Abstract
This first comprehensive checklist of the diatoms from fresh and weakly brackish water in The Netherlands comprises 948 taxa, belonging to 776 species in 56 genera. The generaNavicula, which has a very wide ecological amplitude, andNitzschia, which has many pollution tolerant species, are most numerous. Each taxon is identified with a unique eight-letter code, to facilitate computer processing of data. Ecological indicator values for pH, salinity, nitrogen uptake metabolism, oxygen, saprobity, trophic state and moisture are presented.
Similar content being viewed by others
Explore related subjects
Discover the latest articles, news and stories from top researchers in related subjects.References
ABELEVEN, T.H.A.J., 1855. Bijdrage tot de flora van Nijmegen. Ned. Kruidk. Arch., 3: 215–226.
ADMIRAAL, W., C. RIAUX-GOBIN and R.W.P.H. LAANE, 1987. Interactions of ammonium, nitrate and D- and L-amino acids in the nitrogen assimilation of two species of estuarine benthic diatoms. Mar. Ecol. Progr. Ser., 40: 267–273.
AGBETI, M., 1992. Relationship between diatom assemblages and trophic variables: a comparison of old and new approaches. Can. J. Fish. Aquat. Sc., 49: 1171–1175.
ALLES, E., M. NÖRPEL-SCHLEMPP and H. LANGE-BERTALOT, 1991. Zur Systematik und Ökologie charakteristischerEunotia-Arten (Bacillariophyceae) in elektrolytarmen Bachoberläufen. Nova Hedwigia, 53: 171–213.
ANDERSON, N.J., B. RIPPEY and C.E. GIBSON, 1993. A comparison of sedimentary and diatom-inferred phosphorus profiles: implications for defining pre-disturbance nutrient conditions. Hydrobiologia, 253: 357–366.
ANONYMOUS, 1991. Botanisch basisregister. Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg.
BATTARBEE, R.W., 1986. Diatom analysis. In B.E. Berglund, Ed. Handbook of Holocene palaeoecology and palaeohydrology. Wiley, Chichester, p. 527–570.
BEAVER, J., 1981. Apparent ecological characteristics of some common freshwater diatoms. Ontario Ministry of the Environment, Technical Support Section, Central Region, Don Mills.
BEGER, H., 1927. Beitrage zur Ökologie und Soziologie der luftlebigen (atmophytische) Kieselalgen. Ber. deutsch. bot. Ges., 45: 385–407.
BIRKS, H.J.B., J.M. LINE, S. JUGGINS, A.C. STEVENSON and C.J.F. TER BRAAK, 1989. Diatoms and pH reconstruction. Phil. Trans. Roy. Soc. (London) B, 327: 263–278.
BOCK, W., 1962. Diatomeen extrem trockener Standorte. Nova Hedwigia, 5: 199–254.
BRENDEMÜHL, I., 1950. Über die Verbreitung der Erddiatomeen. Arch. Mikrobiol., 14: 407–449.
CHELF, P., 1990. Environmental control of lipid and biomass production in two diatom species. J. Appl. Phycol., 2: 121–129.
CAMBURN, K.E., J.C. KINGSTON and D.F. CHARLES, 1984–1986. PIRLA diatom iconograph. PIRLA Unpublished Report Series, Report 3. Department of Biology, Indiana University, Bloomington.
CHOLNOKY, B.J., 1968. Die Ökologie der Diatomeen in Binnengewässern. Cramer, Lehre.
DE VRIES, B.J., 1984. Inventarisatie en voorlopige interpretatie van diatomeeëncombinaties in 24 Nederlandse binnenwateren die niet rechtstreeks door afvalwater worden beïnvloed. Rijksinstituut voor Natuurbeheer, Leersum.
DE WOLF, H., 1982. Method of coding of ecological data from diatoms for computer utilization. Meded. Rijks Geol. Dienst, 362: 95–98.
