Abstract
The main objective of civic education nowadays—in most Western countries—is to overcome social apathy among young people, and to educate engaged and responsible citizens who will be ready to take up activities for the local, national, and global community. From this perspective, citizenship ceases to be considered not only as a relation of an individual with the state (individual rights and duties), but it becomes a more spacious conceptual category, also taking into account the issues of identity. The concept of citizenship is a transformable social construct, and therefore, civic education is also fluent and contextual. From this perspective, the school becomes an important place in the process of shaping responsible citizens. In this article, an attempt is made to analyze civic activity, as well as to understand the category of citizenship presented in selected school textbooks on the subject of civic education (pol. Wiedza o społeczeństwie) at lower secondary education in Poland. The analysis allows to conclude that the strong discourse of civic education in the school system has not yet developed in Poland. In addition, the subject “Knowledge about society,” as the name suggests, is oriented mainly on the transfer of knowledge, not on shaping civic competences and attitudes.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
References
Banks, J. A. (2008). Diversity and citizenship education in global times. In J. Arthur, I. Davies & C. Hahn (Eds.), Education for citizenship and democracy (pp. 57–70). Sage.
Barber, B. (2003). Which technology and which democracy? In H. Jenkins & D. Thorburn (Eds.), Democracy and new media (pp. 33–48). MIT Press.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność. Wydawnictwo Literackie.
Beck, U. (2006). The cosmopolitan vision. Polity Press.
Berger, P. & Luckman, T. (1966). The social construction of reality. A treatise in sociology of knowledge. Anchor Books.
Bukowska, X., & Wnuk-Lipiński, E. (2009). Obywatelskość a la polonaise – czyli jakimi obywatelami są Polacy? Nauka, 1, 23–46.
Centrum Badania Opinii Społecznej CBOS. (2010). Działalność społeczna Polaków. http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_010_10.PDF.
Centrum Badania Opinii Społecznej CBOS. (2016a). Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_013_16.PDF.
Centrum Badania Opinii Społecznej CBOS. (2016b). Aktywność społeczno-polityczna Polaków. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_016_16.PDF.
Cornbleth, C. (2000). National Standards and Curriculum as Cultural Containment? In C. Cornbleth (Ed.), Curriculum, politics, policy, practice: Cases in comparative context (pp. 211–238). State University of New York Press.
Czapiński, J. (2006). Polska – państwo bez społeczeństwa. Nauka, 1, 7–26.
Czapiński, J., & Panek, T. (2013). Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków. Rada Monitoringu Społecznego.
Czapiński, J., & Panek, T. (2015). Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków. Rada Monitoringu Społecznego.
Cześnik, M. (2007). Frekwencja wyborcza w Polsce. Perspektywa porównawcza. Scholar.
Dudzikowa, M. (2011). Erozja kapitału społecznego w szkole w atmosferze nieufności. In M. Dudzikowa, S. Jaskulska, R. Wawrzyniak-Beszterda, E. Bochno, I. Bochno, K. Knasiecka-Falbierska, & M. Marciniak (Eds.), Kapitał społecznych w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania (pp. 21–66). OW Impuls.
Dudzikowa, M., Jaskulska, S., Wawrzyniak-Beszterda, R., Bochno, E,. Bochno, I., Knasiecka-Falbierska, K., & Marciniak, M. (Eds.). (2011). Kapitał społecznych w szkołach różnego szczebla. Diagnoza i uwarunkowania. OW Impuls.
Dudzikowa, M. (2016). Wstępnie o metaforze (także militarnej). In M. Dudzikowa & S. Jaskulska (Eds.), Twierdza. Szkoła w metaforze militarnej. Co w zamian? (pp. 11–32). Wolters Kluwer.
Goodlad, J. I. & Su, Z. (1992). The organization of the curriculum. In W. Jackson (Ed.), Handbook of research on curriculum (pp. 327–344). Macmillan.
Jasińska-Kania, A. (2008). Wartości i normy moralne a procesy przemian w Polsce i Europie. In J. Mariański & Smyczek, L. (Eds.), Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie (pp. 15–34). Wydawnictwo WAM.
Jawłowska, A. (2011). Tożsamość na sprzedaż. In A. Jawłowska (Ed.), Wokół problemów tożsamości (pp. 8–25). Wydawnictwo LTW.
Kania, A. (2016). Patriotyzm na lekcjach języka polskiego w gimnazjum. Edukacja, 1, 89–101.
Kendall, G., Woodward, I., & Skrbis, Z. (2009). The sociology of cosmopolitanism: Globalization, identity, culture and government. Palgrave Macmillan.
Kerr, D. (2012). Comparative and international perspectives on citizenship education. In. J. Arthur & H. Cremin (Eds.), Debates in citizenship education (pp. 17–31). Routledge.
