This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatur
Gedrukte Stukken der Tweede Kamer Zitting 1919–1920, 565; Zitting 1920–1921,214; Eerste Kamer Zitting 1920–1921,104; Handelingen Tweede kamer blz. 1366–1411.
Men leze de beschouwingen daaromtrent van Walter Rathenau, in zijn geschrift “Der Kaiser” p. 53. S. Fischers Verlag 1919.
Men leze over de bij de laatste volkstelling aan den dag gekomen buitensporige toeneming van de bevolking van Nederland, de zeer interesante opmerkingen van Prof. Dr. C. A. Verrijn Stuart in no. 283 van de Economisch-Statistische Berichten (1 Juni 1921), waarin m.i. volkomen terecht wordt gesproken van een “benauwend probleem”.
Men neme kennis—om slechts iets van het beste uit de omvangrijke desbetreffende literatuur te noemen—van de beschouving van Prof. S. Freud: “Die “kulturelle” Sexualmoral und die moderne Nervosität”, (no. IX van de Sammlung kleiner Schriften zur Neurosenlehre, Zweite Folge, 1912) en van Dr. Magnus Hirschfeld's “Sexualpathologie”, dritter Teil, Kapittel IV, getiteld: “Sexualneurosen” en daarvan nog in het bijzonder p. 265 seq. betreffende sexueele abstinentie. (Bonn 1920).
Men kan hierin een bescheiden voorlooper van het historisch materialisme zien. Ik geloof echter niet, dat er van de opvattingen van die dagen verbindingslijnen loopen naar Feuerbach en Marx.
Een dergelijke verwachting betreffende een wijziging in de algemeen menschelijke karakter-eigenschappen na de verdwijning van het kapitalistisch stelsel, schijnt mij ook bij de moderne communisten—voorzoover zij te goeder trouw'zijn en in hun eigen meeningen gelloven—een van de ernstigste pschologische fouten. Met deze dwaze hypothse (hoe dan te verklaren, dat de algemeene karaktereigenschappen der “voorkapitalistische” homerische personages of van de blijspelfiguren van Aristophanes geheel gelijk zijn aan de onze?) als uitgangspunt, kan men met zekerheid de mislukking van elke communistische gemeenschap voorspellen. De geweldheerschappij eener minderheid is natuurlijk ook een vorm van mislukking. In dit verband moge op het karakteristieke verschijnsel worden gewezen, dat de hedendaagsche “intellectueele” communisten—ik heb het oog op het betrekkelijk gering aantal onverdachte idealisten—zich bijna geheel recruteert uit categoriën, wier omstandigheden of bezigheden hun geen werkelijke kennis van menschen en wereld bijbrengen. Zoo vindt men er vooral personen onder, die zich steeds met abstracte studieën of andere buiten het praktische leven staande onderwerpen bezig houden: wiskundigen, natuurkundigen en astronomen, lyrische dischters (geen dramatischel) en andere subjectieve litteratoren, verder personen met technische antecedenten, vooral ingenieurs, doch geen medici, bijna geen juristen, geen psychologen of philosofen van eenige beteekenis. En verder natuurlijk heel wat naloopers te goeder trouw: studenten van beiderlei geslacht, on- of niet goed-gehuwde vrouwen, artisten van allerlei soort met vage talenten enz., die men allen onder de algemeene categorie der idealistische warhoofden of half-ontwikkelden kan rangschikken. Hun werkelijke kennis omtrent menschen en dingen is gewoonlijk absurd gering.
B.v. Dühring cf. Kritische Geschichte der Nationaloeconomie 4e dr. p. 181 seq. Tevens een goed voorbeeld van de ignobele trant, waarin deze overigens geniale auteur zijn tegenstanders steeds pleegt af te maken.
Das Bevölkerungsgesetz des T. R. Malthus, 1901. Zie ook Theorie der reinen und politischen Oeconomie, 4e dr. 1919, p. 615–659.
Das Malthus'sche Bevölkerungsgesetz und die theoretische Nationalöconomie der letzten Jahrzehnte, Karlsruhe 1912.
Brentano “Die Malthussche Lehre und die Bevölkerungsbewegung der letzten Dezennien”; Sits. Ber. Kön. Bayr. Acad. II Histor. Classe 1909.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
van Brink, H.J. Overzicht van de onlangs tot stand gekomen herziening en uitbreiding van de belastingen in Nederlandsch-Indie. De Economist 70, 535–561 (1921). https://doi.org/10.1007/BF02203758
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF02203758