Zusammenfassung
Die unter dem Bilde des „Manganismus“ verlaufende chronische Manganschädigung des Zentralnervensystems wird weitaus am häufigsten bei der Gewinnung, Sortierung und Transportierung von Manganerzen und bei der Vermahlung und Verarbeitung von rohem Manganerz oder reinem Braunstein erworben.
Aus der metallurgischen Industrie, in der 90–95% der gesamten Manganerzproduktion Verwendung finden, sind seit Wiederentdeckung des Krankheitsbildes (1901) nur 3 Fälle von Manganismus bekannt geworden. Während es sich bei diesen Fällen um Vergiftungen durch manganhaltige Dämpfe handelt, hat der Arbeiter einer Manganstahlfabrik, dessen Krankengeschichte in der vorliegenden Arbeit mitgeteilt wird, den Manganismus durch Staubeinatmung beim Vermahlen und Sieben von metallischem Ferromangan erworben. Ob das Mangan selbst oder aber Oxydationsprodukte des stark pyrophoren Metalls für die Erkrankung verantwortlich zu machen sind, bleibt unentschieden.
Schrifttum
Ashizawa, R.: Jap. J. med. Sci., Trans.8; Internat. Med.1, Nr 2 (1927).
Baader, E. W.: Gewerbekrankheiten. Berlin 1931.
—: Zbl. Gewerbehyg9, H. 1, 1–3 (1932).
—: Arch. Gewerbepath4, 1. H., 101–116 (1932).
—: Ausspr. Berl. med. Ges., Sitzg 4. Mai 1932. Ref. Dtsch med. Wschr.1932 II, 1189, 1190.
- Ärztl. Sachverst.ztg1937, Nr 6.
—: Arch. Mal. Profess.1, No 2, 104–118 (1938).
Bauer, H.: Inaug. Diss. Berlin 1938.
Beintker, E.: Zbl. Gewerbehyg.9, H. 10/11, 207–211 (1932).
Beyer, A. u.H. Gerbis: Jber. Tätigkeit preuß. Gewerbemedizinalräte 1926, 85, 106.
Bickert, F. W.: Arch. Gewerbepath.4, 674–696 (1933).
Bryan, A. W.: Arch. of Neur.1937, 1448, 1449.
Bubarev, D.: Gig. Bezopasn. i Patol. Truda (russ.)1931, Nr 6, 85–87.
Canavan, M. M., St. Cobb andC. K. Drinker: Arch. of Neur.32, 501 (1934) (zit. nachMcNally).
Casamajor, L.: J. amer. med. Assoc.60, Nr 9, 646–649 (1913).
- Manganese poisoning. In:Kober andHanson, Diseases of Occupation and Vocational Hygiene, S. 119–125. Philadelphia 1916.
Charles, J. R.: J. of Neur.3, Nr 11, 262–268 (1922).
—: Brain50, 1, 30–43 (1927).
Chop, A.: Inaug. Diss. Jena 1914.
Cochard, Jacquier etBalgairie: Méd Trav.9, 52–53 (1937).
Cohen, G.: Zbl. Neur.50, H. 3/4, 155, 156 (1928).
Couper, J.: Brit. Ann. Med. Pharm Vit. Stat. Gen. Sci.1, 41, 42 (1837).
Crouzon, O. etH. Desoille: Paris méd.1936, No 47, 361–365.
Dantin Gallego, I.: Publ. Inst. Nac. Prev. Madrid1935.
Davis, G. H. andW. B. Huey: J. ind. Hyg.3, Nr 8, 231–238 (1921/22).
Dhers, V.: Méd. Trav.6, 63–94; 147–194 (1934).
Diez, A.: Inaug.-Diss Jena 1922.
Edsall, D. L., F. P. Wilbur andC. K. Drinker: J. ind. Hyg.1, 183–193 (1919/20).
Embden, H.: Münch. med. Wschr.1901 II, 1852, 1853.
—: Dtsch. med. Wschr.1922 I, 472.
—: Münch. med. Wschr.1927 II, 2040;1930 II, 1740.
Fischer, R.: Das Mangan und seine Verbindungen. In Handbuch der sozialen Hygiene und Gesundheitsfürsorge, Bd. 2. Gewerbehygiene und Gewerbekrankheiten, S. 303, 304. Berlin 1926.
Flintzer, H.: Arch. f. Psychiatr.43, 84–115 (1931).