Kinowska, Z. (2012). Kondycja społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Biuro Analiz Sejmowych.
Kopińska, V. (2017). Edukacja obywatelska. Mikołaja Kopernika: Krytyczna analiza dyskursu podręczników szkolnych. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im.
Kopińska, V., Majchrzak, K., & Szwech, A. (2017). Patriotyzm w edukacji szkolnej. Założenia podstaw programowych kształcenia ogólnego. Teraźniejszość – Człowiek –Edukacja, 1 (77), 93–109.
Lax, J. R., & Phillips, J. H. (2012). The democratic deficit in the states. American Journal of Political Science, 56(1), 148–166.
Littlejohn, A. (1998). The analysis of language teaching materials: Inside the Trojan horse. In B. Tomlinson (Ed.), Materials development in language teaching. Cambridge University Press.
Marchi, R. (2012). From disillusion to engagement: Minority teen journalists and the news media. Journalism: Theory, Practice and Criticism, 13 (6), 750–765.
McNeil, J. (1997). Curriculum a comprehensive introduction. Addison-Wesley.
Melosik, Z. (1998). Obywatelstwo, czas (historia) i przestrzeń (geografia). In. Z. Melosik & K. Przyszczypkowski (Eds.), Wychowanie obywatelskie. Studium teoretyczne, porównawcze i empiryczne (pp. 57–68). Edytor.
Micheletti, M., Stolle, D., & Berlin, D. (2012). Habits of sustainable citizenship: The example of political consumerism. In A. Warde & D. Southerton (Eds.), The habits of consumption. Helsinki Collegium for Advanced Studies.
Nussbaum, M. C. (1998). Cultivating humanity. A classical defense of reform in liberal education. Harvard University Press.
Ornstein, A., & Hunkins, F. (2009). Curriculum: Foundations, principles, and issues (5th ed.). Pearson, Allyn, and Bacon.
Ornstein, A. & Hunkins, F. (2018) Curriculum: Foundations, principles, and issues (7th ed.).Pearson.
Putnam, R.D. (2000). Bowling alone. The collapse and revival of American community. Simon&Scuster.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa. Wiedza o społeczeństwie. (2017). https://www.ore.edu.pl/nowa-podstawa-programowa/HISTORIA,%20WOS,%20GEOGRAFIA/Podstawa%20programowa%20kształcenia%20ogólnego%20z%20komentarzem.%20Szkoła%20podstawowa,%20WOS.pdf.
Potulicka, E. (2012). Kształtowanie kapitału społecznego w szkole - wprowadzenie do problemu. Studia Edukacyjne, 22, 97–107.
Ravitch, D. (2001). Education and democracy. In D. Ravitch & J. P. Viteritti (Eds.), Making good citizens: Education and civil society (pp. 15–29). Yale University Press.
Ravitch, D. (2003). The language police: How pressure groups restrict what students learn. Alfred A. Knopf.
Ribble, M. (2011). Digital Citizenship in Schools. International Society for Technology in Education.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2017 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego (2017). Dziennik Ustaw - Dz.U. rok 2017, poz. 481.
Śliwerski, B. (2002). Rada szkoły. Rada oświatowa. Przewodnik dla samorządowych władz oświatowych, dyrektorów szkół, nauczycieli, rodziców i uczniów. OW Impuls.
Śliwerski, B. (2013). Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP. W Gorsecie centralizmu. OW Impuls.
Śliwerski, B. (2015). Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej. OW Impuls.
Ward, D. (2002). The European Union democratic deficit and the public sphere: An evaluation of EU media policy. IOS Press.
Wesołowska, E. A. (1988). Wychowanie patriotyczne w szkole. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Wiłkomirska, A. (2013). Wiedzieć i rozumieć, aby być obywatelem. Studium empiryczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Wnuk-Lipiński, E. (2005). Socjologia życia publicznego. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Wnuk-Lipiński, E., & Bukowska, X. (2008). Stosunek Polaków do własnego państwa. Nauka, 2, 7–28.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2021 The Author(s), under exclusive license to Springer Nature Switzerland AG
About this chapter
Cite this chapter
Hejwosz-Gromkowska, D. (2021). Shaping Civic Attitudes in Civic Education Textbooks in Poland: Globalization Processes and Fragmentation of Reality. In: Hildebrandt-Wypych, D., Wiseman, A.W. (eds) Comparative Perspectives on School Textbooks. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-68719-9_7
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-68719-9_7
Published:
Publisher Name: Palgrave Macmillan, Cham
Print ISBN: 978-3-030-68718-2
Online ISBN: 978-3-030-68719-9
eBook Packages: EducationEducation (R0)