Abstract
This article has two aims: first, against the common assumption that in the history of philosophy passive theories of intellectual cognition were predominant, I will present a medieval active account—the theory of intellectual constitution defended by Dietrich of Freiberg (1250–1320). Intellectual constitution is of special importance, for it is built on a rejection of the Aristotelian principle that intelligere est quoddam pati. The second aim is to investigate whether there is a clear rupture between Thomas Aquinas, who is a representative of the passive account, and Dietrich of Freiberg. I shall assess the extent of Dietrich’s “anti-Thomism” by first showing that, for Aquinas, human intellectual cognition implies an active component. Secondly, I shall draw attention to an often underestimated fact, namely that, according to Dietrich, the constitutive function of the intellect is, at its last step, a receptive process.
I would like to thank Elena Baltuta, Ana Mar´ıa Mora-M´arquez, Anna Tropia and David Bennett for their reading and comments on the first version of this paper. I am also very grateful to the “Representation and Reality” team for their discussion of the first draft of this paper during the Workshop “Activity and Passivity in Intellectual Cognition” organised by Mora-M´arquez at University of Gothenburg.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Notes
- 1.
See for instance Husserl’s claim: “Great weight must be given to the consideration that, in philosophy, the Meditations were epoch-making in quite a unique sense, and precisely because of their going back to the pure ego cogito.” (Husserl 1960, 4) On the discussion of this general assumption and the defense of the emergence of subjectivity during the Middle Ages, see Boulnois (2007) and de Libera (2007–2008a, 2008b).
- 2.
Cf. the Latin translations of Aristotle’s De anima III.4.429b2–3 by James of Venice (first quarter of twelfth century) and by Guillaume of Moerbeke (before 1270). This principle “Intelligere est pati” also appears in the Auctoritates Aristotelis; see Hamesse (1974, 165 and 194); and “Intelligere est passio and non actio” is ascribed to Averroes; cf. In De anima, III, comm. 12.
- 3.
Aristotle, De anima III.4.429a18–19: “Thought must be related to what is thinkable, as sense is to what is sensible”.
- 4.
Aristotle, De anima III.4.429b15–24.
- 5.
Aristotle, De anima III.4.429b20–25: “The problem might be suggested: if thinking is a passive affection, then if thought is simple and impassible and has nothing in common with anything else, as Anaxagoras says, how can it come to think at all? For interaction between two factors is held to require a precedent community of nature between the factors.”
- 6.
For the list of questions on the De anima III, see Mora-M´arquez (2014).
- 7.
- 8.
- 9.
See Flasch (1972).
- 10.
Dietrich of Freiberg, De origine, 138: “In quo ostenditur, quomodo intellectus respectu aliquorum entium habeat modum causalis principii eo, quod quaedam sunt entia primae intentionis, quae constituuntur operatione intellectus secundum Peripateticos”; 181: “Considerandum autem et hoc, quod supra suppositum est et aliquo modo ostensum, scilicet quod entia aliqua, quae sunt res primae intentionis ordinabiles in genere, constituuntur per intellectum.”
- 11.
Cf. Dietrich of Freiberg, De origine, 137.
- 12.
Dietrich of Freiberg, De origine, 142: “Haec igitur est ratio et intentio naturae in constituendo ea accidentia, quae important aliquam rem naturae. Ex quo consequitur, quod si sunt aliqua, quae non sunt alicuius naturalis sive realis operationis principia, ut sunt quaedam relativae habitudines et hoc ipsum quod est quando et quaedam alia, quod huiusmodi non sunt ab actu naturae. Non enim agit natura nisi in ordine ad finem, qui est aliqua natura, quo res pertingit per suam naturalem sive realem operationem.”
- 13.
Dietrich of Freiberg, De origine, 142: “Cum autem in entibus non sit nisi duplex principium in genere, natura videlicet et intellectus, si huiusmodi entia non constituuntur per actum naturae, necesse est ea alterius ordinis esse et reduci in aliud genus causae, quod est intellectus.”
- 14.
Cf. Dietrich of Freiberg, De origine, 190.
- 15.
Cf. Dietrich of Freiberg, De origine, 184.
- 16.
It remains unclear whether this constitution must be understood as a kind of active causation or as a production flowing from a principle (as in the Neoplatonic emanative scheme). Dietrich leaves room for both readings when he describes the intellect as a “causal principle”. Cf. Dietrich of Freiberg, De origine, 181: “In quo ostenditur, quomodo intellectus respectu aliquorum entium habeat modum causalis principium.”