DE WOLF, H., M.A.M. VAN HOORN, P. LEENTVAAR and E. ZEVENHUIZEN, 1994. Life and work of Albert van der Werff (1903–1991). Neth. J. Aquat. Ecol., 28: 1–10.
DENYS, L., 1991. A check-list of the diatoms in the Holocene deposits of the Western Belgian coastal plain with a survey of their apparent ecological requirements. I. Introduction, ecological code and complete list. Belgische Geologische Dienst, Brussels.
DESCY, J.P., 1984. Ecologie et distribution des diatomées benthiques dans le bassin Belge de la Meuse. Studiedoc. Kon. Belg. Inst. Natuurwet., 18: 1–25.
DIXIT, S.S., J.P. SMOL, J.C. KINGSTON and D.F. CHARLES, 1992. Diatoms: powerful indicators of environmental change. Environm. Sc. Technol., 26: 23–33.
DRESSCHER, T.G.N., 1976. Index of names and location of algae and some groups of micro-organisms found in the Netherlands waters. North-Holland Publishing Company, Amsterdam.
ELLENBERG, H., H.E. WEBER and R. DÜLL, 1992. Zeigerwerte von Pflanzen in Mitteleuropa (3rd ed.) Goltze, Göttingen.
ELSTER, H.J., 1958. Das limnologische Seetypensystem, Rückblick und Ausblick. Verh. Internat. Verein. Limnol., 13: 101–120.
FABRI, R., and L. LECLERCQ, 1984. Etude écologique des rivières du nord du massif Ardennais (Belgique): flore et végétation de diatomées et physico-chimie des eaux. 1. Station scientifique des Hautes Fagnes, Robertville.
FOGED, N., 1974. Freshwater diatoms in Iceland. Cramer, Vaduz.
FOGED, N., 1977. Freshwater diatoms in Ireland. Cramer, Vaduz.
FOGED, N., 1981. Diatoms in Alaska. Cramen, Vaduz.
GAST, H.F., 1989. Sessiele diatomeeën. In: Nationale Werkgroep Riolering en Waterkwaliteit. Thema 9. Onderzoek naar de gevolgen van de vuiluitworp van rioolstelsels voor de kwaliteit van het ontvangend water. Grontmij, De Bilt/Landbouwuniversiteit, Wageningen, p. 114–130.
GERMAIN, H., 1981. Flore des diatomées (diatomophycées) eaux douces et saumâtres du Massif Armoricain et des contrées voisines d'Europe occidentale. Boubeé, Paris.
HÅKANSSON, H. and H. KLING, 1990. The current status of some very small freshwater diatoms of the generaStephanodiscus andCyclostephanos, Diatom Res., 5: 273–287.
HAMM, A., 1969. Die Ermittlung der Gewässergüteklassen bei Fließgewässem nach den Gewässergütesystem und Gewässergütenomogramm. Münch. Beitr. Abwas. Fisch. Flußbiol., 15: 46–48.
HARTLEY, B., 1986. A check-list of the freshwater, brackish and marine diatoms of the British Isles and adjoining coastal waters. J. Mar. Biol. Ass. U. K., 66: 531–610.
HELLEBUST, J.A. and J. LEWIN, 1977. Heterotrophic nutrition. In: D. Werner, Ed., The biology of diatoms. Blackwell, London, p. 169–197.
HIGLER, L.W.G., 1991. Ecological water management; considerations. Proc. Inform. CHO-TNO, 45: 5–17.
HOFMANN, G., 1993. Aufwuchs-Diatomeen in Seen und ihre Eignung als Indikatoren der Trophie. Fachbereich Biologie, Johann Wolfgang Goethe-Universität, Frankfurt am Main.
HUSTEDT, F., 1927–1966. Die Kieselalgen Deutschlands, Österreichs und der Schweiz. 1–3. Akademische Verlagsgesellschaft, Geest and Portig, Leipzig.
