Farmacotherapeutische zorg voor kwetsbare groepen met polyfarmacie moet beter

Samenvatting

Farmacotherapeutische zorg voor ouderen en mensen met een psychiatrische aandoening is complex en risicovol, omdat deze groepen vaak te maken hebben met polyfarmacie, dat wil zeggen het chronisch gebruik van vijf of meer verschillende geneesmiddelen. Polyfarmacie is een risicofactor voor geneesmiddelgerelateerde ziekenhuisopnames. Voor de IGZ zijn ‘het verbeteren van zorg voor ouderen’ en ‘het verhogen van de medicatieveiligheid’ speerpunten. Om het IGZ-beleid verder vorm te geven, heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzocht welke risico’s patiënten met polyfarmacie lopen en welke maatregelen beschikbaar zijn om deze risico’s te beperken. Uit dit onderzoek bleek dat over- en onderbehandeling vaak voorkomen. Dit kan veroorzaakt worden doordat voorschrijvers soms niet van elkaar weten wat ze voorschrijven, wijzigen of stoppen. Verder bleek dat bij mensen met een psychiatrische aandoening sprake kan zijn van bijwerkingen of interacties die specifiek optreden bij psychiatrische medicatie, soms vanwege combinatie met somatische geneesmiddelen. Er zijn diverse richtlijnen die de medicatieveiligheid kunnen verbeteren, maar bij de implementatie is een aantal knelpunten gesignaleerd, niet alleen op het terrein van samenwerking, regie en medicatieoverdracht, maar ook omdat ICT onvoldoende faciliterend is en voorschrijvers nog te weinig kennis hebben over polyfarmacie bij kwetsbare groepen. Het zorgveld probeert de gesignaleerde knelpunten aan te pakken. De IGZ zal vanaf 2015 in alle domeinen van de gezondheidszorg de focus leggen op vier richtlijnen die belangrijke voorwaarden vormen voor verantwoord voorschrijven aan kwetsbare groepen met polyfarmacie.

Abstract

Pharmacotherapeutic care of the elderly and psychiatric patients is complex and risky, because polypharmacy, the chronic use of five or more medications by a patient, is highly prevalent in these groups. Polypharmacy is a risk factor for medication related hospital admissions. The Dutch Health Care Inspectorate (IGZ) adopted ‘improving care for the elderly’ and ‘improving medication safety’ as spearheads. In order to provide input to IGZ enforcement policy, RIVM investigated the risks of polypharmacy as well as the measures that might limit these risks. This study shows that over- and undertreatment frequently occur. This may be caused by the fact that a physician sometimes does not know which medicines for a patient were prescribed, changed or stopped by other physicians. It was also found that psychiatric patients often experience side effects or interactions that are specific to psychiatric medicines, sometimes in combination with somatic medication. Various guidelines to improve medication safety are available, but several bottlenecks hamper the implementation, for example in the area of collaboration, direction and transfer of information on medication. But also ICT is insufficiently facilitating and physicians have too little knowledge of polypharmacy in the frail populations. The health care sector is taking various initiatives to remove bottlenecks. IGZ will from 2015 in all health care domains focus on four guidelines that describe the conditions for sensibly prescribing medication to frail people with polypharmacy.