- 17.
Dietrich of Freiberg, De origine, 182: “Sed non videtur possibile, quod intellectus sit aliquorum entium constitutivum principium.” Thereafter, Dietrich formulates four objections to his thesis: (1) that the intellect is a passive power of the soul; (2) that the intellect is only able to cause things of second intention, defined as beings of reason; (3) that the intellect is not able to operate upon external things and that its power is restricted to the psychological realm (representation); and (4) that the intellect operates in the same way the imagination does, therefore one cannot infer that the thing understood really exists.
- 18.
Cf. the anonymous commentary on De anima, ed. Van Steenberghen, III, q.3: “Utrum intellectus sit virtus passive”; and the anonymous commentary on De anima, ed. Baz´an, III, q.1: “Utrum intelligere est quoddam pati”.
- 19.
Dietrich of Freiberg, De origine, 184.
- 20.
Dietrich of Freiberg, De origine, 185: “Quae dependentia intelligi non potest nisi vel secundum rationem identitatis vel causae.”
- 21.
Aristotle, De anima III.6.430b23–24. Cf. Dietrich of Freiberg, De origine, 187: “Obiectum enim intellectus est quiditas secundum Philosophum vel res secundum rationem suae quiditatis.”
- 22.
Augustine, De Gen. ad litt., XII, 16, n.33: “Omni modo praesentior est qui facit, ea re de qua aliquid facit, neque ullo modo spiritu praesentius est corpus; immo perspicuo modo spiritus corpore.” Cf. De origine, 186.
- 23.
Cf. Aristotle, De anima III.4.432a2.
- 24.
Dietrich of Freiberg, De origine, 185: “Igitur res seu quiditates rerum, quae sunt obiectum intellectus, vel sunt idem intellectui secundum praedicta, vel erit inter ea solum ordo secundum rationem causae. Sed intellectus noster non est idem rebus; relinquitur ergo ordo secundum rationem causae et causati.”
- 25.
Dietrich of Freiberg, De origine, 185: “Hoc autem ens si habeat ordinem ad aliud non ex aliqua virtute potente comparare unum alteri, sed secundum se et secundum propriam naturam, hoc non potest esse nisi ratione alicuius realis dependentiae unius ab altero.”
- 26.
Dietrich of Freiberg, De origine, 185: “Habet etiam intellectus noster secundum se et secundum propriam naturam per se ordinem ad ea, quae sunt. Inter potentias enim passivas et activas et sua obiecta attenditur ordo per se.”
- 27.
See Colli (2008).
- 28.
Dietrich of Freiberg, De origine, 186: “Sed dicendum, quod non est similis ordo huiusmodi virtutum et intellectus ad sua obiecta. Ad cuius evidentiam considerandum, quod dupliciter sunt virtutes apprehensivae. Quaedam enim sunt, quarum apprehensio consistit in moveri ab aliquo, quod habet rationem obiecti, cuius quasi quaedam physica motio pervenit per medium ad organum sensus, et per consequens imaginationem.”
- 29.
- 30.
Dietrich of Freiberg, De origine, 186: “Quaedam enim sunt, quarum apprehensio consistit in moveri ab aliquo, quod habet rationem obiecti, cuius quasi quaedam physica motio pervenit per medium ad organum sensus, et per consequens imaginationem. Quo fit, ut huiusmodi organa sint in ultima dispositione, ut in eis fiat forma sensus in actu et phantasiae ab aliquo formaliore intrinseco vitali principio mediante spiritu decurrente in nervis, qui ab huiusmodi principio oritur, ut sit instrumentum motus et sensus.”
- 31.
Dietrich of Freiberg, De origine, 186: “Videmus enim similiter in aliis virtutibus apprehensivis, utpote in sensu, imaginatione et cetera, quod sunt entia formaliora suis obiectis, cum sint quaedam vitae, et esse spirituale habent, quamvis gradu inferiore ab intellectu; absurdum tamen est ponere huiusmodi virtutes habere rationem causae respectu obiectorum suorum, immo potius est e converso, ut dicit Philosophus II De anima.”
- 32.
Dietrich of Freiberg, De origine, 187: “Est autem et aliud genus apprehensionis, cuius ratio non consistit in moveri ab aliquo obiecto, sed in essendo aliquam formam simplicem, quae sit cognitionis principium in eo, quod determinantur propria principia ipsi obiecto, ex quibus constituatur secundum propriam rationem obiecti et quo cognoscibile sit. Et haec virtus apprehensiva est intellectus, qui secundum hunc modum habet modum et rationem causae respectu sui obiecti.”
