Samenvatting
Van Alphen JE, Donker GA, Marquet RL. Euthanasieverzoeken voor en na de Euthanasiewet. Huisarts Wet 2011;54(1):18–22.
DoelHet onderzoeken van veranderingen in het aantal en de redenen voor euthanasieverzoeken bij de Nederlandse huisarts na de invoering van de Euthanasiewet (in 2002).
MethodeWe voerden een retrospectief dynamisch cohortonderzoek uit met behulp van gestandaardiseerde vragenlijsten voor het registreren van euthanasieverzoeken in de CMR-peilstations, en maakten een vergelijking tussen 5 jaar vóór (1998–2002) en 5 jaar na (2003–2007) de invoering van de Euthanasiewet. Dit netwerk van peilstations, dat bestaat uit 45 huisartsenpraktijken, is landelijk representatief wat betreft leeftijd, geslacht, geografische verdeling en bevolkingsdichtheid.
ResultatenDe gemiddelde jaarlijkse incidentie van euthanasieverzoeken vóór invoering van de wet was 3,1 per 10.000 patiënten en erna lag deze op 2,8 per 10.000 patiënten. De trends bleken echter voor mannen en vrouwen te verschillen. Voor mannen daalde het aantal verzoeken van 3,7 naar 2,6 per 10.000 (p = 0,008), terwijl het aantal verzoeken bij vrouwen niet significant veranderde van 2,6 naar 3,1 per 10.000. Vóór en na de Euthanasiewet bleef kanker de meest voorkomende onderliggende ziekte: 82% respectievelijk 77% bij mannen, 73% respectievelijk 75% bij vrouwen. Pijn was een veel voorkomende reden voor een verzoek vóór invoering van de wet (gemiddeld 27% per jaar), maar nam als genoemde reden in de periode daarna af (gemiddeld 22% per jaar). Ook verlies van waardigheid noemde men minder vaak als reden na invoering van de wet (18% vóór en 10% na, p = 0,04), vooral door de afname bij vrouwen (van 17% naar 6%, p = 0,02).
ConclusieWe zagen geen toename van het aantal euthanasieverzoeken in de eerste 5 jaar na invoering van de Euthanasiewet. Na invoering van de wet gaf men pijn minder frequent op als reden voor euthanasieverzoek. Vooral vrouwen noemden verlies van waardigheid na invoering minder vaak als reden. Bij het bespreken van de redenen tot euthanasieverzoek is voor de huisarts ook gendersensitiviteit van belang.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatuur
Marquet RL, Bartelds A, Visser GJ, Spreeuwenberg P, Peters L. Twenty five years of requests for euthanasia and physician assisted suicide in Dutch general practice: trend analysis. BMJ 2003;327:201–202.
Emanuel EJ, Fairclough DL, Emanuel LL. Attitudes and desires related to euthanasia and physician-assisted suicide among terminally ill patients and their caregivers. JAMA 2000;284:2460–2468.
Hall S, Longhurst S, Higginson I. Living and dying with dignity: a qualitative study of the views of older people in nursing homes. Age Ageing 2009 May 21:1–6.
Jansen-Van der Weide MC, Onwuteaka-Philipsen BD, Van der Wal G. Granted, undecided, withdrawn, and refused requests for euthanasia and physician-assisted suicide. Arch Int Med 2005;165:1698–1704.
Onwuteaka-Philipsen BD, Van der Heide A, Koper D, Keij-Deerenberg I, Rietjens JAC, Rurup ML, et al. Euthanasia and other end-oflife decisions in the Netherlands in 1990, 1995 and 2001. Lancet 2003;362:395–399.
Janssen A. The new regulation of voluntary euthanasia and medically assisted suicide in the Netherlands. Int J Law Policy Family 2002;16:260–269.
Van der Heide A, Onwuteaka-Philipsen BD, Rurup ML, Buiting HM, Van Delden JJM, Hanssen-De Wolf JE, et al. End-of-life practices in the Netherlands under the Euthanasia Act. N Engl J Med 2007;356:1957–1965.
Rietjens J, Van Delden J, Onwuteaka-Philipsen B, Buiting H, Van der Maas P, Van der Heide A. Continuous deep sedation for patients nearing death in the Netherlands. BMJ 2008;336:810–813.
Donker GA. Continuous Morbidity Registration at Dutch Sentinel Stations 2008. Utrecht: NIVEL, 2009.www.nivel.nl/peilstations.
Donker GA, Spreeuwenberg P, Bartelds AIM, Van der Velden K, Foets M. Hormone replacement therapy: changes in frequency and type of prescription by Dutch GPs during the last decade of the millennium. Fam Pract 2000;17:508–513.
Marquet RL, Bartelds AIM, Kerkhof AJFM, Schellevis F, Van der Zee J. The epidemiology of suicide and attempted suicide in Dutch General Practice. BMC Family Practice 2005;6:45.
Van der Velden LF, Francke AL, Hingsman L, Willems DL. Dying from cancer and other chronic diseases in the Netherlands: ten year-trends derived from death certificate data. BMC Palliat Care 2009;8:4.
Rietjens JA, Van Delden JJ, Van der Heide A, Vrakking AM, Onwuteaka-Philipsen BD, Van der Maas PJ, et al. Terminal sedation and euthanasia: a comparison of clinical practices. Arch Int Med 2006;166:749–753.
Agrawal M, Emanuel EJ. Death and dignity: dogma disputed. Lancet 2002;360:1997–1998.
Gordijn B, Janssens R. Euthanasia and palliative care in the Netherlands: Analysis of the latest developments. Health Care Anal 2004;12:195–207.
Onwuteaka-Philipsen BD, Gevers JKM, Van der Heide A, Van Delden JJM, Pasman HRW, Rietjens JAC, et al. Evaluatie wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding. Programma evaluatie regelgeving: deel 23. Den Haag: ZonMW, 2007.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
destijds medisch student, thans in opleiding tot huisarts, huisarts-epidemioloog, senior onderzoeker
About this article
Cite this article
van Alphen, J., Donker, G. & Marquet, R. Euthanasieverzoeken voor en na de Euthanasiewet. HUISARTS WETENSCHAP 54, 18–22 (2011). https://doi.org/10.1007/s12445-011-0013-3
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-011-0013-3