Abstract
The Netherlands is one of the most secularized countries in the western world. The aim of this paper is to put the secularization process in both historical and geographical perspective. As a mass process secularization started in the last quarter of the nineteenth century and accelerated from the sixties of this century onwards. The first concentrations of non-denominationalism could be found in the (Protestant) countryside of Friesland and Groningen as a consequence of profound social cleavages. Then, the big cities in the west took part in the process and more recently even the Catholic areas were affected due to the cultural revolution of the sixties and early seventies. Two counterforces were analysed: a religious revival within the Protestant community and the increasing proportion of Muslims and Hindus as a consequence of immigration and high fertility levels.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Similar content being viewed by others
References
Amersfoort J.M.M. van and Wusten H.H. van der, 1989: De cultuurgeografie van Nederland na 1945. In: de Pater B.C., Hoekveld G.A. and van Ginkel J.A. (eds), Nederland in delen. Een regionale geografie. Deel I, pp. 83–104. De Haan/Unieboek, Houten.
Atzema O.A.L.C. and Buursink J., 1985: Regionale spreiding en binnenlandse migratie van mediterranen in Nederland. KNAG Geografisch Tijdschrift XIX, 113–122.
Bax E.H., 1988: Modernization and cleavage in Dutch society. A study of long term economic and social change’. PhD Dissertation Groningen University.
Becker J.W. and Vink R., 1994: Secularisatie in Nederland, 1966–1991. Sociaal en Cultureel Planbureau, Rijswijk.
Decavele J., 1979: Reformatie en begin katholieke restauratie 1555–1568. Algemene Geschiedenis der Nederlanden. Deel 6, Fibula-Van Dishoeck, Haarlem, pp. 166–185.
Dekker G., 1987: Godsdienst en samenleving. Inleiding tot de studie van de godsdienstsociologie. Kok, Kampen.
Dekker G., Stoffels H.C. and Vellenga S.J., 1990: Revitalisering binnen het protestantisme. De evangelische beweging. In: Schreuder O. and van Snippenburg L. (eds.), Religie in de Nederlandse samenleving. De vergeten factor. Annalen van het Thijmgenootschap 78-2, Ambo, Baarn, pp. 66–89.
Dobbelaere K., 1981: Secularisation. A multi-dimensional concept. Current Soc. 29: 91–213.
Doorn P. and Bommeljé Y., 1987: Ontkerkelijking en verzuiling. Een onderzoek naar de invloed van kerken op publieke middelen in Nederland. Humanistisch Verbond, Utrecht.
Ester P., Halman L. and Moor R. de: The individualizing society. Value change in Europe and North America. Tilburg University Press, Tilburg.
Fenn R.K., 1978: Toward a theory of secularization. The Society for the Scientific Study of Religion, Norwich.
Frieswijk J., Kalma J.J. and Kuiper Y. (eds.), 1988: Ferdinand Domela Nieuwenhuis. De Apostel van de Friese arbeiders. Friese Pers Boekerij, Drachten/Leeuwarden.
Heek F. van, 1954: Het geboorte-niveau der Nederlandse Rooms-Katholieken. Een demografisch-sociologische studie van een geëmancipeerde minderheidsgroep. Stenfert Kroese, Leiden.
Knippenberg H., 1992: De religieuze kaart van Nederland. Omvang en geografische spreiding van de godsdienstige gezindten vanaf de Reformatie tot heden. Van Gorcum, Assen.
Kok J.A. de, 1964: Nederland op de breuklijn Rome-Reformatie. Numerieke aspecten van Protestantisering en Katholieke Herleving in de Noordelijke Nederlanden 1580–1880. Van Gorcum/Prakke and Prakke, Assen.
Kruijt J.P., 1928: De bevolking der Zaanstreek. Mensch en Maatschappij 4, pp. 221–232 and 306–322.
Kruijt J.P., 1993: De onkerkelijkheid in Nederland. Haar verbreiding en oorzaken. Proeve eener sociografische verklaring. Noordhoff, Groningen/Batavia.