HUSTEDT, F., 1938–1939. Systematische und ökologische Untersuchungen über die Diatomeenflora von Java, Bali und Sumatra. Arch. Hydrobiol. Suppl. 15: 131–177, 187–295, 393–506, 638–790, 16: 1–155, 274–394.
HUSTEDT, F., 1938. Diatomeen aus den Pyrenäen. Ber. deutsch. bot. Ges., 56: 543–572.
HUSTEDT, F., 1943. Diatomeen aus der Umgebung von Abisko in Schwedisch-Lappland. Arch. Hydrobiol., 39: 82–174.
HUSTEDT, F., 1955. Ökologie in Zirkelschlüssen. Arch. Hydrobiol., 51: 145–152.
HUSTEDT, F., 1957. Die Diatomeenflora des Flußsystems der Weser im Gebiet der Hansestadt Bremen. Abhandl. Naturw. Ver. Bremen, 34: 181–440.
JOHANSSON, C., 1982. The ecological characteristics of 314 algal taxa in Jämtland streams, Sweden. Medd. Växtbiol. Inst. Uppsala, 1982(2): 1–170.
JØRGENSEN, E.G., 1948. Diatom communities in some Danish lakes and ponds. Kong. Danske Vid. Selsk. Biol. Skr., 5 (2): 1–140.
KOBAYASI, H. and T. NAGUMO, 1988. Examination of the type materials ofNavicula subtilissima Cleve (Bacillariophyceae). Bot. Magaz. (Tokyo), 101: 239–254.
KOLBE, R.W., 1932. Grundlinien einer allgemeinen ökologie der Diatomeen. Ergebn. Biol., 8: 221–348.
KOLKWITZ, R. and M. MARSSON, 1908. Ökologie der pflanzlichen Saprobien. Ber. deutsch. bot. Ges., 26: 505–519.
KOUWE, F.A. and P.L.J. VAN DER AALST, 1991. Introduction of a system using diatoms to assess the oxygen condition of surface waters. Verh. Internat. Verein. Limnol., 24: 2647–2651.
KRAMMER, K., 1992.Pinnularia. Eine Monographie der Europäischen Taxa. Cramer, Berlin.
KRAMMER, K. and H. LANGE-BERTALOT, 1986–1991. Bacillariophyceae. In: H. Ettl, J. Gerloff, H. Heynig and D. Mollenhauer, Eds., Süßwasserflora von Mitteleuropa. 2(1–4). Fischer, Stuttgart.
LANGE-BERTALOT, H., 1978. Diaformeen-Differentialarten anstelle von Leitformen: ein geeigneteres Kriterium der Gewässerbelastung. Arch. Hydrobiol. Suppl., 51: 393–427.
LANGE-BERTALOT, H., 1979. Toleranzgrenzen und Populationsdynamik benthischer Diatomeen bei unterschiedlich starker Abwasserbelastung. Arch. Hydrobiol. Suppl., 56: 184–219.
LANGE-BERTALOT, H. and K. KRAMMER, 1989.Achnanthes: eine Monographie der Gattung mit Definition der GattungCocconeis und Nachträgen zu den Naviculaceae. Cramer, Berlin.
LANGE-BERTALOT, H., U. RUMRICH and G. HOFMANN, 1991. Zur Revision der GattungDiatoma Bory (SubgenusDiatoma, Bacillariophyceae): Identifikation ökologisch wichtiger, aber taxonomisch problematischer Arten. Acta Biol. Benrodensis, 3: 115–130.
LEENTVAAR, P., 1958. Hydrobiologie van de Bergvennen. Kruipnieuws (Twente-nr): 21–28.
LOWE, R.L., 1974. Environmental requirements and pollution tolerance of freshwater diatoms. National Environmental Research Center, Office of Research and Development, U.S. Environmental Protection Agency, Cincinnati.
MÖLDER, K. and R. TYNNI, 1968–1973. Über Finnlands rezente und subfossile Diatomeen. Bull. Geol. Soc. Finl., 39: 199–217; 40: 151–170; 41: 235–251; 42: 129–144; 43: 203–220; 44: 141–159; 45: 159–179.
