancet 2003;361:2078-80.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Block JA, Sequeira W. Raynaud's phenomenon. Lancet 2001;357;2042-8.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Brand FN, Larson MG, Kannel WB, McGuirk JM. The occurrence of Raynaud's phenomenon in a general population: The Framingham Study. Vasc Med 1997;2:296-301.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Silman A, Holligan S, Brennan P, Maddison P. Prevalence of symptoms of Raynaud's phenomenon in general practice. Br Med J 1990;301:590-2.

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Bartelink ML, Wollersheim H, Lisdonk E van de, Spruijt R, Weel C van. Prevalence of Raynaud's phenomenon. Neth J Med 1992;41:149-52.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Wollersheim H, Thien Th. The diagnostic value of clinical signs and symptoms in patients with Raynaud's phenomenon. A cross-sectional study. Neth J Med 1990;37:171-82.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Heslop J, Coggon D, Acheson ED. The prevalence of intermittent digital ischaemia in a general practice. J R Coll Gen Pract 1983;33:85-9.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Bartelink ML, Wollersheim H, Lisdonk E van de, Thien Th. Raynaud's phenomenon: Subjective influence of female sex hormones. Int Angiol 1992;11:309-15.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Zahavi I, Chagnac A, Hering R, Davidovich S, Kuritzky A. Prevalence of Raynaud's phenomenon in patients with migraine. Arch Intern Med 1984;144:742-4.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Coffman JD, Cohen RA. Vasospasm: Ubiquitous? N Engl J Med 1981;304:780-2.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Fraenkel L, Zhang Y, Chaisson CE, Maricq HR, Evans SR, Brand F, et al. Different factors influencing the expression of Raynaud's phenomenon in men and women. Arthr Rheum 1999;42:306-10.

    Article  CAS  Google Scholar 

  • Gelber AC, Wigley FM, Stallings RY, Bone LR, Barker AV, Baylor I, Harris CW, Hill MN, Zeger SL, Levine DM. Symptoms of Raynaud's phenomenon in an inner-city African American community: prevalence and self-reported cardiovascular comorbidity. J Clin Epidemiol 1999;52:441-6.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Spencer-Green G. Outcomes in primary Raynaud phenomenon: a meta-analysis of the frequency, rates, and predictors of transition to secondary diseases. Arch Intern Med 1998;158:595-600.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Turton EPL, Kent PJ, Kester RC. The aetiology of Raynaud's phenomenon. Cardiovasc Surg 1998;6:431-40.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Ziegler S, Brunner M, Eigenbauer E, Minar E. Long term outcome of primary Raynaud's phenomenon and its conversion to connective tissue disease: A 12-year retrospective patient analysis. Scand J Rheumatol 2003;32:343-7.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Wollersheim H, Thien Th, Hoet MH, Venrooy WJ van. The diagnostic value of several immunological tests for anti-nuclear antibody in predicting the development of connective tissue disease in patients presenting with Raynaud's phenomenon. Eur J Clin Invest 1989;19:535-41.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Smilde TJ, Wollersheim H. Therapeutische (on)mogelijkheden bij het fenomeen van Raynaud. Ned Tijdschr Geneeskd 1996;140:352-7.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Meer V van der, Jong-Potjer LC de, Eekhof JAH, Knuistingh Neven A. Fenomeen van Raynaud en wintertenen. Huisarts Wetensch 2003;46:778-81.

    Google Scholar 

  • Raynaud's treatment study investigators. Comparison of sustained-release nifedipine and temperature biofeedback for treatment of primary Raynaud's phenomenon. Arch Intern Med 2000;160:1101-8.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bijblijven.bsl.nl

    M. E. L. Bartelink

Authors
  1. M. E. L. Bartelink
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Additional information

huisarts-epidemioloog, is verbonden aan het Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Universitair Medisch Centrum, Utrecht.

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Bartelink, M.E.L. Het fenomeen van Raynaud. BIJB 20, 410–414 (2004). https://doi.org/10.1007/BF03059817

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03059817

Search

Navigation