Skip to main content
SpringerLink
Log in
Book cover

Akteure oder Profiteure? pp 203–229Cite as

Die polnische Opposition 1986-1989 und der Sturz des kommunistischen Systems

  • Chapter

  • 1184 Accesses

Zusammenfassung

Der Zusammenbruch des kommunistischen Systems war die Krönung einer langen Folge von Ereignissen, die zusammen einen äußerst komplexen Wirkungszusammenhang bildeten. Ich gehe davon aus, dass die Gründung der Solidarność, der sozialen Massenbewegung mit oppositionellen Charakter in der Gestalt einer Gewerkschaft, das institutionelle Schlüsselereignis in diesem Zusammenhang bildete, die grundlegende Bedingung für den späteren Systemwandel, dessen letzte Phase im Zentrum dieses Aufsatzes steht. Der Verlauf, den die Wandlungsprozesse nahmen, war keineswegs zwangsläufig; die Ereignisse hätten sich auch anders entwickeln können. Aber dies wäre ein Thema für eine Analyse im Sinne der virtuellen Geschichtsschreibung, die hier nicht hingehört.

This is a preview of subscription content, log in via an institution.

Chapter
USD   29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD   59.99
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Softcover Book
USD   39.99
Price excludes VAT (USA)
  • Compact, lightweight edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Learn about institutional subscriptions

Preview

Unable to display preview. Download preview PDF.

Unable to display preview. Download preview PDF.

Literatur

  • Adamski, Władysław (Hrsg.) (1989): Polacy '88. Dynamika konfliktu a szanse reform. Warschau: IfiS.

    Google Scholar 

  • Adamski, Władysław (Hrsg.) (1993): Societal Conflict and Systemic Change. The Case of Poland 1980–1990. Warschau: IfiS.

    Google Scholar 

  • Almond, Mark (1999): 1989 without Gorbachev. What if Communism had not collapsed?”In: Ferguson, Niall (Hrsg.): Virtual History: Alternatives and Counterfactuals. New York: Basic Books, 392–415.

    Google Scholar 

  • Barcikowski, Kazimierz (1998): U szczytów władzy. Warschau: Projekt.

    Google Scholar 

  • Błaszak, Henryk/Rowicki, Leszek (Hrsg.) (1991): W przededniu wielkiej zmiany. Młodzież Warszawy 1987–1988. Warschau.

    Google Scholar 

  • Borkowski, Tadeusz/Bukowski, Andrzej (Hrsg.) (1993): Komitety Obywatelskie. Powstanie-rozwójupadek. Krakau: Universitas.

    Google Scholar 

  • Bujak, Zbigniew (1987): Prawda raz powiedziana. Warschau: Nowa.

    Google Scholar 

  • Dubiski, Krzysztof (Hrsg.) (1990): Magdalenkaa. Transakje epoki. Warschau: Sylwa.

    Google Scholar 

  • Dubiski, Krzysztof (Hrsg.) (1999): Okrągły Stół. Warschau: KAP.

    Google Scholar 

  • Fydrych, Waldemar „Major“ (2001): Żywoty Męźów Pomaraczowych. Wrocław: Pomaraczowa Alternatywa.

    Google Scholar 

  • Geremek, Bronisław (1990): Rok 1989. Geremek opowiada, Jacek Żakowski pyta. Warschau: Plejada.

    Google Scholar 

  • Goodwyn, Lawrence (1991): Breaking the Barrier: The Rise of Solidarity in Poland. New York: Oxford University Press.

    Google Scholar 

  • Holzer, Jerzy/Leski, Krzysztof (1990): „Solidarność“ w podziemiu. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.

    Google Scholar 

  • Janowski, Karol B. (1996): Polska 1981–1989. Między konfrontacją a porozumieniem. Warschau: Scholar.

    Google Scholar 

  • Janowski, Karol B. (1998): Polska rok 1989. W kręgu refleksji nad zmianą polityczną. Kielce: WSP.