- 33.
Dietrich of Freiberg, De intellectu et intelligibili, 155: “Intellectus agens est singulus singulorum et unus uniuscuiusque, secundum singulos homines multiplicatus et numeratus.” On the individuation of the possible intellect, see De intellectu et intelligibili, 183–188.
- 34.
Aristotle, De anima III.4.429a24–27; III.5.430a15–25. Cf. Dietrich of Freiberg, De origine, 185: “Obiecta enim non habent rationem causae respectu intellectus in actu, tum quia ad ipsum non pervenit motio obiecti, cum ipse nec sit corpus nec virtus in corpore, sed quid separatum secundum Philosophum.” The expression “Neque est corpus, neque virtus in corpore” comes from Averroes’ commentary on the De anima; cf. Averroes, In De anima, III, comm. 5.
- 35.
Dietrich of Freiberg, De origine, 185: “Intelligamus autem hic exempli gratia res materiales compositas ex materia et forma et earum rerum dispositiones et circumstantias. Sed huiusmodi res non habent rationem causalis influentiae respectu intellectus, et dico influentiam, quae est causae per se. Huius autem ratio est, quia intellectus est ens incomparabiliter formalius et simplicius, quam sint haec entia.”
- 36.
Dietrich of Freiberg, De origine, 188: “Oportet igitur potius inveniri causalitatem apud intellectum respectu rei ex propriis principiis quam ex parte rei per propria principia respectu intellectus.” Cf. Perler (2003, 98).
- 37.
Dietrich of Freiberg, De origine, 187: “Obiecta enim non habent rationem causae respectu intellectus in actu, tum quia ad ipsum non pervenit motio obiecti, cum ipse nec sit corpus nec virtus in corpore, sed quid separatum secundum Philosophum.”
- 38.
Cf. Spruit (1994, 249).
- 39.
Dietrich of Freiberg, De origine, 187: “[…] in cognoscendo non praesupponitur obiectum secundum propriam rationem obiecti, qua possit movere intellectum et secundum hoc habere rationem causae, sed potius in cognoscendo incipit habere obiectum propriam rationem obiecti.”
- 40.
Dietrich of Freiberg, De origine, 188: “Quod autem secundum hunc modum intellectus habeat rationem et modum causalis principii respectu sui obiecti, patet. Cum enim habitudo alterius istorum ad alterum attendatur secundum rationem causae, ut dictum est; est autem habitudo intellectus in actu ad ipsum obiectum secundum rationem principiorum obiecti, ut etiam iam dictum est; principia autem entis alicuius inquantum huiusmodi deficiunt ab actualitate ipsius entis et habent modum existentis in potentia, inquantum ex eis constituitur id, quod est ens in actu simpliciter.”
- 41.
On Albert the Great’s influence on Dietrich of Freiberg, see Mojsisch (1980).
- 42.
Dietrich of Freiberg, De origine, 190: “Et hoc est, quod communiter dicitur, quod intellectus agit universalitatem in rebus.”
- 43.
- 44.
See, e.g., Thomas Aquinas, In Sent., I, d.8, q.3, a.2; In Sent., III, d.15, q.2, a.1; ST, Ia, q.79, a.2; In De anima, III, l.7, §675–676.
- 45.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.79, a.2: “Pati tripliciter dicitur. Uno modo, proprissime, scilicet quando aliquid removetur ab eo quod convenit sibi secundum naturam, aut secundum propriam inclinationem, sicut cum aqua frigitatem amittit per calefactionem, et cum homo aegrotat aut tristatur.” (All English translations of ST are taken from Fathers of the English Dominican Province).
- 46.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.79, a.2: “Secundo modo, minus proprie dicitur aliquis pati ex eo quod aliquid ab ipso abiicitur, sive sit ei conveniens, sive non conveniens. Et secundum hoc dicitur pati non solum qui aegrotat, sed etiam qui sanatur; non solum qui tristatur, sed etiam qui laetatur, vel quocumque modo aliquis alteretur vel moveatur.” The same distinction is found, not without variation, in: ST, Ia IIae, q.22.
- 47.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.79, a.2: “Tertio modo, dicitur aliquid pati communiter, ex hoc solo quod id quod est in potentia ad aliquid, recipit illud ad quod erat in potentia, absque hoc quod aliquid abiiciatur. Secundum quem modum, omne quod exit de potentia in actum, potest dici pati, etiam cum perficitur.”
