Skip to main content
SpringerLink
Log in

Het kassiersbedrijf te Amsterdam in de 17e eeuw

  • Published:
De Economist Aims and scope Submit manuscript

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

References

  1. Bronnen tot de Geschiedenis der Wisselbanken uitgegeven door J. G. van Dillen (R. G. P. 59 en 60, Den Haag 1925), No. 22.

  2. E. Luzac, Hollands rijkdom, behelzende den oorsprong van den koophandel en van de magt van dezen Staat; etc. Uit het Fransch vertaald, Leiden 1780–'83. Een uitvoerige behandeling van de geschiedenis van het kassiersbedrijf in de 18e eeuw zou een studie op zich zelf vereischen. Behalve bij Luzac vinden we belangrijke gegevens hiervoor in De Koopman IV No. 35–37.

  3. R. Mees, Gedenkschrift van de Firma R. Mees & Zoonen, ter gelegenheid van haar tweehonderdjarig bestaan 1720–1920, Rotterdam 1920. H. M. Hirschfeld, Het ontstaan van het moderne bankwezen in Nederland, Rotterdam 1922.

  4. N. G. Pierson, Leerboek der Staathuishoudkunde, 3e druk, Haarlem 1912.

  5. W. C. Mees, Proeve eener Geschiedenis van het Bankwezen in Nederland gedurende den tijd der Republiek, Rotterdam 1838. Tevens zij hier verwezen naar het artikel van J. G. van Dillen: Valuta-moeilijkheden en giroverkeer tijdens de Republiek, Tijdschrift voor Geschiedenis, 40 (1925) en 41 (1926).

  6. Gresham was een bekend Engelsch koopman en staatsman ten tijde van Koningin Elisabeth. Door G. D. Willinck wordt in zijn artikel „De wet van Aristophanes, alias Gresham, en hare werking”, De Economist 1921, uiteengezet, hoe van de naar Gresham genoemde economische wet reeds in de oudheid de eerste sporen te ontdekken zijn n.l. bij den Griek Aristophanes (± 444–380 v. Chr.). Als de eigenlijke ontdekker der wet moet echter beschouwd worden Nicole Oresme, een Fransche geestelijke, tevens geldtheoreticus, uit de 14e eeuw. De wet van Gresham houdt in, dat, indien twee geldsoorten naast elkaar in omloop zijn en de overheid een zekere waardeverhouding tusschen beide heeft vastgesteld, die afwijkt van de werkelijke of intrinsieke waardeverhouding, het overschatte geld het onderschatte geld uit den omloop zal verdringen. Het wordt in dit geval n.l. voordeelig het laatste in het eerste te doen ommunten, of het laatste naar het buitenland te exporteeren. Behalve in het hier behandelde tijdperk is deze wet in de 19e eeuw, zij het op eenigszins andere wijze, sterk tot uiting gekomen in landen met den dubbelen standaard. Weliswaar waren ook in de 17e eeuw gouden en zilveren munten naast elkaar in omloop en was de waardeverhouding der beide metalen door de overheid vastgesteld, maar het goud was toen een vrij zeldzaam metaal en practisch heerschte, althans in Nederland, de zilveren standaard. De verdringing kon dus slechts plaats hebben in één richting, n.l. dat het zilver het goud verdrong. Daar echter van tijd tot tijd de wettelijke, onderlinge waardeverhouding van goud en zilver werd herzien en in overeenstemming werd gebracht met de werkelijke waardeverhouding, hetgeen het best blijkt uit de muntplakkaten uit de 16e eeuw, is het niet zeer waarschijnlijk, dat dit werkelijk is geschied. Gegevens hieromtrent zijn te vinden bij: Groebe, Beantwoording der prijsvraag over de munten sedert 1500 tot den jare 1621 ingesloten, welk werk ook door W. C. Mees in zijn reeds genoemde boek wordt aangehaald. Zie ook: Groot Placaetboek, deel I.

  7. J. G. van Dillen, De Amsterdamsche Wisselbank in de 17e eeuw, De Economist 1928.

  8. Van Dillen, Bronnen No. 1.

  9. Van Dillen, Bronnen No. 2.

  10. Van Dillen, Bronnen No. 14.

  11. Van Dillen, Bronnen No. 692.

  12. Van Dillen, Bronnen No. 18.

  13. Van Dillen, Bronnen No. 19.

  14. Van Dillen, Bronnen No. 22

  15. Van Dillen, Bronnen No. 25.

  16. Zie blz. 54.

  17. Van Dillen, Bronnen No. 50.

  18. Van Dillen, Bronnen No. 51.

  19. Van Dillen, Bronnen No. 87.

  20. Van Dillen, Bronnen No. 90.

  21. Een boek van Phoonsen over de Amsterdamsche Wisselbank, medegedeeld door Dr. J. G. van Dillen in Econ. Hist. Jaarboek VII. Hierin het „Eerste bericht en vertoog raackende d' oprichtinge van een Banck-Courant”.

  22. Zie blz. 50.

Download references

Authors
  1. H. van Velden
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

van Velden, H. Het kassiersbedrijf te Amsterdam in de 17e eeuw. De Economist 82, 48–68 (1933). https://doi.org/10.1007/BF02201449

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF02201449

Search

Navigation