Freise, Fr. W.: Arch. f. Gewerbepath.4, 1–13 (1933).
Friedel: Z. Beamte u. Krankenhausärzte16, 614 (1903).
—: Dtsch. med Wschr.;1909 II, 1292.
—: Münch. med. Wschr.1909 I, 681.
Gayle, R. F.: J. Amer. med. Assoc.85, 2008–2013 (1925).
Hilpert, P.: Münch. med. Wschr.1929 II, 1359. Slg Vergiftgsfälle1, Lief. 5, 1–6 (C 1) (1930); 81, 82 (A 35).
- Med. Welt1933, 522–526.
Jaksch, R. v.: Prag. med. Wschr.1901 I, 122.
—: Münch med. Wschr.1901 I, 612.
—: Wien klin. Rdsch.15, Nr 41, 729–733 (1901).
—: Verh. dtsch. Ges. Naturforsch. u. Ärzte, Karlsbad2, 2. Hälfte, 44, 342 (1903).
—: Münch. med. Wschr.1904 I, 541.
—: Verh. Kongr. inn. Med. Wiesbaden24, 99 (1907).
—: Münch. med. Wschr.1907 I, 969–972.
—: Die Vergiftungen.Nothnagels Spezielle Pathologie und Therapie, Bd. 1, S. 231–238 Wien u. Leipzig 1910.
—: Zbl. Neur.37, 291 (1924).
Jester, D.: Inaug.-Diss Berlin 1936.
Kappe: Arbeitsschutz1937, Nr 3, 82.
Kober, G. M.: InKober andHayhurst: Industrial Health. p. 589–593. Philadelphia 1924.
Labeylies etPlanque, R.: Arch. méd. Leg.15, 621 (1935).
Lisi, L. De: Accad. Med.54, No 1, 4–6 (1939).
Leclercq, J.: Arch. Gewerbepath.5, 337 (1934).
Loebe, C. V.: J. Psychol.47, H. 3, 226f (1936).
Lyon-Caen, L. etA. Jude: Ann. Méd lég. etc, Juli1934.
—: Presse Méd. 1935, No 4, 60f.
McNally, Wm. D.: Ind. Med.4, Nr 11, 581–599 (1935).
Meyer, A.: Slg Vergiftgsfälle1, Lief. 5, 79, 80 (1930).
Mosheim, D.: Klin. Wschr.1932 II, 1989, 1990.
Muller etChristiaens: Echo méd. Nord,8, No 30, 120f. (1937).
- Arch. Inst. Méd. lég. et méd. Soc. Lille1938, 117–143.
Nazif, M.: J. Egypt. Publ. Health Assoc.10 (März 1936).
Oettingen, W. F. von: Physiologic Rev.15, Nr 2, 175–201 (1935).
Owen, D. andH. Cowen: Lancet1934, 989f
Salmon etPlanque: Ann. Hyg. publ. Ind. Soc. April1933, 196–200.
Sato, J.: Bull. Soc. Neur. (jap.)1920, 19.Scander, A. andH. A. Sallam: J. Egypt. med. Assoc19, 57–62 (1936).
Schlockow: Dtsch. med. Wschr.1879 I, 208–210, 221, 222.
Schwarz, L.: Zbl. Gewerbehyg., N. F.2, Nr 1, 16 (1925).
—: Sgl. Vergiftgsfälle1, Lief. 5, 33 (B 7) (1930);3, Lief. 5 (1932);7, (B 65) (1936).
Seelert, H.: Mschr. Psychiatr.34, H. 1, 82–93 (1913).
Seiffer, H.: Berl. klin. Wschr.1903 I, 371.
- Neur. Zbl.1904, 29.
Sourate, V.: Revue neur.41, 678–687 (1934).
Trendtel, F.: Mschr. Unfallheilk.43, H. 2, 69–84 (1936).
Wagener: Vjschr. gerichtl. Med.27, 354–373 (1904).
Wilson, G.: Arch. of Neur.8, 332–335 (1922).
Zangger, H., F. Flury u.H. Zanggers Lehrbuch der Toxikologie, S. 162. Berlin 1928.
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Voß, H. Über das Vorkommen von beruflichen Manganvergiftungen in der Stahlindustrie. Arch. Gewerbepath. 9, 453–463 (1939). https://doi.org/10.1007/BF02122988
Received:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF02122988