- 48.
Cf., e.g., Thomas Aquinas, In Sent., III, d.26, q.1, a.1; In Sent., IV, d.44, q.3, a.1; De veritate, q.1, a.1; In De anima, I, l.10, §157–172.
- 49.
For the proper definition of alteration as a change of quality and affection by a contrary disposition, see Thomas Aquinas, In De anima, II, l.10, §365; and for the metaphorical use of the term, that can be attributed to thinking, see: In De anima, II, l.11, §369–372.
- 50.
Thomas Aquinas, In Sent., III, d.15, q.2, a.1.
- 51.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.79, a.2: “Sic igitur patet quod intelligere nostrum est quodam pati, secundum tertium modum passionis. Et per consequens, intellectus est potentia passive.”
- 52.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.85, a. 2: “Quod intellectum est in intelligente per suam similitudinem. Et per hunc modum dicitur quod intellectum in actu est intellectus in actu, inquantum similitudo rei intellectae est forma intellectus; sicut similitudo rei sensibilis est forma sensus in actu. Unde non sequitur quod species intelligibilis abstracta sit id quod actu intelligitur, sed quod sit similitudo eius.” Cf. Contra gentiles, II, 77: “Omnis cognitio fit secundum simitudinem cogniti ad cognoscentem.”
- 53.
Thomas Aquinas, Sententia De sensu, 2, l.2, n.1.
- 54.
Thomas Aquinas, In De anima, II, l.12, §5: ‘Circa ea vero quae hic dicuntur, considerandum est, quare sensus sit singularium, scientia vero universalium; et quomodo universalia sint in anima. Sciendum est igitur circa primum, quod sensus est virtus in organo corporali; intellectus vero est virtus immaterialis, quae non est actus alicuius organi corporalis. Unumquodque autem recipitur in aliquo per modum sui. Cognitio autem omnis fit per hoc, quod cognitum est aliquo modo in cognoscente, scilicet secundum similitudinem. Nam cognoscens in actu, est ipsum cognitum in actu. Oportet igitur quod sensus corporaliter et materialiter recipiat similitudinem rei quae sentitur. Intellectus autem recipit similitudinem eius quod intelligitur, incorporaliter et immaterialiter. Individuatio autem naturae communis in rebus corporalibus et materialibus, est ex materia corporali, sub determinatis dimensionibus contenta: universale autem est per abstractionem ab huiusmodi materia, et materialibus conditionibus individuantibus. Manifestum est igitur, quod similitudo rei recepta in sensu repraesentat rem secundum quod est singularis; recepta autem in intellectu, repraesentat rem secundum rationem universalis naturae: et inde est, quod sensus cognoscit singularia, intellectus vero universalia, et horum sunt scientiae.”
- 55.
Thomas Aquinas, In De anima, II, l.14, §301–303: “Quae habent solum esse intentionale non faciunt transmutationem naturalem.”
- 56.
Thomas Aquinas, De veritate, q.8, a.8: “Dicendum quod omnis cognitio est per assimilationem; similitudo autem inter aliqua duo est convenientia in forma.”
- 57.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.84, a.7: “Respondeo dicendum quod impossible est intellectum nostrum, secundum praesentis vitae statum, quo passibili corpori coniungitur, aliquid intelligere in actu, nisi convertendo se ad phantasmata.”
- 58.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.84, a.6–7.
- 59.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.84, a.7: “Intellectus autem humani, qui est coniunctus corpori, proprium obiectum est quidditas sive natura in materia corporali existens.”
- 60.
Thomas Aquinas, De veritate, q.10, a.6: “Cum enim mens nostra comparatur ad res sensibiles quae sunt extra animam, invenitur se habere ad eam in duplici habitudine. Uno modo ut actus ad potentiam; inquantum, silicet, res quae sunt extra animam sunt intelligibiles in potentia. Ipsa vero mens est intelligibilis in actu; et secundum hoc ponitur in ea intellectus agens, qui faciat intellectibilia actu. Alio modo ut potentia ad actum; prout silicet in mente nostra formae rerum determinatae, sunt in potentia tantum, quae in rebus extra animam sunt in actu; et secundum hoc ponitur in anima nostra intellectus possibilis, cuius est recipere formas a sensibilibus abstractas, factas intelligibiles actu per lumen intellectus agentis.”
- 61.