    Google Scholar 

  • Kenney, Padraic (2002): A Carnival of Revolution: Central Europe. Princeton: Princeton UP.

    Google Scholar 

  • Kolarska-Bobiska, Lena et. al. (Hrsg.) (1994): Społeczestwo i władza lat osiemdziesiątych w badaniach CBOS. Warschau: CBOS.

    Google Scholar 

  • Łabędź, Krzysztof (1997): Spory wokół zagadnie programowych w publikacjach opozycji politycznej w Polsce w latach 1981–1989. Kraków: Księgarnia Akademicka.

    Google Scholar 

  • Łopiski, Maciej/Moskit, Marcin/ Wilk, Mariusz (1984): Konspira. Rzecz o podziemnej Solidarności. Warschau: Przedświt 1984.

    Google Scholar 

  • Machcewicz, Paweł/Paczkowski, Andrzej/Dudek, Antoni/ Friszke, Andrzej (Hrsg.) (2002): Polska 1986–1989: koniec systemu. Band I - III. Warschau: Trio und ISP PAN.

    Google Scholar 

  • Malinowski, Marian (1992): Wielka koalicja. Kulisy. Warschau: BGW.

    Google Scholar 

  • Małkiewicz, Andrzej (1994): Wybory czerwcowe 1989. Warschau: ISP PAN.

    Google Scholar 

  • Marciniak, Piotr (2002): Spiralny ruch ku domokracji. Presja społeczna a upadek systmu komunistycznego w Polsce. In: Machcewicz et al. (Hrsg.) Polska 1986–1989: koniec systemu. Band I, Referaty. Warschau: Wydawnictwo Trio und ISP PAN, 29–45.

    Google Scholar 

  • Marody, Mirosław (Hrsg.) (1991): Co nam zostało z tych lat. Społeczestwo polskie u progu zmiany systemowej. London: Aneks.

    Google Scholar 

  • Mażewski, Lech (2001): W objęciach utopii. Polityczno-ideowa analiza dziejów Solidarności 1980–2000.Toru: Adam Marszałek.

    Google Scholar 

  • Messner, Zbigniew (1993): Kuglarze i księgowi. Warschau: BGW.

    Google Scholar 

  • Mink, George (1992): Siła czy rozsądek. Historia społeczna i polityczna Polski (1980–1989). Warschau: Spacja.

    Google Scholar 

  • Miodowicza, Alfred (1993): Zadymiarz. Warschau: BGW.

    Google Scholar 

  • Nawrocki, Grzegorz (1988): Struktury nadziei. Warschau: Pokolenie.

    Google Scholar 

  • Nowak, Stefan (Hrsg.) (1984): Społeczestwo polskie czasu kryzysu. Warschau: Instytut Socjologii.

    Google Scholar 

  • NSZZ Solidarność (1986): Polska 5 lat po Sierpniu. London: Aneks.

    Google Scholar 

  • Paczkowski, Andrzej (1997): Polska 1986–1989: od kooptacji do negocjacji. Warschau: ISP PAN.

    Google Scholar 

  • Pernal, Marek/Skórzyski, Jan (1990): Kalendarium Solidarności 1980–1989. Warschau: Omnipress.

    Google Scholar 

  • Perzkowski, Stanisław (Hrsg.) (1994): Tajne dokumenty Biura Politycznego i sekratriatu KC: Ostatni rok władzy 1988–1989. London: Aneks.

    Google Scholar 

  • Raciborski, Jacek (1997): Polskie wybory. Zachowania wyborcze społeczestwa polskiego 1989–1995. Warschau: Scholar.

    Google Scholar 

  • Raina, Peter (Hrsg.) (1995): Rozmowy z władzami PRL. Arcybiskup Dąbrowski w służbie Kościoła i Narodu, t.II: 1982–1989. Warschau: Książka Polska.

    Google Scholar 

  • Raina, Peter (Hrsg.) (1996): Kościół w PRL. Dokumente 1975–1989. Pozna: W drodze.

