Samenvatting
De prevalentie van overgewicht en obesitas neemt toe; een betrouwbare signalering is nodig, maar vooral een effectief preventie- en behandelplan. Overgewicht ontstaat door veranderingen in voedingsgewoontes en bewegingspatronen. Het komt relatief vaker voor bij kinderen met een laag geboortegewicht, een lage sociaal-economische status en een Turkse of Marokkaanse afkomst. Hoewel erfelijkheid een rol speelt bij het ontstaan van obesitas is de huidige toename ervan geheel te wijten aan leefstijlfactoren binnen het gezin. Preventie van overgewicht moet bestaan uit het bevorderen van gezonde voedingsgewoontes, het stimuleren van beweging en het terugbrengen van inactiviteit en zittend gedrag. Overgewicht komt ook minder vaak voor bij kinderen die borstgevoed zijn. Andere mogelijkheden voor preventie zijn: voorlichtingscampagnes (universele preventie), een minimale-interventiestrategie binnen de jeugdgezondheidszorg (selectieve preventie gericht op een populatie met een verhoogd risico). Medische behandeling voor obesitas is alleen in een kleine groep kinderen aangewezen (< 10%). Een krachtige aanpak vooral bij kinderen en jeugdigen is gewenst. Deze kan worden gebaseerd op vier veelbelovende elementen: minder tv-kijken, minder gezoete dranken, meer buitenspelen en stimuleren van borstvoeding.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Websites
Literatuur
Hirasing RA, Fredriks AM, Buuren S van, Verloove-Vanhorick SP. Toegenomen prevalentie van overgewicht en obesitas bij Nederlandse kinderen en signalering daarvan aan de hand van internationale normen en nieuwe referentiediagrammen, Ned Tijdschr Geneesk 2001;145(27),1303-8
Cole TJ, Bellizzi MC, Flegal KM, Dietz WH. Establishing a standard definition for child overweight and obesity worldwide: international survey. BMJ 2000;320:1240-3
Fredriks AM van, Buuren S van, Burgmeijer RJF, et al. Groeidiagrammen: handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen van groeidiagrammen. Leiden: TNO-PG; LUMC 2004, 3e herz. dr.
Ong KK, Ahmed ML, Emmett PM, et al. Association between postnatal catch-up growth and obesity in childhood: prospective cohort study. BMJ 2000;8;320:967-71
Renders CM, Seidell JC, Mechelen W van, Hirasing RA. Overgewicht en obesitas bij kinderen en adolescenten. Ned Tijdschr Geneesk (geaccepteerd)
Zametkin AJ, Zoon CK, Klein HW, Munson S. Psychiatric aspects of child and adolescent obesity: a review of the past 10 years. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2004;43:134-50
Gorissen WHM, Ruiter M, Schulpen TWJ. Met een lege maag naar school: een probleem onder Utrechtse scholieren? Tijdschr Jeugdgezondheidsz 1999;31:68-72
Ludwig DS, Peterson KE, Gortmaker SL. Relation between consumption of sugar-sweetened drinks and childhood obesity: a prospective, observational analysis. Lancet 2001;357:505-8
Fredriks AM, Buuren S van, Hirasing R, et al. De Quetelet-index (‘body mass index’) bij jongeren in 1997 vergeleken met 1980; nieuwe groeidiagrammen voor de signalering van ondergewicht, overgewicht en obesitas. Ned Tijdschr Geneeskd 2001;145(27):1296-1302
Whitaker, RC, Wright, JA, Pepe MS, Seidel, KD, Dietz, WH. Predicting obesity in young adulthood from childhood and parental obesity. N Engl J Med 37(13):869-73
Spruijt-Metz D, Lindquist CH, Birch LL, et al. Relation between mothers’ child-feeding practices and children's adiposity. Am J Clin Nutr 2002;75(3):581-6
Renders CM, Delemarre-van de Waal HA, Dekker JM, Hirasing RA. Insulineresistentie en diabetes mellitus type 2 bij kinderen met overgewicht. Ned Tijdschr Geneeskd 2003;42:2060-63
Guo SS, Chumlea WC. Tracking of body mass index in children in relation to overweight in adulthood. Am J Clin Nutr 1999;70:145S-8S
Campbell K, Waters E, O'Meara S, Summerbell C. Interventions for preventing obesity in children. The Cochrane Library, Issue 4, 2001
Bruil J, Hosli EJ, Dijkstra NS, et al. Overgewicht op de kinderleeftijd; een groeiend probleem in de Jeugdgezondheidszorg. Tijdschr Jeugdgezondheidsz (in druk).
Kries R von, Koletzko B, Sauerwald T, et al. Breast feeding and obesity: cross sectional study. BMJ 1999;319:147-50
Gezondheidsraad. Overgewicht en obesitas. Den Haag: Gezondheidsraad 2003. Publicatie nr. 2003/07
Epstein LH. Family-based treatment for pre-adolescent obesity. In: Wolraich M, Routh D (eds), Advances in developmental and behavioral pediatrics. Greenwich, CT: JAI Press 1985:1-39
Bourdeaudhuij I de, Deforche B. Verhogen van fysieke activiteit: bewegingsprogramma's en richtlijnen. In: Braet C, Winckel MAJM (red), Behandelingsstrategieën bij kinderen met overgewicht. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum 2001:74-95
Braet C. Behandeling van obesitas bij kinderen: gedragstherapeutische technieken en ouderbegeleiding. In Braet C, Winckel MAJM (red), Behandelingsstrategieën bij kinderen met overgewicht. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum 2001:96-110
Jain A, Sherman SN, Chamberlin LA, Carter Y, Powers SW, Whitaker RC. Why don't low-income mothers worry about their preschoolers being overweight? Pediatrics 2001;107(5):1138-46
Ebbeling CB, Pawlak DB, Ludwig DS. Childhood obesity: public-health crisis, common sense cure. Lancet 2002;360:473-82
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
kinderarts, TNO Preventie en Gezondheid, Leiden
epidemiologe, afdeling Sociale Geneeskunde en EMGO-instituut, VU Medisch Centrum, Amsterdam; Kenniscentrum Overgewicht
psychologe, TNO Preventie en Gezondheid, Leiden
kinder- en jeugdarts, TNO Preventie en Gezondheid, Leiden; afdeling Sociale Geneeskunde en EMGO-instituut, VU Medisch Centrum, Amsterdam; Kenniscentrum Overgewicht
Rights and permissions
About this article
Cite this article
van Wouwe, J.P., Renders, C.M., Bruil, J. et al. Overgewicht bij kinderen. BIJB 20, 370 (2004). https://doi.org/10.1007/BF03059810
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03059810