Thomas Aquinas, In De anima, III, l.10, §156–158: “Quaedam virtus immaterialis activa potens alia sibi similia facere, scilicet immaterialia.”
- 62.
Thomas Aquinas, De veritate q.2, a.2: “Sensus autem recipit species sine materia, sed tamen cum conditionibus materialibus; intellectus autem etiam a conditionibus materialibus depuratas recipit […] res enim materiales, ut Commentator dicit, non sunt intelligibiles, nisi quia nos facimus eas intelligibiles: sunt enim intelligibiles in potentia tantum; sed actu intelligibiles efficiuntur per lumen intellectus agentis.”
- 63.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.84, a.2: “Unde et intellectus, qui abstrahit speciem non solum a materia, sed etiam a materialibus conditionibus individuantibus, perfectius cognoscit quam sensus, qui accipit formam rei cognitae sine materia quidem, sed cum materialibus conditionibus.” Cf. ST, Ia, q.84, a.1–2.
- 64.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.85, a.3: “Quod universale, secundum quod accipitur cum intentione universalitatis, est quidem quodammodo principium cognoscendi, prout intentio universalitatis consequitur modum intelligendi qui est per abstractionem.”
- 65.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.84, a.6: “Secundum hoc ergo, ex parte phantasmatum intellectualis operatio a sensu causatur. Sed quia phantasmata non sufficiunt immutare intellectum possibilem, sed oportet quod fiant intelligibilia actu per intellectum agentem; non potest dici quod sensibilis cognitio sit totalis et perfecta causa intellectualis cognitionis, sed magis quodammodo est materia causae.”
- 66.
Cf. Thomas Aquinas, ST, q.79, a.3.
- 67.
Thomas Aquinas, In Sent. I, d.3, q.4, a.5: “Ad talem cognitionem non sufficit praesentia rei quolibet modo; sed oportet ut sit ibi in ratione obiecti, et exigitur intentio cognoscentis.”
- 68.
Thomas Aquinas, De veritate, q.13, a.3: “ad actum alicuius cognoscitivae potentiae requiritur intentio, ut probat Augustinus in libro De Trinitate.”
- 69.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.79, a.4, a.5: “Si intellectus agens est aliquid animae nostrae, oportet quod sit aliqua potentia. Non est enim nec passio nec habitus, nam habitus et passiones non habent rationem agentis respectu passionum animae; sed magis passio est ipsa actio potentiae passivae, habitus autem est aliquid quod ex actibus consequitur.”
- 70.
Thomas Aquinas, ST, Ia, q.85, a.2: “Ad tertium dicendum quod in parte sensitiva invenitur duplex operatio. Una secundum solam immutationem, et sic perficitur operatio sensus per hoc quod immutatur a sensibili. Alia operatio est formatio, secundum quod vis imaginativa format sibi aliquod idolum rei absentis, vel etiam nunquam visae. Et utraque haec operatio coniungitur in intellectu. Nam primo quidem consideratur passio intellectus possibilis secundum quod informatur specie intelligibili. Qua quidem formatus, format secundo vel definitionem vel divisionem vel compositionem, quae per vocem significatur. Unde ratio quam significat nomen, est definitio; et enuntiatio significat compositionem et divisionem intellectus. Non ergo voces significant ipsas species intelligibiles; sed ea quae intellectus sibi format ad iudicandum de rebus exterioribus.”
- 71.
- 72.
Cf. Thomas Aquinas, Contra gentiles, I, 53.
- 73.
- 74.
On Dietrich’s theory of intellectual cognition, see Mojsisch (1977), Führer (1999), Perler (2003, 77–106), and Decaix (2013, Forthcoming).
- 75.
Dietrich of Freiberg, De origine, 188: “Principia autem entis alicuius inquantum huiusmodi deficiunt ab actualitate ipsius entis et habent modum existentis in potentia, inquantum ex eis constituitur id, quod est ens in actu simpliciter: Igitur ens per sua principia nullius rei naturalis est causa. Oportet igitur potius inveniri causalitatem apud intellectum respectu rei ex propriis principiis quam ex parte rei per propria principia respectu intellectus.”
- 76.
Dietrich of Freiberg, De origine, 147: “Oportet igitur principium et causam horum accipere apud intellectum quasi effective et apud substantiam sive rei essentiam quasi subiective et rei rationem quasi originaliter et informative.”
- 77.
- 78.