NAUMANN, E., 1921. Einige Grundlinien der regionalen Limnologie. Lunds Univ. Årsskr. N.F., 17(8).
PARMA, S., 1967. Het onderscheiden van watertypen. Vakbl. Biol., 47: 141–150.
PATRICK, R. and C.W. REIMER, 1966–1975. The diatoms of the United States. 1–2. Academy of Natural Sciences, Philadelphia.
PETERSEN, J.B., 1950. Observations on small species ofEunotia. Dansk Bot. Ark., 14(1): 1–19.
REDEKE, H.C., 1935. Synopsis van het Nederlandsche zoet-en brakwater-plankton. Hydrobiologische Club, Amsterdam.
REICHARDT, E. and H. LANGE-BERTALOT, 1991. Taxonomische Revision des Artenkomplexes umGomphonema angustum — G. dichotomum — G. intricatum — G. vibrio und ähnliche Taxa (Bacillariophyceae). Nova Hedwigia, 53: 519–544.
SALDEN, N., 1978. Beiträge zur Ökologie der Diatomeen (Bacillariophyceae) des Süßwassers. Decheniana. Beih., 22: 1–238.
SCHOEMAN, F., 1973. A systematical and ecological study of the diatom flora of Lesotho with special reference to the water quality. V. & R Printers, Pretoria.
SCHROEVERS, P.J., 1968. Nogmaals: typologie van wateren. Vakbl. Biol., 48: 76–81.
SLÁDEČEK, V., 1986. Diatoms as indicators of organic pollution. Acta Hydrochim. Hydrobiol., 14: 555–566.
SMIT, H., 1982. Een hydrobiologisch onderzoek van IJsselmonde. Vakgroep Aquatische Oecologie, Universiteit van Amsterdam/ Openbaar Lichaam Riinmond, Rotterdam.
SMIT, H., 1990. Hydrobiologisch onderzoek van kleine wateren in Zuid-Holland. Dienst Water en Milieu, Provincie Zuid-Holland, 's-Gravenhage.
SMIT-KROES, N., 1989. Derde nota waterhuishouding. SDU. 's-Gravenhage.
SMOL, J.P. and J.R. GLEW, 1992. Paleolimnology. In: W.A. Nierenberg, Ed., Encyclopedia of Earth System Science 3. Academic Press, San Diego, p. 551–564.
SOMMER, U., 1989. The role of competition for resources in phytoplankton succession. In: U. Sommer, Ed., Plankton ecology: succession in plankton communities Springer, Berlin, p. 57–106.
STOERMER, E.F., 1978. Diatoms from the Great Lakes I. Rare or poorly known species of the generaDiploneis, Oestrupia andStauroneis. J. Great Lakes Res., 4: 170–177.
SURINGAR, W.F.R., 1870. Flora van Nederland V. Onderklasse Algae (Wieren) IV. Afdeling Diatomaceae. In: Algemeene statistiek van Nederland I. Sijthoff, Leiden, p. 217–221.
TEN CATE, J.H., R. MAASDAM and R.M.M. ROIJACKERS, 1993. Perspectives for the use of diatom assemblages in the water management policy of Overijssel (The Netherlands). Hydrobiologia, 269–270: 351–359.
TEN BRAAK, C.J.F. and H. VAN DAM, 1989. Inferring pH from diatoms: a comparison of old and new calibration methods. Hydrobiologia, 178: 209–223.
TYNNI, R., 1975–1980. Über Finnlands rezente und subfossile Diatomeen. Geol. Surv. Finl. Bull., 274: 1–55; 296: 1–55; 312: 1–93.
VAN BEUSEKOM, C.F., 1993. Kennis van ecotopen en sturing van standplaatsfactoren: onmisbaar voor effectief natuurbeheer. In: M. Cals, M. De Graaf and J. Roelofs, Eds., Effectgerichte maatregelen tegen verzuring en eutrofiëring in natuurterreinen. Vakgroep Oecologie, Katholieke Universiteit Nijmegen, Nijmegen, p. 9–30.
