32 Palliatieve sedatie, euthanasie en hulp bij zelfdoding

Samenvatting

In de laatste fase van het leven van patiënten zijn beslissingen rond het sterven onderdeel van de zorg geworden.

Bijlage belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de standaard euthanatica van 2007

• 1 Propofol als coma-inductor. Bij de intraveneuze methode is naast de coma-inductor thiopental, propofol 1.000 mg opgenomen. De reden hiervoor is dat in de afgelopen jaren regelmatig problemen waren met de verkrijgbaarheid van thiopental.

• 2 Wijziging advies spierrelaxantia. Medio 2011 is pancuronium uit de handel genomen. Pancuronium was tot die tijd het meest gebruikte spierrelaxans. Rocuronium is het middel van eerste keus.

• 3 Vooraf toedienen van lidocaïne 1% bij thiopental en propofol. Vanwege de pijnsensatie wordt vooraf bij beide coma-inductoren 2 ml lidocaïne (1%) geïnjecteerd.

• 4 Oplosmiddel thiopental. Water voor injecties is het enige genoemde oplosmiddel voor ampullen thiopental.

• 5 Easypump^®. Voor het toedienen van thiopental intraveneus kan ook gebruik worden gemaakt van de easypump. Easypump is een geregistreerd handelsproduct en moet om die reden geschreven worden als Easypump^®. Omwille van de leesbaarheid is in de richtlijn de toevoeging ^® achterwege gelaten.

• 6 Orale methode. De dosering van pentobarbital of secobarbital is verhoogd van 9 gram naar 15 gram. In Zwitserland is de ervaring dat bij 15 gram oraal 98% van de mensen binnen 30 minuten overlijdt (niet-gepubliceerde gegevens). Bij 9 gram overlijdt 70% binnen 30 minuten en 87% binnen 60 minuten (niet-gepubliceerde gegevens). Vijftien gram pento- of secobarbital is een dermate grote hoeveelheid dat dat niet gemakkelijk met een bakje yoghurt kan worden vermengd. Daarom wordt niet meer geadviseerd om pento- of secobarbitalpoeder door yoghurt te mengen.

• 7 Premedicatie intraveneuze methode. Bij de intraveneuze methode is premedicatie met lorazepam geschrapt. Ervaring leert dat huisartsen nauwelijks ervaring hebben met lorazepam. Tevens is lorazepam lastig verkrijgbaar en geeft ook vaak een neerslag. Dit betekent dat alleen midazolam i.v. als premedicatie is opgenomen.

• 8 Medicamenteus geïnduceerd coma. Bij het bepalen van een adequate bewustzijnsverlaging wordt het begrip medicamenteus geïnduceerd coma gehanteerd. In de richtlijn is tevens een schema opgenomen aan de hand waarvan de bewustzijnsgraad kan worden bepaald.

• 9 Adviezen voor het inbrengen van een infuusnaald. Het is niet altijd gemakkelijk om bij een patiënt een infuus in te brengen. In de richtlijn zijn adviezen voor het inbrengen van een infuus opgenomen. Zie bijlage III van de standaard.

• 10 Infuusnaalden. Er is een aantal infuusnaalden met ZI-nummers opgenomen, ten behoeve van het bestellen door apothekers. Zie bijlage VII van de standaard.

• 11 Vragenformulieren voor arts en apotheker. Op enkele punten zijn de formulieren aangepast en meer toegespitst op de praktijk.