Dietrich of Freiberg, De origine, 187–188: “Hoc enim solum est intelligere, scilicet apprehendere rem secundum talium principiorum eius determinationem; alioquin non differret intellectus a virtute cogitativa, quae etiam sic intentionem substantiae denudare potest, ut nuda apud ipsam maneat denudata ab omnibus imaginibus, ut Averroes loquitur, et appendiciis accidentalibus. Et sic est intentio substantiae in ea dispositione, ut secundum eam fiat virtute intellectus agentis forma in intellectu possibili, qua ipsi formae seu rei secundum suam formam determinantur sua principia.”
- 79.
Cf. Thomas Aquinas, Contra gentiles, II, 73, n.16: “Virtus cogitativa non habet ordinem ad intellectum possibilem, quo intelligit homo, nisi per suum actum quo praeparantur phantasmata ut per intellectum agentem fiant intelligibilia actu et perficientia intellectum possibilem”. On the role of the cogitative power in Aquinas, see Pasnau (2002) and Di Martino (2008).
- 80.
Dietrich of Freiberg, De origine, 187: “Obiectum enim intellectus est quiditas, secundum Philosophum, vel res secundum rationem suae quiditatis; hanc autem nequaquam apprehendit intellectus nisi distinguendo et determinando eius propria principia, quae Philosophus vocat partes formae, quas significat definitio.”
- 81.
Dietrich of Freiberg, De origine, 189: “Praeterea in hac hominis ratione, quae est animal rationale, duplicem invenimus distinctionem. Unam, quae est harum formalium partium, scilicet animal rationale, inter se; aliam, quae est istius rationis ab ea re naturae, cuius ista est propria ratio, ut ab homine. Neutram autem istarum facit natura: operatio enim naturae non terminatur nisi ad rem naturae inquantum huiusmodi. Hae autem partes inter se simul etiam cum re subiecta sunt una res naturae. Sunt igitur huiusmodi ab intellectu distinguente et per hoc efficiente ea: Idem enim est in huiusmodi distinguere et efficere. Cum ergo istae partes sint per se et essentialia principia huiusmodi rei, quae est homo, patet etiam ex paulo ante dictis, quod intellectus potius habet rationem causalis principii respectu rerum sive obiectorum propriorum quam e converso.”
- 82.
Dietrich of Freiberg, De origine, 189: “Sciendum, quod apud intellectum modus intelligendi est ratio essendi secundum actum; unde eo determinat alicui enti sua principia secundum modum intelligendi, quo determinat ea secundum propriam rationem essendi. Et secundum hoc habet aliquo modo rationem et modum principii causalis respectu obiecti proprii in eo, quod est quid et habet esse quiditativum”; cf. De origine, 189: “Sunt igitur huiusmodi ab intellectu distinguente et per hoc efficiente ea: idem enim est in huiusmodi distinguere et efficere.”
- 83.
Dietrich of Freiberg, De origine, 186: “Ad hoc autem, quod obicitur, quod intellectus est virtus passiva et ita non videtur habere rationem causae respectu aliquorum entium, respondendum […] secundo quod deficit haec instantia ex eo, quod intellectus possibilis non est virtus passiva in ordine ad suum obiectum, ut videlicet aliquid patiatur ab obiecto, ut supra dictum est, sed habet rationem et modum passivi principii per comparationem ad intellectum agentem, per quem fit in actu; et sic factus in actu potest esse principium intelligibilis operationis, qua ex propriis principiis quidificari habent entia modo praedicto.”
References
Anonymous. (1971). In M. Giele, E. V. Steenberghen, & B. Baz´an (Ed.), Trois commentaires anonymes sur le Traitˊe de l’âme d’Aristote. Louvain/Paris: B´eatrice Nauwelaerts/Publ. Universitaires.
Averroes. (2009). Long commentary on the De anima (R. C. Taylor, Trans.). New Haven: Yale University Press.
Boulnois, O. (Ed.). (2007). Généalogie du sujet. De Saint Anselme à Malebranche. Paris: Vrin.
Burnyeat, M. (1992). Is an Aristotelian philosophy of mind still credible? (A draft). In A. O. Rorty & M. C. Nussbaum (Eds.), Essays on Aristotle’s De anima (pp. 14–26). Oxford: Oxford University Press.
Burnyeat, M. (2001). Aquinas on “Spiritual Change” in Perception. In D. Perler (Ed.), Ancient and medieval theories of intentionality (pp. 129–153). Leiden-Boston-Köln: Brill.
Colli, A. (2008). Sensi, immaginazione e intelletto. Un’analisi delle forme conoscitive nel De origine rerum praedicamentalium. Annali del Dipartimento di Filosofia, 15, 5–15.
