Skip to main content
SpringerLink
Log in

Het beleid bij diabetes mellitus in de palliatieve (terminale) fase

  • Artikelen
  • Published:
Bijblijven

Samenvatting

Als een patiënt met diabetes mellitus het laatste levenspad op gaat, heeft dit consequenties voor de benadering en behandeling van de diabetes. Er vindt een omslagpunt plaats van altijd strak ingesteld zijn naar een beleid met bredere marges tot uiteindelijk (bijna) geen diabetesbehandeling meer. Hierbij blijven patiënten met diabetes mellitus type 1 insulineafhankelijk; er kan getracht worden hen over te zetten op een eenmaal daags insulineregime. Patiënten met type 2-diabetes kunnen bij het voortgaan van de palliatieve stadia toenemend minder medicatie gaan gebruiken. Veelvoorkomende problemen in de laatste levensfase (zoals moeheid, misselijkheid, veranderd bewustzijn) kunnen een uiting zijn van hypo-/hyperglykemie. Corticosteroïdgebruik kan bestaande diabetes ontregelen of een nieuwe diabetes type 2 induceren.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Literatuur

  1. Glare P, Virik K, Jones M, Hudson M, Eychmuller S, Simes J, et al. A systematic review of physicians’ survival predictions in terminally ill cancer patients. BMJ 2003 Jul 26;327(7408):195-8.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  2. http://www.who.int/cancer/palliative/definition/en/ (geraadpleegd november 2013).

  3. https://www.nhg.org/themas/artikelen/nhg-standpunt-huisarts-en-palliatieve-zorg-december-2009 (geraadpleegd november 2013).

  4. Ford-Dunn S, Smith A, Quin J. Management of diabetes during the last days of life: attitudes of consultant diabetologists and consultant palliative care physicians in the UK. Palliat Med 2006;20(3):197-203.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  5. Quinn K, Hudson P, Dunning T. Diabetes management in patients receiving palliative care. J Pain Symptom Managem 2006 Sep;32(3):275-86.

  6. McCoubrie R, Jeffrey D, Paton C, Dawes L. Managing diabetes mellitus in patients with advanced cancer: a case note audit and guidelines. Eur J Cancer Care (Engl) 2005 Jul;14(3):244-8.

  7. http://www.verenso.nl/wat-doen-wij/vakinhoudelijke-producten/richtlijnen/diabetes/ (geraadpleegd november 2013).

  8. http://www.diabetes.org.uk/About_us/What-we-say/Improving-diabetes-healthcare/End-of-Life-Care/ (geraadpleegd november 2013).

  9. Verhoeven S, Kleefstra N, Bilo HJG, Houweling ST. Diabeteszorg aan het eind van het leven; een handleiding voor de praktijk.. Sleeuwijk: Stichting Langerhans, 2013.

  10. Lynn J, Adamson DM. Living well at the end of life. RAND Corporation, 2003.

  11. Houweling ST, Timmerman GJ, Hoogstraten MF, Ubink-Veltmaat LJ, Verhoeven S, Bilo HJ. Aanbevelingen voor het instellen en aanpassen van insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2. Ned Tijdschr Geneeskd 2002;146:1823-7.

    CAS  PubMed  Google Scholar 

  12. Poulson J. The management of diabetes in patients with advanced cancer. J Pain Symptom Managem 1997 Jun;13(6):339-46.

  13. Triplitt CL. Understanding the kidneys’ role in blood glucose regulation. Am J Manag Care 2012 Jan;18(1 Suppl):S11-6.

  14. Marsenic O. Glucose control by the kidney: an emerging target in diabetes. Am J Kidney Disease 2009;53(5):875-83.

    Article  CAS  Google Scholar 

  15. http://www.fk.cvz.nl/preparaatteksten/i/insuline%20glargine.asp#dosering (geraadpleegd november 2013).

  16. http://www.fk.cvz.nl/preparaatteksten/m/metformine.asp (geraadpleegd november 2013).

  17. http://www.pallialine.nl/voedings-en-dieetbehandeling (geraadpleegd november 2013).

  18. http://www.pallialine.nl/decubitus (geraadpleegd november 2013).

  19. Burt MG, Roberts GW, Aguilar-Loza NR, Frith P, Stranks SN. Continuous monitoring of circadian glycemic patterns in patients receiving prednisolone for COPD. J Clin Endocrinol Metab 2011 Jun;96(6):1789-96. doi: 10.1210/jc.2010-2729.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  20. Mathiesen ER, Christensen AB, Hellmuth E, Hornnes P, Stage E, Damm P. Insulin dose during glucocorticoid treatment for fetal lung maturation in diabetic pregnancy: test of an algorithm [correction of analgoritm]. Acta Obstet Gynecol Scand 2002 Sep;81(9):835-9

  21. Pilkey J, Streeter L, Beel A, Hiebert T, Li X. Corticosteroid-induced diabetes in palliative care. J Palliat Med 2012 Jun;15(6):681-9. doi: 10.1089/jpm.2011.0513.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  22. https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/diabetes-mellitus-type-2 (geraadpleegd november 2013).

  23. Magee MH, Blum RA, Lates CD, Jusko WJ. Pharmacokinetic/pharmacodynamic model for prednisolone inhibition of whole blood lymphocyte proliferation. Br J Clin Pharmacol 2002 May;53(5):474-84.

  24. http://www.oncoline.nl/delier (geraadpleegd no-vember 2013).

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. bestuurslid PalHAG (vereniging kaderartsen palliatieve zorg), Zwolle, The Netherlands

    Herman Gerritsen

Authors
  1. Herman Gerritsen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Additional information

huisarts te Zwolle; bestuurslid PalHAG (vereniging kaderartsen palliatieve zorg)

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Gerritsen, H. Het beleid bij diabetes mellitus in de palliatieve (terminale) fase. Bijblijven 30, 40–47 (2014). https://doi.org/10.1007/s12414-014-0006-9

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12414-014-0006-9

Search

Navigation