VAN DAM, H., 1975. De invloed van vervuiling, speciaal op epifytische diatomeeëngemeenschappen, in het plassengebied rond Ankeveen. Lev. Nat., 78: 37–47.
VAN DAM, H., 1993. Proceedings of the Twelfth International Diatom Symposium. Hydrobiologia, 269–270: 1–540.
VAN DAM, H. and G.H.P. ARTS, 1993. Ecologische veranderingen in Drentse vennen sinds 1900 door menselijke beïnvloeding en beheer. Provincie Drenthe, Assen/DLO-Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek, Leersum/ Grontmij Advies en Techniek, De Bilt.
VAN DAM, H., A. MERTENS and L.M. JANMAAT, 1994. De invloed van atmosferische depositie op diatomeeën en chemische samenstelling van het water in sprengen, beken en bronnen. DLO-Instituut voor Bos-en Natuuronderzoek, Wageningen
VAN DAM, H., G. SUURMOND and C.J.F. TER BRAAK, 1981. Impact of acidification on diatoms and chemistry of Dutch moorland pools. Hydrobiologia 83: 425–459.
VAN DEN BOSCH, R.B., 1846. Enumeratio plantarum Zeelandiae Belgicae. Ned. Kruidk. Arch., 1: 84–88.
VAN DEN BOSCH, R.B., 1847. Bijdrage tot de algologische flora van Nederland. Ned. Kruidk. Arch., 1: 280–291.
VAN DER HONING, H., and J.E.W. DE HOOG, 1987. Hydrobiologisch onderzoek nabij een aantal lozingspunten van afvalwater. Zuiveringsschap Hollandse Eilanden en Waarden, Dordrecht.
VAN DER MECHÉ-JACOBI, M., 1976. Typering van polderwaten binnen de gemeente Zaanstad aan de hand van de epifytische diatomeeën-flora in 1974–1975. Oecologisch Onderzoek Zaanstreek, Zaandam.
VAN DER WERFF, A. and H. HULS, 1957–1974. Diatomeeënflora van Nederland. Abcoude, De Hoef.
VAN HEURCK, H., 1896. A treatise on the Diatomaceae. Wesley, Strand.
VANLANDINGHAM, S.L., 1967–1979. Catalogue of the fossil and recent genera and species of diatoms and their synonyms 1–8. Cramer, Lenre, Vaduz.
VAN MANEN, Y.J. 1978. Epifytische diatomeeën van enkele sloten in de Meyepolder en de Polder Nieuwkoop. Vakgroep Plantensystematiek en Oecologie van Lagere Planten. Vrije Universiteit, Amsterdam.
VERDONSCHOT, P.F.M., J. RUNHAAR, W.F. VAN DER HOEK, C.F.M. DE BOK and B.P.M. SPECKEN, 1992. Aanzet tot een ecologische indeling van oppervlaktewateren in Nederland. Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek, Leersum.
VERDONSCHOT, P.F.M. and R. TORENBEEK, 1988. Lettercodering van de Nederlandse aquatische macrofauna voor de mathematische verwerking. Rijksinstituut voor Natuurbeheer, Leersum.
WERNER, D., 1977. The biology of diatoms. Blackwell, Oxford.
WHITMORE, T.J., 1989. Florida diatom assemblages as indicators of trophic state and pH. Limnol. Oceanogr., 34: 882–895.
WILLÉN, E., 1991. Planktonic diatoms — an ecological review. Arch. Hydrobiol. Suppl., 89: 69–106.
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Van Dam, H., Mertens, A. & Sinkeldam, J. A coded checklist and ecological indicator values of freshwater diatoms from The Netherlands. Netherlands Journal of Aquatic Ecology 28, 117–133 (1994). https://doi.org/10.1007/BF02334251
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF02334251