Decaix, V. (2013). Le mode d’être des objets intentionnels. Une ˊetude du rôle constituant de l’intellect chez Dietrich de Freiberg. Ph.D Diss. University of Tours.
Decaix, V. (2014). Structure et fonction de la causalit´e essentielle chez Dietrich de Freiberg. Chôra, 12, 171–188.
Decaix, V. (Forthcoming). Constituer le rˊeel. La thˊeorie de l’intentionnalitˊe chez Dietrich de Freiberg. Paris: Vrin.
de Libera, A. (2007–2008a). Archˊeologie du sujet (Vol. 2). Paris: Vrin.
de Libera, A. (2008b). When did the modern subject emerge? American Philosophical Quartely, 82, 337–359.
de Libera, A. (2009). D’Averro`es en Augustin. Intellect et cogitative selon Dietrich de Freiberg. In J. Biard, D. Calma, & R. Imbach (Eds.), Recherches sur Dietrich de Freiberg (pp. 15–62). Turnhout: Brepols.
Dietrich of Freiberg. (1975a). De visione beatifica. In B. Mojsisch (Ed.), Opera omnia. Corpus Philosophorum Teutonicorum Medii Aevi 1 (pp. 13–124). Hamburg: Felix Meiner.
Dietrich of Freiberg. (1975b). De intellectu et intelligibili. In B. Mojsisch (Ed.), Opera omnia. Corpus Philosophorum Teutonicorum Medii Aevi 1 (pp. 137–150). Hamburg: Felix Meiner.
Dietrich of Freiberg. (1983). De origine rerum praedicamentalium. In L. Sturlese (Ed.), Opera omnia. Corpus Philosophorum Teutonicorum Medii Aevi 3 (pp. 135–202). Hamburg: Felix Meiner.
Di Martino, C. (2008). Ratio Particularis. La Doctrine des sens internes d’Avicenne ˋa Thomas d’Aquin. Paris: Vrin.
Flasch, K. (1972). Kennt die mittelalterische Philosophie die konstitutive Funktion des menschlichen Denkens? Eine Untersuchung zu Dietrich von Freiberg. Kant Studien, 63, 182–206.
Flasch, K. (1978). Zum Ursprung der neuzeitlichen Philosophie im späten Mittelalter. Neue Texte und Perspektiven. Philosophisches Jahrbuch Freiburg, 85/1, 1–19.
Führer, M. L. (1999). The agent intellect in the writings of Meister Dietrich and its influence on the cologne school. In Dietrich of Freiberg. Neue Perspektiven seiner Philosophie, Theologie, Naturwissenschaft (pp. 169–179). Amsterdam: Grüner Verlag.
Halfwassen, J. (1997). Gibt es eine Philosophie der Subjektivität im Mittelalter? Zur Theorie des Intellekts bei Meister Eckhart und Dietrich von Freiberg. Theologie und Philosophie, 72, 338–360.
Hamesse, J. (1974). Les Auctoritates Aristotelis. Un florilège médiéval. Louvain-la-Neuve-Paris: Peeters.
Husserl, E. (1960). Cartesian meditations (D. Cairns, Trans.). The Hague-Boston-London: Martinus Nijhoff Publishers.
Imbach, R. (1979). Gravis iactura verae doctrinae, Prolegomena zu einer Interpretation der Schrift De ente et essentia Dietrichs von Freiberg O.P. In Quodlibeta, Ausgewhlte Artikeln (pp. 152–207). Fribourg: Presses universitaires.
Imbach, R. (1997). L’antithomisme de Thierry de Freiberg. Revue Thomiste, 97, 245–258.
Imbach, R. (1998). Pourquoi Thierry de Freiberg a-t-il critiqu´e Saint Thomas d’Aquin? Remarques sur le De accidentibus. Freiburger Zeitschrift für Philosophie und Theologie, 45, 116–129.
Kenny, A. (1993). Aquinas on mind. New York: Routledge.
König-Pralong, C. (2008). Dietrich de Freiberg: m´etaphysicien allemand antithomiste. Revue Thomiste, 108, 57–79.
Kretzmann, N. (1993). Aquinas’ philosophy of mind. Philosophical Topics, 20, 77–101.
Lonergan, B. (1967). Verbum: Word and idea in Aquinas. Notre Dame: University of Notre Dame Press.