    Google Scholar 

  • Raina, Peter (Hrsg.) (1999): Droga do „Okrągłego Stołu“. Zakulisowe rozmowy przygotowawcze. Warschau: von borowiecky.

    Google Scholar 

  • Rakowski, Mieczysław F. (1991): Jak to się stało. Warschau: BGW.

    Google Scholar 

  • Rychard, Andrzej (1995): Władza i interesy w gospodarce polskiej u progu lat osiemdziesiątych. Warschau: Oficyna Wydawnicza.

    Google Scholar 

  • Skórzyski, Jan (1995): Ugoda i rewolucja. Władza i opozycja 1985–1989. Warschau: Presspublica.

    Google Scholar 

  • Smolar, N./Paczkowski, Andrzej (Hrsg.) (1994): Ostatni rok władzy 1988–1989. London: Aneks.

    Google Scholar 

  • Staniszkis, Jadwiga (1992): The Dynamics of Breaktrough in Eastern Europe. Berkeley: University of California Press.

    Google Scholar 

  • Staniszkis, Jadwiga (2001): Postkomunizm. Próba opisu. Gdask: Słowo/Obraz/Terytoria.

    Google Scholar 

  • Tabako, Tomasz (1992): Strajk '88. Warschau: Nowa.

    Google Scholar 

  • Tokes, Rudolf L. (1996): Hungary's Negotiated Revolution: Economic reform, social change, and political succession, 1957–1990. Cambridge: Cambridge University Press.

    Google Scholar 

  • Wałęsa, Lech (1991): Droga do wolności: decydujące lata 1985–1990 [Weg zur Freiheit: Die entscheidenden Jahre 1985–1990. Warschau: Spotkania.

    Google Scholar 

  • Wiatr, Jerzy J. (1991): Zmierzch systemu. Historia a perspektywy demokratycznego socjalizmu w Europie Środkowej. Warschau: KKF.

    Google Scholar 

  • Winiecki, Jan (1988): Koncepcja uwłaszczenia społeczestwa: cwykupienie praw własności od warstwy rządzącej. In: Krytyka, Nr. 28/29.

    Google Scholar 

  • Zagajewski, Marek (Hrsg.) (1991): Pęknięty dzban. Wybór dokumentów Związku „Solidarność“1988–1990. Szczecin: Uniwersytet Szczeciski.

    Google Scholar 

  • Zybertowicz, Andrzej (1993): W uścisku tajnych służb. Upadek komunizmu i układ postnomenklaturowy. Komorów: Antyk.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Institut für Politische Studien der Polnischen Akademie der Wissenschaften, Collegium Civitas, Warschau

    Andrzej Paczkowski (Historiker)

Authors
  1. Andrzej Paczkowski
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Editor information

Editors and Affiliations

  1. Institut für Soziologie, Westfälischen Wilhelms-Universität, Münster

    Detlef Pollack (Religionssoziologe am Excellenzcluster Religion und Politik) (Religionssoziologe am Excellenzcluster Religion und Politik)

  2. Frankfurter Instituts für Transformationsstudien (FIT), Europa-Universität Viadrina, Frankfurt (Oder)

    Jan Wielgohs (Politikwissenschaftler, Koordinator) (Politikwissenschaftler, Koordinator)

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2010 VS Verlag für Sozialwissenschaften | Springer Fachmedien Wiesbaden GmbH

About this chapter

Cite this chapter

Paczkowski, A. (2010). Die polnische Opposition 1986-1989 und der Sturz des kommunistischen Systems. In: Pollack, D., Wielgohs, J. (eds) Akteure oder Profiteure?. VS Verlag für Sozialwissenschaften. https://doi.org/10.1007/978-3-531-92462-5_12

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-531-92462-5_12

  • Publisher Name: VS Verlag für Sozialwissenschaften

  • Print ISBN: 978-3-531-15576-0

  • Online ISBN: 978-3-531-92462-5

  • eBook Packages: Humanities, Social Science (German Language)

Publish with us

Policies and ethics

Search

Navigation