Kruijt J.P. and Goddijn W., 1962: Verzuiling en ontzuiling als sociologisch proces. In: den Hollander A.N.J. et al. (eds.), Drift en koers. Een halve eeuw sociale verandering in Nederland (second edition), Van Gorcum, Assen.
Kwaasteniet M. de, 1990: Denomination and primary education in the Netherlands (1870–1984). Netherlands Geographical Studies 117, KNAG/EUI, Amsterdam/Florence.
Lijphart A., 1989: Consociational democracy. World Politics 21: 207–225.
Martin D.A., 1978: A general theory of secularization. Basil Blackwell, Oxford.
Metze M., 1996: De Staat van Nederland op weg naar 2000. SUN, Nijmegen.
Park C.C., 1994: Sacred Worlds. An introduction to Geography of Religion. Routledge, London/New York.
Pennings P., 1991: Verzuiling en ontzuiling: de lokale verschillen. Opbouw, instandhouding en neergang van plaatselijke zuilen in verschillende delen van Nederland na 1880. Kok, Kampen.
Peters J. and Dam B. van, 1987: Secularisering in Nederland in de jaren zestig en zeventig: een differentieel proces. Jaarboek Katholiek Documentatie Centrum 16 (1986), Nijmegen, pp. 98–120.
Peters J. and Schreuder O., 1987: Katholiek en Protestant. Een historisch en contemporain onderzoek naar confessionele culturen. Instituut voor Toegepaste Sociale Wetenschappen, Nijmegen.
Prins C.J.M., 1994: Islamieten en Hindoes in Nederland: heriziening van de tijdreeks. CBS Maandstatistiek van de Bevolking 1994–2, pp. 22–27.
Romein J. and Romein A., 1973: Erflaters van onze beschaving. Nederlandse gestalten uit zes eeuwen. (10th edition). Querido, Amsterdam.
SCP, 1996; Sociaal en Cultureel Rapport 1996. Sociaal en Cultureel Planbureau, Rijswijk.
Schreuder O., 1985: Religie en modernisering. In: Laeyendecker L. and Schreuder O. (eds): Religie en politiek. Verkenning op een spanningsveld, pp. 197–213. Kok Agora, Kampen.
Smits, P., 1952: Kerk en Stad. Een godsdienstsociologisch onderzoek met inbegrip van een religiografie van de industriestad Enschede. Boekencentrum, 's-Gravenhage.
SOPEMI, 1995: Migration, Immigrants and policy in the Netherlands. Recent trends and developments. Report for the Continuous Reporting System on Migration (SOPEMI) of the OECD. Centre for Migration Research, Amsterdam.
Staverman M., 1954: Buitenkerkelijkheid in Friesland. Van Gorcum/Hak and Prakke, Assen.
Stoffels H., 1990a: De charismatische factor: enkele onderzoeksgegevens. In: Pinksteren. Religieuze bewegingen in Nederland 20, pp. 83–94.
Stoffels H.C., 1990b: Wandelen in het licht. Waarden, geloofsovertuigingen en sociale posities van Nederlandsche evangelischen. Kok, Kampen.
Stoffels, H.C., 1995: Als een briesende leeuw. Orthodox protestanten in de slag met de tijdgeest. Kok, Kampen.
Vellenga S.J., 1991: Een ondernemende beweging. De groei van de evangelische beweging in Nederland. VU Uitgeverij, Amsterdam.
Vermooten W.H., 1960: Hervormd Amsterdam en zijn maatschappelijke achtergrond in de 19e on 20e eeuw. In: Banning W. (ed.), Handboek Pastorale Sociologie. Deel VI. Boekencentrum, 's-Gravenhage.
Author information
Authors and Affiliations
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Knippenberg, H. Secularization in the Netherlands in its historical and geographical dimensions. GeoJournal 45, 209–220 (1998). https://doi.org/10.1023/A:1006973011455
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1006973011455