Mojsisch, B. (1977). Die Theorie des Intellekts bei Dietrich von Freiberg. Hamburg: Felix Meiner.
Mojsisch, B. (1980). La psychologie philosophique d’Albert le Grand et la th´eorie de l’intellect de Dietrich de Freiberg. Essai de comparaison. Archives de Philosophie, 43, 675–693.
Mojsisch, B. (1984). Der Begriff “causa essentialis” bei Dietrich von Freiberg und Meister Eckhart. In K. Flasch (Ed.), Von Meister Dietrich zu Meister Eckhart (pp. 106–174). Hamburg: Felix Meiner.
Mojsisch, B. (1985). Mittelalterliche Grundlagen der neuzeitlichen Erkenntnistheorie. In M. Gerwing & G. Ruppert (Eds.), Renovatio et Reformatio (pp. 155–169). Münster: Aschendorff.
Mojsisch, B. (1997). The theory of intellectual construction in theodoric of Freiberg. Bochumer Philosophisches Jahrbuch für Antike und Mittelalter, 2, 69–81.
Mojsisch, B. (2000). Konstruktive Intellektualität. Dietrich von Freiberg und seine neue Intellektheorie. In J. A. Aertsen (Ed.), Geistleben im 13. Jahrhundert (pp. 70–78). Berlin: Walter de Gruyter.
Mora-M´arquez, A. M. (2014). A List of Commentaries on Aristotle’s De anima III (c. 1200–c. 1400). Cahiers de l’Institut du Moyen-Age Grec et Latin, 83, 207–256.
O’Callaghan, J. (2000). Verbum mentis: Philosophical or theological doctrine in Aquinas? Proceedings of the American Catholic Philosophical Association, 74, 103–117.
Pasnau, R. (1997). Theories of cognition in the later middle ages. Cambridge: Cambridge University Press.
Pasnau, R. (2002). Thomas Aquinas on human nature: A philosophical study of summa theologiae Ia (pp. 75–89). Cambridge: Cambridge University Press.
Perler, D. (Ed.). (2001). Ancient and medieval theory of intentionality. Leiden: Brill.
Perler, D. (Ed.). (2003). Thˊeories de l’intentionnalitˊe au Moyen Age. Paris: Vrin.
Perler, D. (Ed.). (2004). Theorien der Intentionalität im Mittelalter. Frankfurt am Main: Vittorio Kloestermann.
Putallaz, F.-X. (1991). La connaissance de soi au XIIIe siˋecle : de Matthieu d’Aquasparta ˋa Thierry de Freiberg. Vrin, Paris.
Robin, A.-S. (2009). L’antithomisme de Dietrich de Freiberg dans le De visione beatifica. In Recherches sur Dietrich de Freiberg, op. cit. (pp. 165–191). Turnhout: Brepols.
Sorabji, R. (1992). Intentionality and physiological processes: Aristotle’s theory of sense-perception. In M. Nussbaum & A. O. Rorty (Eds.), Essays on Aristotle’s De anima (pp. 195–225). Oxford: Clarendon Press.
Sorabji, R. (2001). Aristotle on sensory processes and intentionality. A reply to Myles Burnyeat. In D. Perler (Ed.), Ancient and medieval theories of intentionality (pp. 49–63). Leiden/Boston/Köln: Brill.
Spruit, L. (1994). Species intelligibilis: From perception to knowledge. Vol. I. Classical roots and medieval discussions. Leiden: Brill.
Stumpf, E. (2003). Aquinas. New York: Routledge.
Thomas A. (1948). Summa theologica (The Fathers of the English Dominican Province, Trans.). New York: Benzinger Bross.
Thomas A. (2005). Commentary on Aristotle’s “on sense and what is sensed” and “on memory and recollection” (K. White & E. M. Macierowski, Trans.). Washington, DC: The Catholic University of America Press.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Editor information
Editors and Affiliations
Rights and permissions
Copyright information
© 2020 Springer Nature Switzerland AG
About this chapter
Cite this chapter
Decaix, V. (2020). Cognition as Intellectual Constitution: Dietrich of Freiberg in Discussion with Thomas Aquinas. In: Decaix, V., Mora-Márquez, A. (eds) Active Cognition. Studies in the History of Philosophy of Mind, vol 23. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-35304-9_4
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-35304-9_4
Published:
Publisher Name: Springer, Cham
Print ISBN: 978-3-030-35303-2
Online ISBN: 978-3-030-35304-9
eBook Packages: Religion and PhilosophyPhilosophy and Religion (R0)